Bij mijn goede voornemens van dit jaar hoorde minder TV kijken. Met de verzoekjes die jullie voor me hebben komt daar weinig van terecht. Ik heb dus me eerst rot zitten irriteren aan meer dan drie uur Jojanneke, en nou heb ik ooknog door zeven en een half uur Red Light heen gedouwd. En sommige afleveringen had ik gedeeltelijk al gezien omdat mijn huisgenote het keek, en ik er dus al wat van meegekregen had. Maar dan zonder bloknoot op schoot.
De serie wordt aan alle kanten bejubeld. De maaksters krijgen hele artikelen in damesbladen, het won al prijzen voordat het op TV kwam, het is kennelijk heel indrukwekkend. Ook voordat het van de grond kwam, was er al heisa over, en veel van ons hebben geprobeerd de maaksters wat info en wat nuance te geven, zodat ze iets zouden maken wat niet helemáál hoerenhaat was.
Dat zat er namelijk wel dik in. Halina Reijn, één van de sterren èn een producer, is het nichtje van hoofdheksenjager Warner ten Kate, die al jaren vanaf zijn troon in het OM doem en verderf predikt over seks en sekswerk. Ze heeft er nooit een geheim van gemaakt dat daarvandaan haar motivatie èn haar informatie komt waarmee ze deze serie wou maken. We hebben dus vooral geprobeerd haar te laten zien dat er méér bestond.
Heel voorspelbaar natuurlijk, dat heeft niets uitgehaald. Nouja, bijna niets. We zien wel een páár dingen terug die we met veel moeite hebben uitgelegd. Zowel in verbaasde opmerkingen in damesbladen door haar coproducer Carice van Houten dat er ook hele zelfredzame meiden blijken te zijn, "maar er is ook heel veel dwang hoor!" Als doordat de punten die we telkens duidelijk proberen te maken als stromannen worden neergezet in de serie. Ze hebben ons gehoord, maar ze willen niet.
De serie is, netzoals Matroesjka's, een Nederlands-Belgische co-produktie. Netzoals Matroesjka's gebruikt het de mythologie over al dat sexy geweld in de prostitutie als belangrijkste deel van het verhaal. Netzoals Matroesjka's worden de meiden afgebeeld als domme manipuleerbare geknakte mutsjes, omdat anders het verhaal gewoon niet wèrkt. Netzoals in Matroesjka's is het verhaal gammel en gaat het niet om een logisch geheel, maar een verzameling urban legends die uitgemolken worden, zelfs als het er steeds bizarder en ongeloofwaardiger door wordt.
Alleen had Matroesjka's nog een beetje seks, en dit is Matroesjka's met het bovenste knoopje dicht. De seksscènes zitten er wel in, ondanks het gesnoef van de dames dat ze dat niet hebben gedaan, maar ze zijn zo droog en dor en seksloos dat ze awkward worden. Ze hebben in de kranten wat gepreekt over onnodig naakt, maar er zit een totaal onnodige douchescène in de serie waar we Halina's tieten zien. Het draagt niets bij aan het verhaal. Eigenlijk draagt het gewoon niets bij.
De Belgen worden allemaal ondertiteld. Dat is vreemd, want ze spreken allemaal duidelijk en zijn prima te verstaan. Halina neuzelt halfverstaanbaar zoals ze altijd doet, maar die wordt nou net weer níét ondertiteld. Carice spreekt tenenkrommend plat-Amsterdams, of tenminste zoals het voor Carice moet klinken om plat-Amsterdams te spreken. En ook zij wordt natuurlijk niet ondertiteld.
Ja, dit is geen documentaire. Het is fictie, en als het fictie is doen feiten er eigenlijk niet toe. Dat snap ik wel. Tegelijk nemen mensen fictie aan voor iets wat tochwel tegen de werkelijkheid aanligt, en nemen mensen meer over een onderwerp aan van een fictief TV-programma erover, dan van droge feiten en doortimmerde betogen van onderzoekers. Dit soort dingen zet de toon, dit soort dingen prent een beeld in bij mensen.
Vroeger had ik hier KSP voor, die op Twitter soms zelfs tijdens zo'n uitzending al kritiek schreef. Tegenwoordig zijn er veel stemmen verstomd, en moet ik weer aan de bak. Ik ga het niet scène voor scène behandelen, want dan wordt dit weer een serie van tien stukjes van negentien kantjes per stuk. Ze hebben het volgestopt van voor naar achter met foute ideeën, groot en klein. Er klopt letterlijk niets van het beeld wat ze scheppen.
Los van de hatelijke verbeelding van prostitutie is het eigenlijk gewoon een soapige krimi, wat de Volkskrant er ook van probeert te maken. Het verhaal stelt niets voor, en het werkt ook niet naar iets verrassends toe. Halina speelt weereens een grachtengordeldier met first world problems, Carice van Houten speelt een stropop bestaand uit verschillende botsende stereotypes op elkaar, want dat is "diepte in het karakter," en Maaike Neuville speelt beide andere sterren van het scherm door een interessante acteerprestatie ondanks haar onrealistisch heldhaftige karakter van een politieagente.
De hele serie ademt dat hij een manier is om zo snel mogelijk zoveel mogelijk vooroordelen over prostitutie af te vuren op de kijker, en dat wat voor een plot door moet gaan eromheen gebogen is om dat te faciliteren. De modieuze "drie levens die verstrengeld raken" doet nog gekunstelder aan dan hij normaal al is, en alles wat het interessant zou kunnen maken buigt voor De Boodschap.
In de eerste aflevering is de toon gezet. Daarna gaat het tempo er snel steeds verder uit, en wordt het steeds verder opgerekt. Als hetzelfde tempo was gehouden als in de eerste aflevering, zonder alle opvulling, was het met een drieluik voorbij geweest. De eerste aflevering is om te doen alsof we hier niet kijken naar een exces, maar naar de norm. Alles wordt "herkend" door de politiemensen, alles is volgens een patroon dat ze "altijd" zien. Dat wordt even ingewreven.
Na de eerste aflevering blijven de domme vooroordelen komen, maar niet zo dik en zo opdringerig als in die eerste aflevering. Het wordt vooral uitspinnen wat in die eerste aflevering opgezet is. Ja, pas laat in de serie zien we dat zowel een arts als een politieagent door de pooiers worden omgekocht, maar die belachelijke twist zit er alleen in om het verhaal te rekken. Niemand die een moment aarzelt om te geloven dat pooiers genoeg geld hebben om wie dan ook om te kopen.
De afbeelding van de prostitutiewereld is duidelijk gebaseerd op de fantasiewereld van Warner ten Kate. Zijn fascinatie met het Sneep-onderzoek, dus de onzinverhalen over Sjaban Baran, en níét wat Sjaban echt dééd, zien we weer terug. De pooier is weer de baas over een hele grote groep meiden, er wordt weer willekeurig geweld uitgedeeld, er worden weer misleide barmeisjes verkracht om ze gewillig te maken, en zelfs het idiote idee dat sporen van zware mishandeling kunnen worden uitgewist door een hoer in koud water te laten staan komt terug. Alleen deze keer zonderdat er een honkbalknuppel op haar hoofd gebroken is. Toch maar goed dat hoeren geen mensen zijn, en dus immuun voor onderkoeling.
Zoals in zoveel slechte krimi's wordt er een hoer vermoord. Niet op een manier die met de werkelijkheid overeenkomt trouwens, dit is gewoon weereens een hoer die vermoord is omdat het programma een aftrap nodigheeft. Een jonge vrouw in een hotelkamer, met een nummer achter haar oor getatoeerd: de smeris weet dan meteen dat het illegale prostitutie moet zijn. Het programma geeft ze ook gewoon gelijk natuurlijk. Want alle stereotypes kloppen hier. Haar verhaallijn is flinterdun, want ze bestaat alleen om het punt te maken dat prostitutie tot de dood leidt.
Wat ook bizar is, de dode vrouw wordt in België gevonden. De wouten trekken meteen de Néderlandse conclusie dat het om illegale prostitutie gaat. Want in België komt die term alleen voor in media die de Nederlandse verhalen napraten. In België is prostitutie namelijk niet in legaal en illegaal onderverdeeld. Maar uiteindelijk is dit een Nederlands stuk mythologie, dat als universeel wordt gepresenteerd.
Een ander Belgisch/Nederlands foutje is dat de Belgische politie in een vloek en een zucht bewakingscamera-opnames kan vinden van de kersverse hoertjes die tijdens een razzia zijn opgepakt. In Nederland kan dat, want hier zijn de privacywetten zo opgerekt en zo genegeerd dat de politie daarin kan wroeten zoals ze willen. In België mag de politie dat nog niet, en al mochten ze dat, daar hebben die het budget niet voor.
Ookal is het beeld van de prostitutie gebaseerd op wat het OM bijelkaar heeft gefantaseerd over Sjaban Baran en zijn Koerdische familiebende, ookal zijn de meeste echte pooiers die gevonden zijn Nederlandse Turken, Iraniërs, Albanezen en Marokkanen, ookal zijn veel van de mannen die eigenlijk niet pooieren maar wel als pooier veroordeeld worden Roemenen en Bulgaren, toch heet de grote pooier in dit verhaal Ingmar. Net als in Matroesjka's moet het een Nederlands type zijn.
Er is een raadselachtige scène waar Sylvia en haar pooier Ingmar door hun club lopen, en Sylvia links en rechts tips en opdrachten aan de meiden geeft. Haar advies is van het nivo wat je in het Viva-forum zou verwachten. Het is het soort tips dat een burgervrouw met drie pikken in haar geschiedenis zou geven aan een meisje op een paaldanscursus die nog nooit gezien heeft wat strippen of paaldansen is. Dat moet ons het idee geven dat ze een doorgewinterde hoer is die anderen wat kan leren.
We zien een razzia. Die gebeurt in België, maar hij is gebaseerd op de Nederlandse razzia's. Je zou denken dat met Warner ten Kate als influisteraar elk detail van zo'n razzia moet kloppen. Hij was immers de godfather van die akties in Nederland, en hij heeft overal de toestemmingen voor geregeld. Toch klopt het niet. Er zijn veel te weinig agenten bijvoorbeeld. In het echt waren er altijd acht tot tien politiemannen per meid in zo'n overval.
Ze zijn ook niet met kogelvrije vesten uitgedost, en zijn niet bezig alles wat op slot zit kort en klein te knippen of te slaan. De straat is niet afgesloten, en we zien ook nergens hoe de meiden worden geplunderd van telefoons, tablets, laptops, zakboekjes, handtassen, portemonnees, en natuurlijk vooral hun geld. Er zijn ook geen cameraploegen bij, en in het echt konden die niet ontbreken. En geen enkele zedenploert haalt natte vingers.
Tijdens de razzia komt de politie binnenvallen in een groepsverkrachting van de nieuwe aanwinsten, die misleid zijn om te denken dat ze barmeisjes worden, maar door een jointje en een groepsverkrachting veranderen in slaafse uitgebuite hoeren, die alles in het werk stellen om te verstoppen dat ze gedwongen zijn. Zelfs als die groepsverkrachting niet volbracht is werkt dat kennelijk al meteen, want het heterdaadje leidt nergens toe, en lost op in de lucht.
De twee nieuwelingen worden samen verhoord. Heel raar, want de politie verhoort je àltijd gescheiden. Dan kunnen ze namelijk doen alsof de ander al een heel verhaal heeft verteld, waar jij bekaaid vanafkomt. Bovendien hebben deze meiden geen enkele reden om niet alles op tafel te gooien en hun verkrachters aan te geven. Als je tenminste verder wil kijken dan het geile stereotype van het onmondige slaafje uit het Oosten. Maar ja, anders was de serie meteen voorbij...
Sylvia wordt verhoord, en dat is pas echt snelvuur. De politieagent smaalt en sneert, ookal doen ze dat in het echt ècht niet zo omdat het niets oplevert: het is alleen om een indruk op de kijker te maken. Sylvia reageert door dwars te zijn, maar laat wel overduidelijk zien dat de agent gelijk heeft in alles wat hij preekt. Haar tegenargumenten zijn afgezwakte versies van onze argumenten, en de hele scène gaat erom om die ongeloofwaardig te laten klinken.
Het was een echte verrassing om iets langs te zien komen wat wèl klopt. De smeris gaat namelijk zitten stoken in de relatie van de hoer. Hij doet alsof ze in de liefde bedonderd wordt. Dat doen ze in het echt ook, want de politie heeft altijd het meeste succes gehad om aangiftes los te peuteren als de aangever en de verdachte net in een vechtscheiding liggen. Dat proberen ze dus tegenwoordig steevast te veroorzaken. In het programma is de beschuldiging echter geen leugen, en dat is wel onrealistisch.
Iets anders wat ook wel realistisch is, is dat ze de valse keus bieden tussen een biechtend slachtoffer zijn, of dat ze als dader erbij wordt gehangen. Dat proberen ze al jaren, en die bangmakerij werkt ook soms. De serie moet nog even inwrijven hoe weinig ze van het werk begrijpen door te doen alsof veertig jaar de leeftijd is waarvoorbij je niet meer kan verdienen in het werk. Terwijl de meeste meiden boven de veertig meer verdienen dan eronder, en dit vooral projectie is van burgervrouwen die alleen hun jeugd hebben om zich aantrekkelijk te maken.
Ik kan nog veel meer dingen aan gaan wijzen, maar dit stukje wordt dan weer zo'n enorm ding, dus ik laat het hier maar bij voor de eerste aflevering. Na die eerste aflevering wordt het vooral soapiger, en komen er alleen verwikkelingen bij om het ingewikkelder te maken, niet interessanter. Want ingewikkelder is langdradiger, en dat is hoogdravender. Het enige wat erbijkomt is eigenlijk idiote ideeën over hoe verreikend de macht van de pooiers is, met een chantagefilmpje of een brute bedreiging. Alsof dat zou werken. Een harde crimineel proberen te chanteren met een filmpje zou opleveren dat je met je ene vinger die niet gebroken is dat filmpje verwijdert.
In een weggooiscène wordt er ook een hoer vermoord die te ziek is om mee te komen met de vluchtende pooierbende. De executie met twee pistoolschoten werkt kennelijk niet zo goed, want later leeft ze nog. Ze is heel ziek van een abortus, want er is een flinke overlap tussen de anti-hoer-lobby en de mensen die graag doen alsof een abortus een hachelijke onderneming is waar de vrouw maar moeilijk bovenopkomt.
In de laatste aflevering eindigt alles met een enorme schietpartij, die de politie nou al decennia probeert uit te lokken maar waar pooiers, smokkelaars en faciliteerders nooit zijn ingetrapt. En waar ze bovendien nieteens de types voor zouden zijn, zelfs als ze zich uit zouden laten lokken. Nog steeds komen de smerissen bij tientallen met getrokken pistolen en kogelvrije vesten binnenvallen, maar ze worden altijd teleurgesteld. Zelfs de gewelddadigste randfiguren hebben benul.
Niet in deze serie. Hier komt de natte droom van het OM tot een gewelddadig orgasme. Dat proberen ze zelfs nog uit te rekken en uit te smeren over de hele aflevering, en het wordt er alleenmaar kolderieker van. We hebben zelfs het horror-cliché van het monster dat niet dood kan en na verslagen te zijn telkens terugteleporteert om de hoofdpersonen te laten schrikken. Losse eindjes blijven nog over, maar de toon van het programma is dat het verhaal af is.
Deze serie ademt frustratie. Niet alleen het kokerrokken-feminisme van Reijn, maar vooral de frustratie van de Zedentypes bij politie en OM. In deze serie gebeurt eindelijk wat ze al decennia proberen te vinden, in deze serie krijgen ze eindelijk hun gelijk zoals ze het willen. Dus niet na een hoop gecoach van getuigen, in speciale rechtbanken die zijn voorbewerkt om in de stereotypes te geloven, en met veel minder in het vonnis dan ze in de pers hebben beweerd.
Mijn indruk is hélemaal anders dan wat overal in de pers is geweest. Deze serie heeft bestwel veel kolomruimte in de grote bladen gekregen, en het is bijna allemaal lovend. Er wordt gepraat over de diepte die de karakters zouden hebben, er wordt gepraat over de humor die in de serie zou zitten, die ik nèrgens in kan vinden behalve in hoe bespottelijk de stereotypes zijn die ze neerzetten, en vooràl wordt er hoog van de toren geblazen over hoe realistisch het beeld van de prostitutie is dat wordt neergezet.
Die combinatie van een TV-serie waar mensen zich met popcorn op de bank lekkermaken aan fictief leed, met een sloot respektabele bladen die onderstrepen hoe wáár het allemaal is, dàt is gevaarlijk. Die media verlenen elkaar steun, en dat soort solidariteit vertaalt zich voor de mensen makkelijk naar geloofwaardigheid. Hoe vaker je iets hoort, hoe waarder het is. Zo werkt elke soort hersenspoeling.
In het Parool wordt vooral geluld over hoe vrouwelijk en vrouwcentrisch het programma is, en hoe gelaagd en genuanceerd het beeld is dat wordt neergezet. Dat wordt niet kritisch bekeken, de krant schrijft het kirrend over omdat de producente-sterren het zeggen, en dat is goed genoeg. Het zwartgallige verhaal met alleen stereotypes wordt geroemd als iets wat juist niet een simpel zwart-wit-verhaaltje zou zijn.
In de Volkskrant wordt er weer gepraat over de ontzettend sterke personages, maar daar gaat de schrijfster zich wel zorgen bij maken: de stereotypes die door de sterren worden neergezet vindt ze, vooral in het licht van alle andere hoerenpoppenkast die ze erbijtrekt, te menselijk. De hoeren worden straks nog als mensen met een stem gezien, en daar maakt ze zich duidelijk zorgen over. Maar gelukkig:
"Naast deze krachtig neergezette personages zie je uiteraard heus wel het derde type, de magere Oostblok-meisjes die met een uitgebluste blik en een blauw oog achter het raam zitten, maar die hebben – behalve in The Paradise Suite – nooit een enorme rol van betekenis. Het zijn slachtofferrollen die dienstbaar zijn gemaakt aan een groter verhaal, anoniem vlees in lingerie dat door de film- en seriemakers doorgaans wordt gebruikt om een punt te maken. Ze krijgen, net als in het echte leven, amper een stem."Ze vindt dat het snel te spannend wordt afgebeeld. Er is te weinig saaie seks te zien. Dat die seks voor de klanten absoluut niet saai is, en dat je ook van seks zonder rariteiten iets heel moois kan maken, dat kan er kennelijk niet in. Het riedeltje dat er teveel wordt gekeken naar de spannende, leuke of mooie kant van prostitutie horen we natuurlijk weer, en geen haan die ernaar kraait dat daar niets van klopt.
De Volkskrant laat het daar niet bij. In een reclamepraatje van Bor Beekman wordt de niet-bestaande humor weer geprezen, en wordt dit verhaal met alleenmaar vrouwelijke slachtoffers geprezen alsof het "makkelijke conclusies over daders en slachtoffers" zou "logenstraffen." Terwijl het alleenmaar hetzelfde verhaal over prostitutie en seks als iets wat mannen vrouwen aandoen wordt herhaald. Waar haalt die man het toch vandaan? En waar haalt hij zijn toetssteen vandaan om het realistisch te noemen?
"Al te makkelijke conclusies over dader- en slachtofferschap worden onderweg in Red Light gelogenstraft, maar dat doet niets af aan de overtuigend in beeld gebrachte realiteit van vrouwenhandel en prostitutie. Die is bruut en misogyn, in deze vermakelijke, confronterende en soms langs het zotte scherende serie."Deze krantenartikelen zijn al erg, maar het wordt nog veel gemener. De makers beweren namelijk, en de pers neemt dat naadloos over, dat ze zéven jaar lang onderzoek hebben gedaan, en daarbij heel veel meiden hebben gesproken. En dat ze dat allemaal meegenomen hebben in hun serie. Dat is best raar, want van de hoerenorganisaties heeft niemand ooit iets meegekregen van dat onderzoek, en bij een nogal brede rondvraag, zowel door mij en mijn groepje als door andere hoerenclubs, heeft helemaal niemand iets kunnen bekennen van die onderzoeken waarbij ze naar de hoeren zouden zijn gestapt voor onze input.
Sterker nog, wij zijn naar hen toegestapt, en we kregen nul op het rekest. Nou ja, niet allemaal. Lux, een hoer uit mijn helpersploeg, lukte het wel om iemand van hun produktieteam te spreken. Ze heeft met voor haar heel moeilijk op te brengen geduld héél veel uitgelegd. Ze heeft haar best gedaan het op een manier te brengen die geen confrontatie was, en simpel genoeg om het te snappen zelfs als je het niet wìl snappen omdat je de wijsheid al in pacht heeft.
Lux is nu heel boos. Niet alleenmaar omdat haar verhaal niet terugkomt in het programma, en ook niet omdat ze zich heeft ingespannen voor een zootje mensen die haar zonder aarzelen onder de bus hebben gegooid en haar goede wil hebben misbruikt, maar vooral omdat wat zij heeft uitgelegd terugkomt als stroman. Wat zij moeizaam heeft uitgelegd, is uitgekleed tot wat holle zinnetjes, die worden neergezet als leugens die we onszelf vertellen, want de rest van het programma logenstraft die onmiddellijk. En als klap op de vuurpijl kozen ze voor de naam van het hotel waar het dode hoertje wordt gevonden "Lux." Zij vindt dat natrappen.
We hebben geen idee welke hoeren de programmamakers zouden hebben gesproken. Wij kunnen ze niet vinden, Proud kan ze niet vinden, Utsopi kan ze niet vinden. We weten wèl dat ze zich hebben laten voorlichten door het OM, door zieligheidsbedrijven in Nederland, en door Christen-uitstapprogramma's en 'hulpverleners' die je alleenmaar het werk uit willen hebben. En ook met pooiers, zeggen ze. Al zullen dat weer de neppooiers via Scharlaken Koord zijn.
Dat soort vileine streken maakt deze serie meer de moeite van het reageren waard dan bijvoorbeeld Matroesjka's. Ja, dat ik daar nooit opingegaan ben vinden veel mensen jammer, maar daarover bestond tenminste nog een vaag idee bij mensen dat het fictie was. Dat is nu niet meer zo, en dat wordt ingepeperd door de media, die alles bewonderen wat deze internationale sterren op het scherm kotsen.
Het internationale showbizz-blad Variety heeft een artikel over de serie die leest als een reclamepraatje. Het wordt niet alleen bloedserieus genomen en heel positief belicht, maar ook de vragen die worden gesteld zijn zo onnatuurlijk dat ze wel van de geïnterviewde af moeten komen, want ze zijn duidelijk bedacht bij het antwoord wat ze wouden geven. Neem deze nou:
"How important was research in portraying the dynamics and nature of the red light district?Welke true stories zullen dat geweest zijn? Als er ook maar iets in het echt gebeurde wat in de serie voorkomt, was dat niet alleen een hele makkelijke veroordeling geweest, maar ook maandenlang voorpaginanieuws. Van alles wat we gezien hebben in de afgelopen jaren past helemaal niets bij deze serie. Ik ben oprecht benieuwd, ookal denk ik dat als puntje bij paaltje komt die "true stories" lulkoek uit de reddingsindustrie zullen blijken te zijn. Wat mij benieuwt is hoe ze er vrede mee vinden dat die true stories nergens in de werkelijkheid terug te vinden zijn.
Halina Reijn: Crucial. We used several true stories for our story-lines and wanted to take the super complex arena of prostitution very seriously. We met numerous sex workers, pimps, human traffickers, police detectives, human rights activist, and politicians. Research is a huge part of our process as creators."
Zo super complex maken ze hun afbeelding van de prostitutie nou ook weer niet. Heldhaftige politiemensen die ansichtkaarten van flinterdun karton proberen te redden, die onlogisch telkens weer tegen hun eigen belang ingaan omdat... Nou ja, er is geen reden. Hoeft ook niet bij ansichtkaarten. Als ik zoek naar complexiteit kan ik dat niet vinden. Wel zwakzinnige tegenstrijdigheden, zoals bij het karakter van Sylvia, waar meerdere stereotypes tegelijk worden gespeeld. Maar dat is geen complexiteit, dat is gewoon rommelig.
Dat ze met smerissen heeft gepraat geloof ik zo. Deze hele serie is hun geloofsartikelen van A tot Z. De "human rights activists" zijn in elk geval niet de mensen geweest die vanuit de wetenschap of hoerenbelangen optreden, want die is niets gevraagd. Waarschijnlijker is het de feministen- en andere moralistenlobby geweest, maar dat weet ik niet zeker want die kan ik niet navragen. Nouja, vragen kan wel. Antwoord krijgen zit er niet in alleen.
Politici, mensenhandelaars en pooiers zal ze ook wel gesproken hebben. Er is immers heel weinig voor nodig om mensenhandelaar te zijn, en neppooiers doen ook flink de ronde via de verschillende zieligheidsbedrijven. Politici hebben ze inderdaad echt gesproken, en ik weet ook wie dat zijn geweest. Kuik, Segers, en misschien ookwel anderen. Zolang het maar niet tegen hun verhaal ingaat natuurlijk.
Ze laten in Variety alleen wel een belangrijke bron weg. Die komen we wel tegen in een stukje op NU.nl:
"We hebben echt een heel breed researchtraject uitgezet. Zowel in België als in Nederland hebben we gepraat met sekswerkers, pooiers, de politie en opvanghuizen", aldus Reijn. "Carice heeft een heleboel vrouwen gesproken voor haar rol, en velen zeiden: wij zijn net zo feministisch als jullie, je gaat me toch niet als slachtoffer afschilderen? Dat hebben we in de personages geprobeerd te vatten. Wij proberen ook niet om antwoorden te geven, maar om echt te laten zien hoe complex die wereld in elkaar zit."De zieligheidsindustrie is natuurlijk, zoals altijd in de Nederlandse media, een belangrijke bron. Het is een branche die in de tientallen miljoenen oer jaar draait, en die hebben een stevige lobby om die inkomstenbron gezond te houden. Met dit programma is dat natuurlijk twee handen op één buik. Ze willen allebei hetzelfde, ons werk verketteren om de hoeren maar als slachtoffer te kunnen behandelen. Of dat nou als ansichtkaart op het scherm is, of als reddingsobjekt in een naaiatelier.
Dat Carice veel vrouwen tegenkwam die niet als slachtoffer wouden worden afgebeeld, hebben ze in de personages geprobeerd te vatten. Niet door ook maar één hoer níét als slachtoffer af te beelden natuurlijk, maar door er eentje bij te zetten die zowel slachtoffer als dader is. Al de uitleg, al de informatie, dat valt op dove oren. Want het gaat ze er niet om ons eerlijk af te beelden. Het gaat om het moraliseren. Want moraalriddertje spelen is leuk, en nuance zou dat maar verpesten. De complexiteit is juist eruit gehouden. Het bekt lekker, maar leugens bekken vaak lekkerder dan de waarheid.
Ooit was het NRC een kwaliteitskrant. Tegenwoordig moet je er niet meer zijn voor kritische journalistiek. Volgens het NRC duikt de show diep in de raamprostitutie, terwijl we nergens zien dat ze zich daarbij houden. Ze komen met de totaal nieuwe term "grootpooier" voor de Ingmar-figuur, die zelfs ik nog nooit gehoord heb. Weer wordt er gejubeld over de humor die in het programma zou zitten, en vooral wordt er aan de lippen gehangen van de orakelende actrices, zonder een wenkbrauw op te trekken over de vreemde verhalen die ze vertellen.
"Reijn: „En het klopt ook inhoudelijk: in de vrouwenhandel zijn er veel banden tussen België en Nederland. Saban B. liet zijn vrouwen de hele tijd rouleren, in busjes van Amsterdam, Brussel, Rotterdam, zodat de klanten het gevoel hadden dat ze vers vlees kregen.”"Voorzover Sjaban meiden zelf had lopen, want zo werkte hij dus helemaal niet, ging hij ze niet rouleren. Dat rouleren is de dood voor je inkomen, want "vers vlees" wordt zwaar overschat. Je inkomen komt van je vaste klanten, je verdient niet aan rouleren. Nomaden zijn er wel, maar die werken totaal anders. Pooiers hebben daar juist een broertje dood aan. Bovendien deed Sjaban vooral wat met ramen, en wat heb je dan in Rotterdam te zoeken? Het kleinste beetje journalistiek had dit doorgeprikt.
"Via Reijns oom Warner ten Kate, als officier van justitie gespecialiseerd in de mensenhandel, kon het duo met rechercheurs, sekswerkers en mensenhandelaren spreken. Reijn: „En we zijn ook zelf op zoek gegaan. We gingen naar het Schipperskwartier in Antwerpen en klopten gewoon op de ramen. Best wat vrouwen lieten ons binnen.”"Dat de mensenhandelaren en hoeren waarmee ze te praten kregen vooral via de hoofdheksenjager ten Kate kwamen, geeft wel aan hoe eenzijdig hun beeldvorming werd gehouden. Dat ze verbaasd doen over dat we gewoon mensen zijn die gewoon een gesprek met je kunnen voeren, zegt ook heel veel. Dat ze wat ze van die paar meiden, want veel kunnen het er nooit geweest zijn anders hadden we er wel eentje kunnen vinden, dan wat horen en daar niets mee doen, dat is gewoon sneu.
"Van Houten: „Ze zeiden ‘ik werk gewoon met mijn lichaam zoals een bouwvakker werkt in de bouw’. Dan is het moeilijk voor ons om te bepalen waar de vrije wil eindigt en de beschadiging begint.”"Het is heel waar. De meeste mensen werken met hun lichaam. Bij ons wordt het alleen gestigmatiseerd. En ookal vinden ze het als ze zulke simpele uitleg horen moeilijk, ze oordelen nog steeds. Want Carice gaat wel even voor je bepalen of je vrije wil wel echt je vrije wil is, of dat je beschadigd bent en wat jij wilt dus niet telt.
"Reijn: „Sylvia is op verschillende vrouwen gebaseerd. We zijn er een paar tegengekomen die hoofdvrouw van de pooier waren. De bazen geven de vrouwen het gevoel dat ze kunnen klimmen in de hiërarchie.”"Ofwel Reijn liegt, ofwel ze is voorgelogen. Ik kan allebei wel geloven. Misschien is het ook wel allebei. Dat verschijnsel van de "hoofdvrouw" of bottom bitch komt uit de Verenigde Staten, waar dat onderdeel is van het pooiercultuurtje. Hiërarchieën van hoeren onder een pooier zit hier in Nederland niet in de cultuur van de business. Ik ben bestwel veel met pooiers beziggeweest de afgelopen jaren, en ik heb nog nóóit een bottom bitch struktuur gezien. Dat soort dingen werkt niet, dat soort dingen komt niet voor, dat soort dingen zijn oververhitte fabels door mensen die teveel Amerikaanse prohibitionistische literatuur hebben doorgesjord.
Ik kan nog meer bitchen over deze serie. Ik kan op alle slakken zout leggen. Maar ik heb hier wel het belangrijkste aangestipt. Ja, er is meer. Ja, ik zou het merendeel van mijn antwoordstukjes weer kunnen herhalen. Maar het is wel duidelijk zo, en ik ben er echt héél erg klaar mee. Niet alleen met de serie, niet alleen met de ellende die we weer gaan voelen met de nieuwe golf stigmatisering waar dit deel van uitmaakt, maar vooral met die huichelende koppen van die moraalriddertjes die wel even over ons heenstappen om over ons uit te zenden. Om te kotsen.
Als je echt nog meer wil lezen, dan kan ik je wel deze twee koppelingen aanraden: De Belgen hebben een lang maar grondig stuk in RektoVerso geschreven, en in het Amsterdamse universiteitskrantje Folia laten ze een academica aan het woord die echt de business bestudeerd heeft. Een druppel op de gloeiende plaat, maar ik ben in elk geval niet alleen. En deze mensen hebben wèl op tijd gepubliceerd.
Posts
