Antwoord op: We moeten ze als slachtoffer zien

Vandaag weer een antwoord op een concept. Ik heb in de mail wel gelezen dat concept-antwoorden minder nuttig zijn dan antwoorden op hele specifieke uitspraken, maar ik zou dan zóveel stukjes moeten schrijven, dat is voor niemand leuk meer. Bovendien staat er dan in heel veel stukjes hetzelfde. Dus een verzamelstukje over een concept is uiteindelijk wel het beste. Anders verandert het toch alleenmaar in een uitspraak die er bijna altijd net een beetje naastzit.

Het idee waar ik vandaag op reageer is dat we de meiden die last hebben van misstanden, of vaak maar meteen de héle groep hoeren, moeten beschouwen als slachtoffers. Die vrouwen zijn door die misstanden slachtoffer, en wij moeten als samenleving die groep vrouwen gaan behandelen als de slachtoffers die we erbij bedacht hebben. Want slachtoffers zijn door slachtoffer te worden meteen onmondig en machteloos geworden, en wachten op een redder.

Op die gedachte van passief slachtofferschap is de hele praktijk van "mensenhandel als haaldelict" gebouwd. De enorme aantallen slachtoffertjes zitten te wachten tot iemand opmerkt dat ze slachtoffer zijn, en ze komt redden. Niet alleen hebben ze hulp nodig van buiten, en vragen ze niemand om die hulp, ze doen zelfs hun best om het niet te laten mèrken, en natúúrlijk doen ze zelfs als je ze onder druk zet na hun redding alsof er niets aan de hand is.

Dat is natuurlijk hartstikke fout.

Ten eerste, laten we dat metéén maar even duidelijk hebben, help je slachtoffers helemáál niet met al dat "redden" wat er gebeurt. Het meeste wat er gebeurt slaat de plank helemaal mis, en de rest is van de regen in de drup helpen. Dat komt omdat wat "de redding" ìs helemaal niet helpt, omdat wíé ze redden helemaal verkeerd is, en omdat hóé ze die redding doen helemaal niemand helpt, behalve de reddertjes zelf.

Voor de reddertjes lijkt het zo logisch. Een heel groot deel van de hoeren zit zwijgend te wachten tot ze uit de hoererij worden gehaald, en hun pooiers hun rechtvaardige straf krijgen voor het dwingen, zodat de meisjes dankbaar door de reddertjes kunnen worden geloodsd naar een normaal leven. Maar daarin geloven ze alleen omdat ze dat leuk vinden om te geloven, want het is als puntje bij paaltje komt nooit zo.

Bij de meiden die "gered" worden is vaak helemaal niets mis. En als er iets miszit, is dat meestal iets ingewikkelds wat helemaal niet opgelost is door haar vent of haar helper op te sluiten en haar in een sektarisch blijf-van-mijn-lijf-huis te stallen. Niemand helpt het om een fantasie-oplossing voor een fantasie-probleem op zich uitgeoefend te krijgen, vooral niet als dat wel echte gevolgen in de echte wereld heeft.

Maar laat ik eens beginnen met de èchte slachtoffers. Meiden die ècht worden gedwongen en uitgebuit, en die ècht niet willen, en ècht willen dat het ophoudt. Daar verwijzen de mensen die worden geconfronteerd met de schadelijke gevolgen van het reddertjescomplex altijd naar, want "het heeft misschien bijeffecten, maar het is tenminste wel goed voor de slachtoffers, en daar gaan wij voor."

Die uitspraak hoor je veel van Justitie, en hij klinkt heel rechtvaardig. Dat is het dus niet. De focus is altijd om een mensenhandelzaak langs de rechter te krijgen, en daaraan meewerken is meestal helemaal niet in het belang van een slachtoffer. Die wordt gebruikt, misbruikt en verbruikt door Justitie en de reddingsindustrie om een succesje te kunnen claimen, maar haar belangen zijn daarbij niet belangrijk.

Waar zit iemand met echte problemen op te wachten? Als je gedwongen of uitgebuit wordt, en je wil weg, wil je dat je geholpen wordt met waar je om vráágt. Je wil veiligheid, wegkomen, en dat biedt de reddingsindustrie niet. Dat klinkt misschien heel gek, maar zo'n blijf van mijn lijfhuis is een lachertje. Ik heb zelf vrijwilligerswerk gedaan bij zo'n toko, en dat was nog een heel integere tent vergeleken met de melkerijen van nu.

Als je al meteen terechtkan, en dat is niet vaak zo, zit je tussen de rare gevallen, en met een beetje pech ooknog de andere betrokkenen in dezelfde zaak waar jij nu mee te maken hebt. Daar heb je geen keus in, want als je eenmaal de stap de reddingsindustrie in gezet hebt, is er alleen meedraaien of oprotten. Wat ze doen is je zoveel mogelijk uitknijpen voor hun idealen, en dat betekent je juist méér in je ellende betrekken. Dat wil je niet.

Vooral wil je je eigen bestaan terug. Je zit niet te wachten op een gebed zonder eind in de professionele zieligheid. Je wil dóór met je leven. Je hebt familie, die je ook na je periode in een blijf-van-mijn-lijfhuis weer wil zien. Misschien heb je kinderen. En je wil kunnen werken. Onafhankelijk zijn. Helaas is wat je krijgt in de reddingsindustrie precies het omgekeerde. Betutteling en meer afhankelijkheid. Je komt van de regen in de drup.

Het is niet allemaal zwartwit, met een enge psychopaat die jij achter de tralies wil, en waar je dan van weg kan lopen, de onderduik in om een nieuw leven te beginnen. Meestal wil je alleen dat je positie wordt versterkt. Dat jij niet de enige bent die tegen je uitbuiter opstaat, maar dat de samenleving aan je kant komt staan. Vaak wil je niet dat alles in je leven omgegooid wordt. Je wilt alleen dat mensen die je misbruiken hun vingers branden en je loslaten. Je wil geen positie van onmacht meer.

Schadevergoeding is dan een ondergeschikt iets. Dat wordt wel vaak aan ons verkocht als een reden om iemand te beschuldigen, maar iemand die echt in een dwangsituatie heeft gezeten heeft haast nooit meer dan een habbekrats omgezet, en heeft geen perspektief om meer schadevergoeding binnen te halen dan ze zou verdienen als ze haar tijd aan werken had besteed, in plaats van aan de slepende vervolgingstoestand.

En dat is dan al voor de meiden die echt een probleem hebben dat een duidelijke dwangtoestand is. Die kom je nauwelijks tegen, ik kon er in elk geval haast geen naspeuren. Mensen accepteren dwangsituaties niet in mijn vak, want verdienen als je geknakt bent kan je gewoon niet. Wat ik wel kon vinden waren een handjevol meiden die een rotsituatie hadden, maar waar het slachtoffer-zijn of het hoer-zijn nogal dubieus was.

Dat gaat dan om vrouwen die bijvoorbeeld maar wàt graag wat anders zouden gaan doen, maar die hun situatie die jij of ik uitbuiting of dwang zouden noemen, liever hebben dan het alternatief. Dat kan dan gaan om iemand die met lange tanden voor een pooier werkt omdat ze anders haar zoontje niet naar die dure school kan blijven sturen, of iemand die alleen in de prostitutie ongeregistreerd zich kan bedruipen, omdat engerds haar zoeken.

Bedenk daarbij ook meteen even dat je daar ook mensen bijhebt, die niet kiezen voor hulp omdat dat meteen betekent dat ze de mensenhandelindustrie over zich heenkrijgen, zelf in de reddingsindustrie verdwijnen, en hun vent door Justitie te grazen wordt genomen. Als die een zìnnige soortvan hulp konden krijgen, zonderdat het circus meteen losging, zouden die dat graag hebben. Maar door deze doorgeschoten toestanden kunnen ze die niet krijgen.

Voor die mensen is de strooptocht naar slachtoffers óók een probleem. Wat schieten die ermee op om ontdekt te worden, en opeens te worden meegesleurd in een behandelingstraject waar ze niet om gevraagd hebben? Daar is alles op van toepassing wat het ook slecht maakt voor de echte, simpele slachtoffers, maar dan nieteens terwijl ze echte, simpele slachtoffers zijn. Behalve voor de reddingsindustrie, natuurlijk.

De vorige twee kategorieën kom je superweinig tegen. Wat je veel vaker tegenkomt is de meid die een probleem heeft. Die is geen slachtoffer, die heeft zelf haar leven in handen, maar er is haar een hak gezet. Die is bedrogen, bestolen of bedreigd, en die wil daar wat tegen kunnen doen. Dat is het brood van de Justitiekant van de reddingsindustrie, ookal ziet de hulpverlening er niet veel van terug.

Zo'n meid stapt, als ze niet beter weet, naar de politie om hulp te krijgen met haar probleem. De politie gaat dan proberen om daar een mensenhandelverhaal van te maken. Daar gaan sommige meiden meteen in mee, maar meestal moet daar flinkwat druk en misleiding achter. Je klacht wordt opgepakt, en geplaatst in een kontekst van het mensenhandelplaatje. Ze maken je duidelijk dat er niets gaat komen van die klacht van jou als de rest van dat plaatje niet wordt ingevuld.

Het komt op tafel dat bij een mensenhandelveroordeling je een schadevergoeding krijgt toegekend, die de overheid voor zal schieten. En die schadevergoedingen zijn idioot hoog. Meer dan je ooit echt omgezet hebt. De politie helpt je met opkloppen. De rechters vergelijken de bedragen vooral met bedragen die ze eerder in zaken voorbij hebben horen komen, dus die liggen niet dwars. Meewerken is lucratief.

Je moet natuurlijk wel stoppen met hoeren. "Als wij wat voor jou doen, moet jij je verantwoordelijkheid ook nemen." Je kan moeilijk in het plaatje van het gedwongen bloempje passen als je gewoon door blijft pezen, natuurlijk. Dat was in afgelopen jaren steeds minder zo geworden in de rechtzaal, want de rechters laten zich volgieten met pseudo-psychologie over hervictimisatie en terugval door trauma, maar de politie eist het nog steeds erg vaak.

Sommige meiden grijpen die kans. Soms met beide handen. En die verdienen er héél goed aan. Regelmatig tonnen, soms zeven cijfers. Behalve dat het belastinggeld is dat wordt uitgedeeld, want de "dader" die moet betalen heeft dat geld niet, heeft het nooit gehad, zal het nooit hebben, is het ook gewoon oneerlijk, en daarom zijn er heel veel meiden niet van gediend.

Hoeren worden gezien als opportunisten, dus zo'n oplichterstruuk waar je door de politie mee wordt geholpen zien mensen als iets wat wij wel een buitenkans zullen vinden. Maar eigenlijk zijn we bestwel vaak gewoon nette mensen. En als we naar de politie komen voor een probleem, zouden we eigenlijk het liefst hebben dat de politie het èchte probleem, dat echt bestáát, aanpakt, en niet alleen van hun stoel komt voor een nepprobleem, ook als dat ons winst oplevert.

Bovendien moet je het maar kunnen slikken dat je iemand voor maanden of jaren in de gevangenis laat rotten die eigenlijk niet heeft gedaan wat jij helpt "bewijzen." Je maakt iemands leven kapot, en ook als dat iemand is die jou een loer heeft gedraaid, is dat niet zomaar iets wat een eerlijk mens kan verdragen. Als je bent bestolen, wil je die persoon voor die diefstal op laten draaien, niet voor een fabeltje.

Ze bestaan, de mensen die wat er gebeurt, en wat jij een uitbuitingssituatie vindt, een goeie deal vinden. En als je met ze praat, ontdek je meestal dat het als je het goed nakijkt, ook echt een goeie deal voor ze ìs. Als wij kijken zonderdat we weten wat het voor mensen zijn, wat ze voor waarden en normen hebben, wat hun keuzes en hun mogelijkheden zijn, dan ziet het er soms heel zielig uit, terwijl het voor die mensen niet zo ìs.

Ik kende, toen er nog een heleboel Zuid-Amerikaanse meiden waren, een collegaatje dat met acht andere meiden in een tweekamerflat woonde. Ik vond dat armoedig, en ik had medelijden. Zij was daar niet van gediend! Zij was uit haar thuisland naar hier gekomen om te sparen, en ze had geen zin om veel geld aan huisvesting kwijt te zijn. Ze kwam er toch vooral om te slapen en te wassen, dus zij vond het geen punt. Ze vond het zelfs gezellig, met zoveel meiden in wat stapelbedden. Dat zien wij als teken van misstanden. We zien héél veel als teken van misstanden. Maar zij dacht daar anders over.

Netzoals meiden die grif zestig procent van hun omzet inleveren aan een actieve pooier, zolang die maar als schild tegen de overheid werkt en ze elke dag een volle bak klanten kan garanderen. Die willen niet hun tijd zitten te verdoen, die willen hun eigen stukje van de zaak draaien, en hebben daar heel veel geld voor over. Ze gaan vaak met meer naar huis dan collega's die minder afdragen.

Je hebt ook dingen die op het eerste gezicht heel duidelijk een uitbuitingssituatie lijken, soms zelfs met dwang, maar als je dan gaat navragen bij de mensen om wie het gaat wordt het opeens heel anders. Tijdens mijn speurtocht naar pooiers en pooiermeiden kwam ik zoiets tegen. Dat was een meid die telkens ruzie had met een pooier, die al het geld innam, en in de gaten hield hoeveel mannen ze meenam. Dat klinkt al erg stereotiep!

Dat ging dus om een vrouw die een ouderwetse struktuur gebruikte, die vroeger erg populair was bij de Oostblokse meisjes. Inplaatsvan onzekere, ingewikkelde inkomsten waarbij je maar moest gokken hoeveel klanten je kon krijgen, sprak je met een regelaar af dat je voor hem werkte, voor een bepaald maandbedrag. Dat geld kreeg je ook, netjes thuis, elke maand. Maar dan moet je wel je best doen, en de omzet, èn het risico, is voor hem.

Je ziet al, met een beetje hoerenluiheid wordt dat een héél onvoordelige handel voor de regelaar! Dus die laat er een oogje op houden dat zijn meisje wel genoeg werkt. Dat is duur, dus dat doe je alleen als ze lijkt te smokkelen of spijbelen, maar juist als het moeilijk gaat, is er iemand die haar in de gaten houdt, en een grote bek geeft. In de rechtzaal wordt dat altijd gezien als dwang en uitbuiting, maar hoe anders is het van andere salarisbanen waar je ook niet mag frauderen en slampamperen?

Zo zijn er nogwel meer manieren dat mensen geen slachtoffer zijn, maar wel door ons verwende Nederlanders met de wijsheid in pacht, als slachtoffers worden gezien. Dat zijn dus vaak mensen die hier hard aan komen pakken, en die hebben er helemaal níéts aan om opeens als slachtoffer te worden bestempeld, en de reddingsindustrie in te worden gekoeioneerd. Die hebben er alleenmaar schade van.

Iets anders wat steeds naar voren wordt geschoven als iets wat èìgenlijk dwang is, is "een slechte economische situatie." Dat zijn niet alleenmaar filosofische ideetjes van mensen in bladen en op TV, dat wordt gebruikt door rechters om te zeggend dat iemand èìgenlijk gedwongen is, als ze iemand willen laten opsluiten voor mensenhandel. Iemand is arm, dus is het fout om ze te laten werken voor het geld wat ze nodighebben. In de hoererij dan.

En voor het àllergrootste stuk van de hoererij geldt gewoon dat er géén vorm van slachtofferschap bij tepaskomt. Daar is geen uitbuiting, daar is geen dwang, daar zijn geen dingen die bestreden moeten worden. Helaas ziet de reddingsindustrie daar nog steeds omzet in, en omdat niemand ze terugfluit, gaan ze ook los op de meiden die helemaal geen problemen hebben, en nergens van gered hoeven te worden.

Daar valt voor Justitie weinig te halen. Er is maar heel weinig bewijs nodig om een mensenhandelveroordeling te krijgen, maar er moet nog steeds een béétje zijn. En dat kan het OM wel bijelkaar schrapen als ze erg hun best doen, maar dat vinden ze meestal teveel werk. Bovendien zijn er genoeg makkelijkere prooien. De reddingsindustrie heeft de handen al vol aan wat ze kunnen krijgen, eigenlijk hebben ze de brandschone meiden niet nodig. Toch walsen ze over je heen.

Maar ze zijn een rupsje Nooitgenoeg. Er wordt flink gestookt en gelobby'd in de media en de politiek om de hele business maar te behandelen als een hel vol slachtoffers. De fabeltjes worden verspreid over alle hoeren, niet alleen een klein verborgen groepje. En dat wij ons ertegen uitspreken is alleenmaar het geluid van een paar witte raven, en wie zegt dat ze geen slachtoffer is, zegt dat natuurlijk alleenmaar omdat ze gedwongen is om dat te zeggen. Dat weet iedereen.

Dit komt allemaal uit de koker van de slachtoffercultus die populair is bij de overheid, en waar veel mensen in de samenleving ook graag tegenaanschurken. We willen je zien als een slachtoffer, dus ben je ook een slachtoffer. Slachtoffers zijn goed, en kunnen lekker worden gered, en als je moeilijk doet ben je ondankbaar en geestelijk niet in orde. Het is toch alleenmaar goed om fijn geholpen en gered te worden? Dat is het gevoel wat erbij hoort.

Gevoel of niet, het is anders. Ik zou in kunnen gaan op de principes achter iemand tot reddingsobject verklaren, en hoe fout die al zijn, maar die zijn onbelangrijk als je vergelijkt met de praktijk. Want zoals ik hierboven uitgebreid uitlegde, je hebt géén voordelen als je onterecht als slachtoffer wordt behandeld, en zèlfs geen voordelen als je terècht als slachtoffer wordt behandeld!

Dus volgende keer als iemand zegt dat alle hoeren als reddingsobjecten behandelen wel nadelen heeft, maar dat het tenminste goed is voor de slachtoffers, of als iemand verzucht dat het allemaal de moeite waard is, want liever teveel meiden als slachtoffer "afgehandeld" dan eentje te laten glippen die wel slachtoffer is, dan kan je het stukje van vandaag meteen even aanhalen, en deze ook.

Wat we nodig hebben is menselijke behandeling, met rechten als gewone mensen. Met erkenning van onze mondigheid, en met acceptatie voor onze eigen keuzes. Niet om als dossiervulling voor het OM en blanco cheque door de zieligheidsindustrie te worden gebruikt. Buitenlandse organisaties zeggen het lekker bondig: "Rights, not rescue." We zijn geen passieve, geknakte voorwerpjes, we zijn mensen met onze eigen verantwoordelijkheden en onze eigen rechten. Gun die ons ook.