Op je gemak

Ik ben een huismus. Ik vind het prachtig om lekker op avontuur te zijn, ik vind het heerlijk om te reizen, en ik kan voor een nieuwe ervaring ook wakkergemaakt worden. Maar als je me vrij laat fladderen, fladder ik altijd naar huis, en ga ik mijn gewone sleur weer draaien. Vooral als ik een sleur heb gevonden die voor me werkt, kan ik helemaal ìn die sleur gaan zitten, en me er helemaal in begraven.

Ik ben danook bestwel goed in het máken van zo'n sleur. Ik hou ervan om mijn dagelijkse routine helemaal te verzorgen, te organiseren, mijn nest te maken, en alles geregeld te hebben zodat ik elke dag een soepele en werkbare routine heb. Ik draai mijn dag, ik doe de dingen die ik vertrouwd vind en waarmee ik op mijn gemak ben, en aan het eind ben ik weer een beetje rijker en lekker tevreden. Zalig vind ik dat, dat is echt mijn ding.

Maar het is niet goed voor me. Vooral niet als ik mijn zin krijg, en er verder helemaal niets meer gebeurt. Ik merk dat de beste dingen in mijn leven zijn gekomen door dingen buiten mijn routine. De meeste daarvan zijn gekomen doordat andere mensen me meesleepten op vakantie, of naar feestjes, of dingen voor mijn werk min of meer verplicht maakten, of doordat ik door bazen of opleidingen gepusht werd.

Ik kon terwijl ik uit mijn sleur gehaald werd prima zien dat ik bezigwas om mezelf te verbeteren, en dat ik uit cirkeltjes kwam waar ik in rondging. Het was niet dat achteraf pas me dat lichtje opging dat dit heel goed voor me was geweest. Soms kon ik het zelfs vantevoren al wel zien. Vaak had ik het al heel lang gezien, maar had ik er tegenop gekeken en was ik gewoon doorgegaan met mijn routine.

Tijdens zo'n ontsnapping aan mijn sleur merkte ik meteen dat het iets goeds met me deed. En ik had er bijna altijd een hekel aan, en wou zo snel mogelijk terug mijn sleur in. Vaak ging dat wel over als ik eenmaal meegesleept werd door wat ik meemaakte, maar de aantrekking van mijn sleur ging nooit over. En altijd, nadat ik buiten mijn routine was geweest, sprong ik meteen weer terug in dat warme bad van sleur. Zelfs als ik die sleur later met lange tanden toch voor altijd achterliet.

Als ik dat bij mezelf naga, kan ik het heel makkelijk zien. En als ik het nu meemaak, zie ik het terwijl het gebeurt. Ik werd er vooral mee gekonfronteerd toen ik mijn dagboek ging bestuderen, en sindsdien kan ik het niet meer níét zien. Het is iets wat me niet bevalt aan mezelf, iets waarvan ik kan zie dat het me kleinhoudt, en daarom was het iets dat ik vond dat ik moest begrijpen. Om er wat aan te doen!

Want als ik ernaar kijk, dan is het allemaal helemaal niet zo begrijpelijk en natuurlijk als hoe het voelt wanneer het gebeurt. Ik laat kansen aan mijn neus voorbij gaan, en ik zet mijn leven op een sudderpitje, als ik zo'n sleur afloop. Ik leef het beste en het mooiste als ik uit mijn sleur kom, en die sleur maakt me saai. Waarom ben ik er dan zo tuk op om zo'n sleur de hele tijd te laten bestaan?

Dus ik ben op mezelf gaan letten. En ook, eigenlijk per ongeluk, op andere mensen. En dan ga je het overal zien. Overal, en bij iedereen. Want ik ben niet de enige, en ik ben nieteens heel èrg met die sleurzoekerij. Heel veel mensen doen het, en het zit zoveel door het dagelijkse leven heen, dat het gewoon raar is als je het niet hebt. Het is misschien iets menselijks, of misschien iets cultureels, maar je ziet het overal.

Wat me wel verbaasde, was hoevaak het zelfs áángemoedigd wordt. Er zijn bestwel veel adviseurs, gidsen, dokters, zelfs werkgevers, die je vertellen dat je moet doen waar je je op je gemak mee voelt. Dat ze je niet iets willen laten doen waar je niet comfortabel mee bent. Eigenlijk zeggen heel veel mensen en instanties tegen je, dat je comfort is waaraan je moet afmeten of je goed bezigbent.

Er wordt weleens gebromd over dat de generatie van nu te slap en te beschermd is opgevoed, maar ook toen ik een klein meisje was hoorde je al uit alle monden dat je vooral comfortabel moest zijn, en je veilig moest voelen, met alle dingen waar je mee bezigwas. En zelfs, dat als je je niet veilig voelde, dat je dan wist dat er iets verkeerd zat. en dat er dan vooral gestopt, veranderd, gemeld of gewàcht moest worden.

Ga nou na, hoevaak je ergens "klaar voor" moet zijn volgens de boekjes en het advies. En hoevaak je zelf afwacht tot iets minder oncomfortabel voelt, tot je beslist dat het moment daar is, door af te gaan op je gevoel van comfort. En ga dan ook meteen even na, hoevaak oncomfortabele dingen echt comfortabeler worden door er een poos tegenaan te gaan zitten hikken. Dat gebeurt zo weinig dat je er maar beter niet op kan wachten.

Ja, goed, de jeugd van nu krijgt zoveel labeltjes om zich achter te verstoppen dat je het ze zowat tégen maakt om oncomfortabel te zijn met wat ze mankeert, en het helpt ook niet dat je mensen leert dat dingen als anxiety diep gerespekteerd moeten worden, en je daar ruimte voor moet maken. Door mensen die ruimte te geven, doe je ze ècht geen plezier op de lange termijn.

Heel veel van mijn allerslechtste keuzes heb ik gemaakt uit comfort. Ik koos voor wat me comfortabel leek, en ik dacht daar vooràl nietteveel bij na. En als ik bij de mensen om me heen navraag, hoor ik heel veel hetzelfde. Ook als ze het een rare manier van denken vinden. Eigenlijk werkt mijn gemak volgen alleen soms goed als ik dingen uitzoek die ik wil consumeren. Mijn gemak mag mee als ik kleren, make-up of taartjes voor een feestje ga uitzoeken.

Comfort is niet alleenmaar na de douche in je badjas koffie zitten drinken met je voeten op de verwarming. Ik gebruik het woord hier voor alles waar je mee op je gemak bent. Waarmee je in je comfort zone zit, dus. Comfort gaat over situaties waarin je vanzelf ontspant. Over het makkelijke, over het bekende, over het vanzelf gaan, over het niet hoeven proberen, over het zekere, over het vertrouwde. Over je gevoel volgen. Want je gevoel wil comfort.

Een ongewone vorm van comfort kom je bijvoorbeeld tegen in de hele Corona-discussie, die met het verdwijnen van de maatregelen ook zo'n beetje uitgedoofd is. De grote stromingen daarin waren ook door comfort aangedreven. Je had de grote groep mensen die braaf meepraatten met de verhalen van de overheid, ook toen die steeds krommer werden en steeds verder van de realiteit af gingen staan, want de overheid niet geloven is je een boel eigen verantwoordelijkheid op je nek halen.

Maar de antivaccinatie-wappies waren geen haar beter. Niet dat die zich niet een boel op hun nek haalden, maar die vonden dat minder werk dan accepteren dat we in een pandemie zaten, waar er hele vervelende waarheden waren waar we nou eenmaal mee om moesten gaan. Die fantaseren daar liever een samenzwering bij, waardoor het allemaal nep en vals blijkt, en zij er het hoofd aan kunnen bieden door het lekker niet te geloven. Ook dom.

Een samenzweringstheorie gaat meestàl om comfort, om je vooroordelen over hoe de wereld werkt niet op te hoeven geven. Of ook, om je gevoel van veiligheid, je gevoel van eigen macht, je gevoel van rechtvaardigheid of je gevoel van aan de goede kant staan maar niet door lastig besef kapot te laten drukken. Je overtuigt jezelf gewoon over dat je eigenlijk altijd al gelijk had, en dat is dat.

De mensen die niet voor hun comfort kozen, gingen de moeilijke weg op van zelf proberen te ontdekken wat er aan de hand is. Die hadden geen club om aan aan te sluiten, die hadden geen comfortabele denkbeelden om zich in te verstoppen. Die hadden geen zekerheden, terwijl de grote groepen in de diskussie die wel hadden. Die hadden er veel werk aan, en werden door allebei de kanten van de diskussie uitgekotst.

Want er zijn weinig dingen die zo oncomfortabel zijn als worden geconfronteerd met een mening die je niet bevalt. Vooral als die mening ook nog zinnig is, en je die niet zomaar opzij kan schuiven. Want dat is wat we bijna meteen doen met elke mening die ons niet bevalt. Comfortabele ideeën zijn geloofwaardige ideeën en andersom. Dat maakt studeren soms heel moeilijk, als je leert over bizarre dingen die niet in je denkbeelden passen.

Als je je dom voelt, ben je aan het leren. Als je je kwetsbaar voelt, ben je weerbaar aan het worden. Dat zijn van die mooie inzichten uit mijn helpersploegje, en die vatten heel kort een belangrijke waarheid samen. Jezelf verbeteren is niet comfortabel. En zolang je comfortabel bent, maak je jezelf niet beter. Zolang je een studieboek leest en alles valt op zijn plek, ben je weinig nieuws aan het leren. Zodra je het opeens niet meer volgt, en je je boos en dom voelt, dàt is het stukje waar je de rest van de week aan moet besteden. En niet geërgerd over moet slaan.

Het helpt heel erg om mensen om je heen te hebben, die je opstoken om eens iets anders te doen dan wat je comfort je voorkauwt. Mensen kunnen je meeslepen, kunnen je spiegelen, of kunnen je gewoon laten zien waar je mee bezigbent. Vrienden die hun vinger op de zere plek leggen ontwijk je uit comfort vooral een beetje, maar ze zijn supernuttig. De mensen om je heen hebben invloed, en kunnen je uit je comfort helpen.

Of juist erin. Want zoals mensen je kunnen laten zien dat je meer kàn dan langzaam aan je bank vastwortelen, kunnen ze ook het omgekeerde doen. Als je kringetje bepaalde dingen heeft waarmee ze op hun gemak zijn, wordt het voor jou ook moeilijker om dat comfort stuk te maken. Dus trek je ook hun comfort mee. En voor je het weet zit je in dezelfde sleur, en geloof je dezelfde dingen. Helemaal vanzelf, of het nou verstandig is of niet.

Dat is natuurlijk extra lastig als voor je cirkeltje dingen opgaan die voor jou niet werken. Mijn huisgenote studeert heel weinig, en haalt toch onverklaarbaar goede cijfers. Ik ga me vanzelf aanpassen aan haar dagritme, en ik moet echt veel harder werken dan zij voor mijn cijfers, dus dat werkt niet. En dan heb ik het er nog niet over gehad dat je op haar leeftijd de hele dag voor de TV op de bank kan hangen en je volvreten, terwijl je slank blijft. Dat gaat voor mij ècht niet op.

Sommige mensen kunnen daarom ook alleenmaar fitness volhouden als ze met een groepje meejoggen. In hun eentje krijgen ze de motivatie niet voorelkaar. Ik heb het omgekeerde, ik heb met groepjes altijd zoveel extra irritatie van mensen die te snel, te langzaam of te onbetrouwbaar zijn, dat ik het liever in mijn eentje doe. Fitness is zoiets dat zelfs mèt sleur nooit echt comfortabel wordt, dus dan doe ik het liefst efficiënt, dan ben ik er het snelste vanaf.

Maar ook in mijn fitness heb ik comfort en sleur, want ik doe al járen hetzelfde. Ik neem niet de moeite om een nieuwe sport of een nieuwe dansstijl te leren, en sowieso als ik niet meer op mijn gemak ben met het stijgende nivo van de dansklasjes, dan begin ik smoezen te bedenken om niet meer te gaan. Joggen en squashen is het enige dat ik echt blijf doen, en dat is omdat ik er routine in heb. En omdat het de laatste dingen zijn die ik opgeef, want als ik dat óóknog eraangeef, word ik echt tè gezellig.

Want zo is het wel, als je telkens voor je comfort kiest, dan takel je af. Comfort vermoordt vernieuwing, comfort vermoordt vooruitgang, comfort vermoordt zelfs maar blijven waar je bent. Als je lekker op je gemakje bent, ben je alleenmaar bezig met wat je al gedáán hebt. En dat vervalt en bederft, en de rest van je potentie blijft ongebruikt. Om ooknog maar te zwijgen over de opportunity cost van niet verder proberen te pushen.

In een hoop banen is aftakelen niet zo'n punt. Ik hoor van veel mensen dat ze in het begin van hun carrière hard moesten leren en zich moesten opwaarderen, maar nu zijn ze op een punt waar ze te duur zijn om te vervangen, en zolang ze het minimum maar doen zitten ze veilig en worden ze goed betaald. Dus dat doen ze tot hun pensioen. Die takelen rustig af, worden een schim van zichzelf, en hebben alleen nog maar hun comfort. En dat houden ze dus vast. En dus komen ze nooit meer ergens.

Dat geldt nieteens alleen voor de ambtenaar die zijn stempeltjes van goedkeuring op pakken papier zet die hij nieteens heeft gelezen, en daarna de rest van de dag sigaretjes rookt en Netflix kijkt op zijn telefoon. Heel veel mensen met goede opleidingen en indrukwekkende banen vinden in die rat race ooit een stabiele positie, waar ze even uit kunnen puffen omdat ze even veilig zijn. En dan nooit meer uit hun comfort komen.

Ik hoor van die mannen verhalen over hoe ze een comfortabele positie hebben, die niet hun dromen vervult, waar hun potentie nooit waar wordt gemaakt, en waar ze ookwel merken dat hun grote en messcherpe vaardigheden wegrotten. Dat weten ze bijna allemaal heel goed. Maar ze kunnen het niet slikken om weer uit hun comfortabele veilige holletje te klimmen om verder te ontwikkelen, en een beter plekje in de wereld te veroveren. Het zou dom zijn. Want ze zitten toch goed?

Die mannen komen daar niet mee omdat ze ècht denken dat ze goed zitten. Ze meten dat af aan dat ze comfortabel zijn, en we leven in een samenleving die vindt dat je niet moet klagen als je het comfortabel hebt. Maar intussen snappen ze heel goed dat ze zichzelf tekort doen. En snappen ze heel goed dat ze vastgeroest zijn, en door te blijven waar ze zijn zienderogen minder kans maken om ergens anders nog te kunnen komen. Dat voelen ze. En dat doet ergens pijn. Ik denk dat dat later wel een eigen stukje verdient.

Voor hoeren is aftakelen natuurlijk weer iets anders. Als je aftakelt, vooral lichamelijk, komt het niet goed met de klanten. Je hebt dan misschien nog een paar mannen die uit nostalgie bij je blijven komen, en je kan wat klanten voor het lapje houden zodat ze één keertje komen, maar een zaak bouw je niet meer. Dan wordt het armoe troef, en lol heb je er dan ook niet meer in. Dat heb ik teveel gezien om mezelf zó ver te laten zakken.

Een hele belangrijke reden om niet buiten je comfort te gaan, of het zelfs maar even te probéren, is de angst om te mislukken. Ik gebruik liever daarvoor niet het woord "faalangst," want dat is weer een zalvend labeltje om mensen die niet uit hun comfort durven iets officiëel klinkends te geven om voor zichzelf te verklaren waarom ze dat risico niet durven te nemen. Ik kreeg ooit die "diagnose" van een vertrouwenspersoon, en het was véél te makkelijk om me achter dat labeltje te verstoppen.

Mislukken is iets wat we zien als een teken van Boven, dat we het niet hadden moeten proberen. Als iemand iets probeert waarbij hij mislukt, lachen we hem uit als een verwaande kwast die zichzelf overschat heeft. Een mislukking op je CV is een duidelijke streep tégen je, en roept twijfel af over of je wel kan wat je zegt dat je kan. We zien mislukken als iets ergs, als een brandmerk, en als iets wat straf is voor je hoovaardij.

Tenminste, zo denken veel mensen erover. Sommige hele belangrijke mensen weer niet. Een goede vriendin die werkte bij een bedrijf dat investeerde in andere bedrijven, en soms zelfs hele toko's opkocht om te ontwikkelen en weer van de hand te doen, zegt juist dat het een teken is van durf en kracht om wat fiasco's op je doopceel te hebben staan. Wie niet waagt, die niet wint, en als je het op safe speelt krijg je nooit iets groots voorelkaar. Wijsheid komt niet zonder je neus te stoten.

Van mislukken leer je bovendien. Niet alleen met mislukkingen omgaan, maar ook om mislukkingen te herkennen, om jezelf op te pakken van een mislukking, om te zien waar de zwakheden in je projekt en in jezelf lagen, en vooral leer je op de pijnlijke, en dus effektieve, manier waar je blinde vlekken zijn. Door schade en schande leren is een soort leren die je niet makkelijk negeert. Maar ja, het doet wel pijn.

De angst om te mislukken wordt ons aangeleerd door de maatschappij, en door onze opvoeding, als iets wat we moeten koesteren, als iets om heel serieus te nemen, en iets wat een waarschuwing voor het Kwaad is. Angst om te mislukken houdt je klein, en je ziet wel vaker dat de maatschappij blij is met dingen die de mensen klein houden. Blijf maar binnen de hekken van die angst, in je comfortzone, dan is de pijn en de spot niet je straf voor je mislukking. Noem het faalangst, en je bent respektabel.

Ik ben dus een hopeloze huismus. Als ik niet gedwongen was om mijn ontvangstflatje op te geven, deed ik dat tot ik te oud was om te werken. Maar wat gebeurd is, is gebeurd, en de overheid heeft me toch kunnen verneuken. Dus ik ben nu illegaal, en dat is nogal minder comfortabel. Dat heeft invloed op me, en het heeft even geduurd voordat ik ontdekte wat voor invloed het op me had.

Mijn geest is scherper sinds ik uit mijn nestje ben geschopt. Eigen baas zijn heeft ook een element van prat gaan op je eigen gelijk. Als werknemer moet je altijd alert blijven of je niet nutteloos voor je baas wordt, als ondernemer kan je makkelijker op je lauweren rusten, met al je belasting- en andere voordelen. Je bent de boel pas kwijt als je bedrijf kapotgaat, en dat is niet zo'n groot risico.

In de illegaliteit is het risico groter. Je hebt bovendien alleen nog ondernemersvoordeeltjes, als je je inkomsten via een onderneming witwast. Dat heeft zijn voordelen, maar daar ga ik niet teveel opin. Ik moet mezelf niet te opspoorbaar maken, dat kan me heel veel kosten. Aan de zelfkant, waar je niet in het gespreide bedje van een werknemer of het gespreide bedje van een ondernemer ligt, is comfort ver te zoeken. En dat is goed voor me.

Dat merk ik aan hoe kritisch ik ben geworden. Niet alleen in mijn werk, niet alleen in mijn blik op de hoerenwereld, niet alleen in hoe ik naar overheid, pers en klanten kijk, maar zelfs in mijn studie. Ik krijg er pluimen voor, en tegelijk waarschuwingen dat je er wel studievertraging van kan oplopen. Ik merk het wel, ik moet als tandpasta uit mijn tube van comfort worden geperst, maar die opgedrongen vrijheid is wel heel goed voor mijn ontwikkeling.

Ik word ook een betere hoer als ik van mijn comfort afstap. Sinds ik dat heb ontdekt begrijp ik ook waarom W, als ze meisjes selekteert voor de cursussen die ze geeft of voor de betere klanten, altijd begint door te testen of zo'n meid wel buiten haar comfort zone wil gaan. En hoe ver. Ik begrijp ook veel beter haar verhalen over high performers en high potentials die het desondanks nooit gaan halen omdat ze zich inkapselen in hun comfort.

Misschien moet je het wel ook gewoon zien als een spaak in je eigen wielen steken. Ik heb toen ik jonger was heel vaak mijn eigen plannetjes, ideeën en opstekende interesses verprutst door het maar "raar" te vinden. Als iemand iets voorstelde dat buiten mijn comfortzone lag, was dat meestal mijn tegenargument. Ik hoefde geen rare dingen te doen, het enige wat je serieus hoeft te nemen is wat "gewoon" is. En natuurlijk is dat met seks nog overdrevener zo, dan in de rest van je leven.

Een voorbeeld wat ik veel tegenkom als ik kijk waarom mensen zo slecht met hun seksualiteit omgaan, is dat bij seks comfort heel erg als leidraad wordt genomen. Seks mag geen pijn doen, seks moet niet ongemakkelijk zijn, als je je niet gemakkelijk voelt bij hoe het gaat moet er meteen gestopt worden, je moet op je gemak zijn met je partner, want je zal toch eens een keer iets meemaken wat niet een warm bad van comfort is. Comfortabele seks is goede seks, goede seks is comfortabele seks.

Alles moet natuurlijk gaan. Je moet niet je weg hoeven leren, hoeven leren hoe je mannen moet manipuleren, leren waar je grenzen liggen. En vooral niets doen wat je zelf niet zo geil vindt, maar wat je doet om de ander op te geilen. Want voor je het weet is het misbruik, en slechte seks, die heel schadelijk is. Nou ja, daar heb ik in mijn stukje over angst voor seks al flink over geschreven.

Maar seks en comfort hebben een heel moeilijke relatie. Als het je echt om comfort gaat, kom je niet verder dan masturberen. Dan blijft het bij even snel vibreren inplaatsvan een booty call opzetten, want voor je vibrator hoef je je huis niet op te ruimen, je kan gewoon blijven liggen terwijl je je orgasme door dat ding erdoor laat drukken, en je kan ook geen blauwtje lopen. Zolang je genoeg batterijen hebt.

Als je honderd procent op je gemak bent komt sex ook voor mannen niet verder dan masturbatie. Sex is stressvol, rukken niet. Mensen doen niet aan sex uit comfort. Hoogstens gebruiken ze sex om zich gerust te stellen dat hun partner nog in ze geinteresseerd is. Sex komt van drang, sex komt van drift. Maar dat moet je maar net herkennen.

Ik weet niet echt waarom, maar je bent makkelijk blind voor wat je nodighebt. je hebt pik nodig, je hebt zaad nodig, je hebt je kink nodig, maar je bent alleen lamlendig. En omdat je lamlendig bent, denk je dat je uit moet rusten voor je weer peper in je reet krijgt. Op de bank netflix hangen, je e-mail negeren, en snacks wegvreten in plaats van even goed gaan slapen en daarna plannen maken en áánpakken. En dat versterkt zichzelf.

Okee, ik ben hierboven natuurlijk wat kort door de bocht, al sta ik er wel achter. Maar je hebt ook bijvoorbeeld seks die je doet om comfort. Dan gaat het niet om de spanning, de seks zelf, of de motivatie die je hebt omdat je elkaar begeert en bespeelt, maar juist het omgekeerde. Dan ben je op zoek naar bevestiging van je partner, naar dat gevoel dat alles goed is, terwijl je dat ingekakte libido een kruimel toesmijt.

En als dat je seksleven is, of in elk geval je héle seksleven, dan is dat doodzonde! Ja, buiten je comfort gaan is oncomfortabel, maar het is wel iets waar je behoefte aan hebt. Kijk maar in seksverhalen, kijk maar naar erotische films, er worden telkens mensen uit hun comfort getrokken, of er gebeuren dingen ondànks dat comfort. Ergens weten mensen best dat comfort de moord is voor hun seksleven.

Wat ik intussen wel geleerd heb, is dat mensen hùnkeren naar "moeten" met seks. Dat is het makkelijkste te herkennen voor mensen die slaaf of slavin van een ander willen zijn, maar er zijn heel veel manieren waarop dat "moeten" vorm gaat krijgen. Maar dat is een geweldig onderwerp voor een eigen stukje, en dit stukje is al veel te lang, dus hier laat ik het voor nu even bij.

Ik zie het ook veel bij klanten. Als die binnen hun comfort blijven, maken ze nooit een echt avontuur mee, en zijn ze nooit diep bevredigd. En helaas begrijpen ze dat niet, en proberen hun avontuur binnen hun comfortzone te zoeken. Als je heel goed bent, kan je ze uitlokken om buiten die comfortzone te gaan. Als je heel brutaal bent, kan je ze gewoon overstemmen. Als je die dingen goed doet, heb je klanten die wat bijzonders meegemaakt hebben, en je op handen dragen. Maar als het mislukt, sla je een figuur, en ben je je klant kwijt. En ik kan het niet, dus ik durf het niet.

Dus ik heb meer klanten die naar mij komen omdat dat makkelijk is, maar eigenlijk daar niet mee bevredigen wat ze nodighebben. Veel mannen die ik bedien hebben veel meer nodig dan wat ze bij mij kunnen vinden. Veel hebben echt nodig om een paartje te vormen. Veel hebben avontuur nodig. Veel hebben er "moeten" bij nodig. Veel mannen hebben veel nodig wat ze niet beseffen. En blijven toch, de hele tijd, bij hun comfort.

Maar ook ben ik juist de òplossing voor comfortproblemen. Dat zijn dan niet de problemen die uit het comfort van de klant komen, maar juist de problemen die ze hebben omdat hun partner kiest voor haar comfort, en de spanning en inspanning die bij een gezonde seksuele relatie horen, op een zacht pitje heeft gezet. Of het helemaal uit heeft laten doven. De samenleving geeft die partner gelijk, want die doet ook alleenmaar waar ze mee op haar gemak is...

Die mannen nemen dat hun partners niet kwalijk, die gaan het gewoon bij mij zoeken. Die ontwijken ook het konflikt met hun partner, als ze willen dat die wat spanning erin houdt. Of dat in ieder geval niet tegenwerkt. En zo zijn ze allebei meer met hun gemak bezig, en komen ze nergens. Maar ja, daar heb ik dan weer een klant aan, die bij mij komt halen wat hij thuis zou willen hebben. En het erge is, ze doen elkaar daar allebei geen plezier mee, door elkaars comfort te respekteren.

Aan de andere kant heb ik ook mannen die bij mij hun uitdaging komen halen. Die bij mij komen om eens buiten hun comfortzone te worden gebracht. Dat zijn hele leuke klanten, en daar heb ik veel respekt voor. Die zijn alleen zeldzaam, want niet veel mensen hebben daarvoor genoeg initiatief. Ik doe dan graag mee, en zo'n man kan goed bij me terecht. Het is alleen de mannen die het wel nodighebben, maar niet zoeken, waar ik tekortschiet.

Dus mijn meeste klanten zitten in hun comfortzone. Die gaan daar ook nooit uitkomen. Ik heb intussen wel door waar ik moet zoeken wat ze nodighebben, maar ik zal ze daar nooit heenkrijgen. Ik sta klaar als ze het wel willen, maar intussen blijf ik in hun comfort. Misschien leer ik op een dag goed genoeg verleiden om het wel te kunnen, maar nu ben ik daar nog lang niet. En intussen geef ik ze danmaar de illusie dat ze toch wat meegemaakt hebben.

Comfort lijkt van dichtbij heel waardevol, en als iets waar je hele leven in zou moeten baden. Comfort vertelt je dat je goed zit, en comfort beloont je voor blijven waar je bent. Maar als je terugkijkt, geeft comfort je helemaal geen geluk en tevredenheid. Terugkijken op een periode waarin je je door comfort liet leiden, is terugkijken naar een stilstaande tijd in je leven. Daar kijk je niet met tevredenheid naar terug.

Waar je op de lange termijn blij mee bent, is de tijd in je leven dat je vooruitging. Dat je buiten je comfort ging, en dat je je ambities nastreefde. Eigenlijk meer, dat je verder je potentie ging vervullen. Er is niets mooiers dan je potentie te bereiken, en elke stap daarheen waardeer je later aan jezelf. En andersom is niets zo'n deprimerend gevoel dat je vastzit, en nergens heengaat met jezelf.

Jezelf ontwikkelen is het bevredigendste wat je kan doen. Dat is waarom superslimme mensen daar altijd mee bezigzijn. Het is opbouwen, het is jezelf groter en verstandiger maken, het is ontdekken en telkens nieuwe horizons ontdekken, het is een ontdekkingsreis. Je kan het ook zien in heel veel computergames, daar ligt heel veel van de voldoening die de spelers eruithalen ook in het ontwikkelen en sterker maken van hun personage.

Helaas is het eerste wat je doet als je merkt dat je vastzit, of eigenlijk dat je vastgezeten hèbt, om te vluchten in comfort, om jezelf maar te troosten. De muren rond je comfortzone, die er altijd al uitzien alsof ze niet de moeite waard zijn om te beklimmen, zien er dan helemáál onbeklimbaar uit. En dan zit je alweer in een eindeloze spiraal. Naar beneden.

Maar je komt er wel uit. Bijna iedereen heeft wel periodes waarin ze toch buiten hun comfortzone gaan, ook als ze het niet bewust doen. Dat kan komen doordat je vrienden of familie verwachtingen bij je hebben, en je buiten je comfortzone dwingen. Of doordat problemen je buiten je comfortzone dwingen. Of veel positiever, doordat je lijf je uit je comfortzone dwingt met een verliefdheid.

We leven verhalen. Mensen denken in verhalen, we zien ons leven als een verhaal, mensen zijn verzot op verhalen. En je kan een mooi verhaal van je leven maken, door je te ontwikkelen, en door een arc door te maken. En verhalen gaan over veranderingen, over konflikten, over vooruitgang en het uitvechten van je problemen. Niet over lekker elke avond gezapig voor de TV hangen terwijl je langzaam dikker wordt.

Klanten zijn verzot op verhalen, vooral arcs waar ze zijdelings wat mee temaken hebben. Die verhalen zijn meestal illusies, maar sinds ik daarover geleerd heb, zie ik hoe goed het werkt. En door te doen alsof er allemaal verhalen in mijn leven zijn, krijg ik er ook beweging in. Fake it till you make it zeggen mensen wel, en ze hebben gelijk. Al was het maar doordat het kontrast tussen spannende, dynamische Zondares uit de arcs en stagnerende Zondares op de bank zo groot is. Ik weet voor welke van de twee ik respekt heb.

In een goed verhaal gebéúren er niet alleen dingen, maar je ondernéémt dingen. Verhalen waarin de hoofdpersoon alles maar overkomt, zijn niet zo spannend als verhalen waarin de hoofdpersoon allemaal moeilijke beslissingen neemt. Een goed verhaal gaat nooit over iemand die in zijn comfort blijft hangen. En als je wil dat je in een goed verhaal leeft, moet je daar wel aan geloven.

Maarja, in een leugen blijven leven is wel comfortabeler. Jezelf ervan overtuigen dat je niet anders dan je comfort kàn, of in ieder geval het de logische keuze is vanwege alle smoezen die je jezelf vertelt, is héél makkelijk. Je meet immers bijna vanzelf al aan je comfort af wat er goed en verstandig is. Dus je comfort fluistert je de smoes in, en je comfort vertelt je dat het een goede reden is.

Maar comfort is wel het láátste waar je in je planning van je leven naar moet kijken. Je moet het kwijt, dat je het als doorslaggevend ziet. En dat is lastig als het overal om je heen als zo belangrijk wordt behandeld. Je gevoel volgen is volgen waar je comfortabel mee bent. Je verstand vertelt je vaak dingen waar je moedeloos van wordt. Maar je verstand heeft wel gelijk.

Niemand is een echt comfortbeestje. En dat zeg ìk, en je vindt geen grotere huismus, geen overtuigdere hanger op de sofa, geen mens die liever alles geregeld heeft en rustig zijn gangetje laat gaan. Ik ben een comfortverslaafde, ik ben supergevoelig voor comfort. En zelfs ìk ben beter af als ik me niet teveel door comfort laat leiden. Zelfs ìk leef op als ik buiten mijn comfort ben.

Ik ben gek op gewoonte en gemak. Het is heel belangrijk voor me. Ze hebben ook veel nut. Maar ze maken me wel blind, en ze houden me weg van flexibiliteit, verbetering en zelfkritiek. Ik heb nu een tijdje gekeken naar hoe ik belangrijke beslissingen neem, en ik moet telkens opnieuw beginnen met die beslissingen, want ik zie mezelf telkens in slaap gesust worden door mijn gemak, en telkens domme beslissingen maken op mijn gevoel.

Betekent dit allemaal dat je dan nooit meer comfortabel mag zijn, en dat je verkeerd bent als je op je gemak bent? Tuurlijk niet. Gemak is fijn, en zonder comfort is het leven echt niet meer de moeite waard. Maar je moet er net zo mee omgaan als alle andere drugs, je moet oppassen. En je moet het nooit je beslissingen voor je laten nemen. Op je gemak met iets zijn betekent niet dat het goed voor je is, of dat het verstandig is, of dat het waardevol is. Maar het betekent ook niet het omgekeerde.

Gemak is fijn, en het is op zich, dus om en in zichzelf, waardevol. En het heeft zeker een belangrijke plek in je leven. Het is alleen een stille verleider die je wil veranderen in een genoegzame pad die op haar rottende plompenblad blijft zitten omdat het teveel moeite is om naar het volgende blad te springen. Gebruik je gevoel van waar je op je gemak mee bent om te beslissen wat je gaat doen voor je comfort, niet om er andere dingen mee te beslissen. En herken het als je gemakzucht stiekem je beslissingen beïnvloedt.