Jullie wouden dat ik schreef over de nieuwe serie van Jojanneke, en dus is er nu dit stukje. Eigenlijk vond ik het niet de moeite waard, maar ik krijg er zoveel verzoekjes voor, dat ik het maar tegen heug en meug gedaan heb. Het is nou al een week of twee af, en plaatsen lukt maar niet. Het wordt natuurlijk minder relevant nu er zoveel tijd overheengegaan is, meer dan een maand intussen, maar ik ga dit niet voor niets geschreven hebben. En nou moet ik ook nog Red Light gaan doen, wanneer dat af is. Bah. Wat ik al niet voor jullie overheb.
De vorige serie van Jojanneke kreeg een stukje per aflevering. Dat kan je hier teruglezen: 1,2,3,4. Deze keer ga ik dat niet doen. Niet alleenmaar omdat ik er helemaal geen zin in heb, maar vooral ook omdat deze serie stukken minder om het lijf heeft. Eigenlijk had alles in één aflevering van 45 minuten gekund, als al de opvulling en alle nietszeggende sfeerbeelden er maar uitgelaten waren. Het heeft ook minder sjeu dan de vorige serie, al kan dat wel zijn omdat Jojanneke er zelf minder op geilt.
Het is een andere opzet dan vorige keer. In haar eerste serie sneed Jojanneke het ene thema na het andere aan, hier zijn het vooral een handjevol mensen die worden gevolgd. Die verhaallijnen worden over de afleveringen verdeeld, en er wordt de hele tijd gesprongen van het ene verhaal naar het andere, en dan weer terug. Dat is iets wat je veel in TV-shows ziet, omdat de verhalen dan komplexer lijken, en je er onbewust bij invult dat er vanalles in dat andere verhaal gebeurd zal zijn terwijl je daar niet naar keek.
Naast die mensen die worden gevolgd zijn er een aantal losse scènes waarin eigenlijk alle echte inhoud van het programma zit. Dat zijn twee undercover-akties, wat interviews, een heel vaag item over de rechtsgang, en een onaangekondigde propaganda-aankondiging van een OM-proefballonnetje. Die behandel ik even apart, want als ik het netzo doorelkaarhussel als het programma wordt dit stukje een boeltje.
De toon wordt gezet in de eerste scène in de eerste aflevering. Een straatmeid stapt na een klant in bij Jojanneke, en zegt dat ze de klant maar dertig Euro heeft gerekend, omdat hij niet klaarkwam en zij geen zin had in een standje. Jojanneke komt metéén met het pooier-antwoord: "Je bent hier toch om geld te verdienen?" Ik was verbaasd, ik heb eerder ookwel gezien dat ze iets in zich heeft dat tegen het pooiercultuurtje aanschurkt, maar dat ze op die manier praat vond ik wel opvallend. Vooral omdat dat soort opmerkingen zijn gebruikt in rechtzaken om mensen voor mensenhandel te veroordelen.
We zien dat de straatmeid Evi wordt genoemd. Die kijkt op tegen de sluiting van haar tippelzone, in Utrecht. Er zijn nog maar drie tippelzones in Nederland, en Utrecht gaat dicht. Voor meiden als Evi is er nauwelijks plek, en dat wordt dus alleenmaar erger. Jojanneke heeft flink wat gesprekken met Evi, maar die gaan eigenlijk allemaal nergens heen. Evi is het een beetje moe, en heeft er niet zo'n zin meer in, doet het nog maar voor het brood, maar ze wil nog niet stoppen. Jojanneke probeert het verhaal zo te knippen dat het lijkt of Evi dat wel wil, maar het lukt haar niet.
Het is zowat onvermijdelijk: we zien ook Josje weer. Deze keer noemen ze haar José. Ik ging er al voor zitten om Lina ook aan de beurt te zien komen, maar ik was verbaasd dat dat dus gewoon de hele serie niet gebeurd is. Josje is gestopt, en nu is ze in het gat gevallen dat je meemaakt als je uit ons niet-geaccepteerde beroep stapt. Uit het hele verknipte interview krijgen we te horen dat Josje nu "heel anders denkt" over iets met haar werk, en "best wel een klap" heeft gekregen een par jaar nadat ze gestopt was. De indruk die ze willen wekken is duidelijk. Wat ze zelf bedoeld heeft niet, want ik kan heel veel verschillende invullingen geven aan die woorden. We zullen het niet weten.
De reden dat Josje nu José moet heten, is omdat er een hoerenloper wordt gevolgd, die Jos wordt genoemd. Hij is een man die met burgervrouwen niet slaagt, waarschijnlijk omdat hij een tikje autistisch overkomt. Hij deed me meteen aan Donkey denken, die mijn reactiepanelen wat jaren geleden onveilig maakte. Dat soort mannen zijn meestal okee klanten, als je je tenminste vergevend opstelt en de hele tijd in je oren knoopt dat hij gewoon niet anders kàn.
Als je niet zo ervaren bent, of gewoon niet zo'n geduld hebt, is zo'n vent doodirritant. Omdat hij een hele eigen manier heeft om naar menselijk kontakt te kijken, èn omdat die types meestal ook niet van hun eigen gelijk en hun eigen overtuigingen af te brengen zijn, botst en schuurt alles, en moet je alle zeilen bijzetten om het gezellig te houden. Als je dat niet lukt, of als je niet begrijpt wat er gebeurt, dan kan zo'n vent je best van je stuk brengen. En zo'n meisje dat zenuwachtig deed, en dan óóknog belletjes krijgt van een spotter, dat móét natuurlijk wel een gedwongen meid zijn die belletjes van haar pooier krijgt. Zoals hij het zegt: "als dit geen dwang is, ben ik blind!"
Jos gaat samen met Jojanneke naar een club, en als hij terugkomt de auto in zeggen ze dat dit zijn laatste keer was. Hij kijkt er wel wat tegenop, want dat betekent waarschijnlijk nooit meer seks, maar hij wil echt stoppen. Volgens hem is het immers slecht, voor jezelf en voor je omgeving. Onzin natuurlijk, maar Jojanneke gaat er niet opin hóé dat dan slecht is voor jezelf en je omgeving. Hij krijgt een buddy om hem te coachen om niet meer te gaan.
Die buddy is van een coachingtoko, en die zwanst wat tegen hem aan, maar dat wil niet echt interessant worden. Jos heeft niet genoeg benul om echt met de man mee te praten, en spreekt hem nuendan eerlijk tegen over wat zijn motivaties eigenlijk waren. Interessant wordt het nooit echt, want dat laat de schaar van de redaktie niet toe. Jos zal het van nu af voor liefde en seks maar moeten houden bij de gedichten die hij voor zijn kat schrijft.
Het verhaal wat de meeste tongen heeft losgemaakt is dat van Mia. Dat is haar echte naam trouwens, en haar markante achternaam heeft Jojanneke ook laten vallen in een landelijk blad. Mia heeft verdriet van haar verleden in de porno. Ze heeft zes of zeven filmpjes geschoten, en die achtervolgen haar nu. Jojanneke probeert er veel van te maken dat die meid haar filmpjes niet wil terugkijken, maar zelf lijkt ze er niet erg door aangedaan. Ondanks dat dìt, en niet alle leugens, is waar de critici in de burgerwereld over struikelden.
Ik ben sowieso niet overtuigd dat Mia zo gepijnigd was doordat Jojanneke haar filmpjes zat te kijken op de bank. Er was wel vlak daarna een shot ingemonteerd waarin Mia zegt dat ze even pauze nodigheeft, maar met al dat gemonteer vind ik het niet duidelijk of dat shot nou daar in die tijdlijn hoort, en of het niet gewoon een stukje suggestief monteerwerk is van een opmerking die bijvoorbeeld er eigenlijk bijhoort dat Mia na drie uur interview even wil gaan pissen.
Niet dat ik het smaakvol vind wat Jojanneke daar doet. Het is één van een handjevol momenten dat je daar alsvanouds ziet geilen op haar onderwerp, maar ik vind niet dat Mia er erg door geraakt wordt. Als die namelijk aan het woord mag, komt eruit dat wat ze erg vindt aan haar pornoverleden niet de porno zèlf is, maar dat ze door haar gelovige familie werd verstoten, dat ze lastiggevallen wordt, en dat het haar burgerbanen heeft gekost. Ik vind het dan weer een beetje lullig om zo de nadruk te leggen op dat gelovige, want ik kom ook uit een gelovig nest, en mijn ouders hebben me altijd liefgehad, ook toen ze wisten wat ik deed.
Maarja, dat gezin was al niet veel soeps voordat de hele porno in beeld kwam, want ze heeft dus met Jeugdzorg temaken gehad. En ik hoor het telkens, als een kind een barstje oploopt komt Jeugdzorg, en die slaan de rest aan gruzels. Dat gezin zal dus echt niet zo lief zijn, en Mia krijgt daar veel leed van mee. De porno was waarschijnlijk liever voor haar dan haar gezin. Maar de wereld kijkt je niet met de nek aan als je je door een dysfunktioneel gezin laat koeioneren, maar wel als je porno doet.
Dus Mia wil van haar pornoverleden af. Ze wil dat de filmpjes niet meer worden verkocht door de uitgever. Dat kan je met een TV-programma achter je natuurlijk wel afdwingen, en dat lukt ook wel, maar Mia is een héél knap meisje. Dus dat filmpje gaat zwerven, en dat is niet moeilijk te vinden. Ik kon binnen een kwartier twee van die filmpjes vinden, via gratis pornosites. Uiteindelijk helpt het dus niet. Maar het gaat dan weer net te ver om die hier te koppelen, en ik vraag jullie dan ook dringend om dat niet in mijn reakties te doen.
We volgen Mia terwijl ze de filmpjes wil laten verwijderen, tijdens een sollicitatie die ze voor onze ogen totaal verneukt, en terwijl ze enthousiast is over een opleiding in de mode. Een wereld waar de schone schijn belangrijk is, en waar een pornoverleden vergif is, behalve als je het in je voordeel kan gebruiken. Zonder vermomming, zonder valse naam, en in een TV-programma dat véél meer mensen gaat bereiken dan haar pornofilmpjes. En dan durft Jojanneke over anderen te preken dat ze de belangen van hun jonge schermvulling moeten beschermen. Hypocriet tot en met.
Oulaya is de volgende. Ze is een Marokkaans meisje dat het Fier-verhaal oplepelt. Het geheim van het Fier-verhaal is dat het soepel naar buiten komt, heel persoonlijk overkomt zodat je aarzelt om vragen te stellen, en heel dicht aanligt tegen het denkbeeld. Het moet vlot worden gebracht, zonder uitleg. Want als je uit zou gaan leggen, ga je snel jezelf tegenspreken omdat het zo onlogisch is. En als het niet snel genoeg gaat, hebben mensen tijd om na te denken over wat ze horen. Ze brengt het met dezelfde toon als we kennen van Maria Mosterd bijvoorbeeld. Het is alleen beter in elkaar gezet. Er hangen immers tientallen miljoenen Euro's per jaar vanaf.
Dit meisje beweert op haar dertiende te zijn geronseld. Ze werd, precies volgens het verhaal wat nu in de mode is, gedwongen te hoeren doordat pooiers belastende filmpjes van haar hadden. Dat wordt geloofd, want we hebben het te vaak gehoord, de mensen zijn te murw geworden om daarover door te denken. Daar rekent Jojanneke ook op. Want denk maareens na over hoe een dertienjarige met doorlopende stress omgaat, hoe goed ze zijn in geheimen houden, hoeveel ze al geleerd hebben over hoe je de schijn ophoudt, en hoe dingen die je doet overkomen.
Jojanneke beweert dat Oulaya onderdeel is van een groeiende groep piepjonge meisjes, maar dat Oulaya de enige is daarvan die zich uit wil spreken. Jammer voor haar dan dat het er dan nèt eentje is met een ongeloofwaardig verhaal. Of is dat idee van een groeiende groep eigenlijk nergens op gebaseerd, en onderdeel van een paniekzaaiende moraalcampagne van een industrie die daar garen bij spint? We vinden die groeiende groep immers niet terug in de politierazzia's, en die zijn wèl flink gegroeid in de afgelopen jaren.
Ze beweert ook dat ze "ge-exposed" is door haar pooier, om op die manier verder geïsoleerd te worden van haar familie en vrienden. Dat slikt heel blank Nederland voor zoete koek, want die hebben nogal foute ideeën over hoe dat werkt in Marokkaanse gezinnen, maar bekijk het eens vanuit die pooier: Zou je ècht je grip, je geheime wapen waarmee je haar tot werken dwingt, verschieten? Zou je er echt op rekenen dat die Marokkaanse familie dan haar de rug toekeert, en geen leger van boze neven op jou afstuurt? Het klopt gewoon niet als je nadenkt.
Volgens Oulaya kwam ze ermee weg om te werken toen ze dertien was, door te zeggen dat ze zestien was. Zodra KSP, die ook jong heeft gewerkt, dat hoorde, brieste die dat dat verzonnen onzin is. Klanten willen horen dat je ouder bent dan achttien, en als er ookmaar ééntje is die doorklikt aan de politie dat je zestien bent, komen ze je meteen halen. Nou ja, tegenwoordig laten ze je nog een paar weken werken om zoveel mogelijk klanten te kunnen vervolgen. Het is zo schril in kontrast met de waarheid.
Eerst zou ze voor verschillende pooiers hebben gewerkt, en daarna alleen zijn doorgegaan, omdat ze "zo gehersenspoeld" was. Dat slaat natuurlijk ook nergens op, alsof die pooiers een autonoom geld verdienende hoer zomaar zouden laten lopen na al die investering. Als je al gelooft dat die pooiers haar hebben gehersenspoeld. Als je al gelooft dat die pooiers haar aan het werk hebben gehouden en aan elkaar hebben doorgegeven. Als je al gelooft dat er echt loverboys in het spel zijn geweest. Want een dertienjarige laten werken is slechte zaken doen.
Oulaya is een Fier-meisje. Netzoals Sharon, die we als volgende zien. Het verhaal van Oulaya is al raar en ongeloofwaardig, maar dat van Sharon is raarder. Ze zou op haar veertiende via de telefoon zijn gestrikt door een pooier die haar dan door bedreigingen steeds verder liet gaan. Ze gaf hem dan maar zijn zin om van het gezeur af te zijn. Ze is groepsverkracht, en daarna tien jaar bijna dagelijks aan het hoeren geweest. Zonder ooit gepakt te zijn, kennelijk.
Als je praat met meiden die ècht jong begonnen zijn, en die zijn er echt wel, dan krijg je een beeld wat hier hélemaal niet mee klopt. Die vertellen je dat het heel moeilijk is om zelfs maar met een handvol klantjes onder de radar van de politie te blijven, want die jagen op je als dolle honden. Hoe zo'n meisje dat dan heeft kunnen doen, terwijl ze een passief objekt was in deze hele vertoning, dat kan niemand zich voorstellen.
Waar het heel erg op lijkt, zoals tèlkens, is dat we hier temaken hebben met meiden die wel degelijk met jongens in de problemen zijn gekomen, en door hun thuissituatie een beetje op die jongens aangewezen waren, en daardoor in situaties terecht zijn gekomen die ze niet wouden en niet aankonden. Die komen dan in handen van de instanties, en de instanties zijn niet geïnteresseerd in hun verhaal. Die willen een loverboyverhaal horen. Die willen er een loverboyverhaal van máken. En die meiden moeten daar maar in mee.
We zien ook Sara, weer een Fier-meisje, en met een nog vreemder verhaal. Zij komt met wat vaags, waarvan nieteens goed duidelijk is of het nou met sekswerk temaken heeft gehad, ookal heeft ze het over pooiers, en daarna vertelt ze dat ze afgezien heeft van euthanasie, waar ze al een heel eind mee was, omdat ze zwanger werd van een vakantieliefde. Heel dramatisch, maar niet zo geloofwaardig, alleen al door dat verhaal over euthanasie. Ook zij, zoals opvallend veel van de mensen in deze serie, begon haar dode spoor met Jeugdzorg.
Ik voel zelf met die meiden mee. Die hebben de ene rotsituatie ingeruild voor de andere, en die proberen er ookmaar het beste van te maken. Dit zien ze als hun enige weg vooruit. Maar collega's die jong begonnen zijn, en collega's die dingen hebben meegemaakt met Jeugdzorg of andere soorten jeugd-repressie, hebben minder erbarmen. Om nog maar te zwijgen over de meiden die bij de loverboy-industrie intern hebben gezeten. Die háten de meiden die hun loyaliteit bij de loverboy-industrie leggen, hun praatjes napraten, en de andere meiden onder de bus gooien.
Fier komt zelf ook nog even aan de beurt, met sektebaas Linda Terpstra zelf aan het woord. Opvallend genoeg geen geklaag over het financiële zware weer waar haar toko in zou zitten, maar wat afgekauwde leugens over dat ze nog nooit een meisje heeft gehad die zei dat ze het werk zo graag deed of zo leuk vond. Dat heeft ze wel degelijk, en die meisjes gaan gesloten tot ze een ander liedje zingen. Verder doet ze alsof haar bedrijf een rustpunt is waar die meiden tot zichzelf kunnen komen, en niet een hersenspoelfabriek.
Een gezicht dat ik niet ken, Johannes, is ook een Fier-medewerker. Die beweert dat door het grote boze internet en games, de pooiers niet meer in de auto bij de schoolpoort hoeven te staan. Nou stonden ze daar nooit, want dat was een onzinverhaal dat door oa Fier werd verspreid maar snel gebakken lucht bleek toen de politie dat serieus ging nemen en jongens ging controleren die bij schoolpoorten gevonden waren, en nooit iets pooierachtigs ervan konden maken, maar doen alsof het wel bestònd maar gewoon verpláátst is, heeft wel iets meer bewijs nodig. Vooral als je in alles wat controleerbaar is altijd op je gezicht bent gegaan.
Maar laat ik eerst de persoonlijke verhaallijnen afmaken. We hebben nog Yvonne. Zij is een camgirl, en ookal willen mensen geloven dat je jong en strak moet zijn om te cammen, zij laat wel zien dat dat niet hoeft. Ze is een broodmeid, daar windt ze geen doekjes om, en ze is het werk zat. Jojanneke probeert ervan te maken dat Yvonne eindelijk onderkent dat haar werk niet deugt, terwijl het er gewoon om gaat dat het Yvonne de keel uithangt. Want dat kan met elk werk wel.
Natuurlijk krijgen we het obligate vissen naar een misbruikverleden, want Jojanneke heeft niemand voor haar programma geronseld die dat niet heeft. Dat is immers onderdeel van het beeld dat ze wil vormen, dat je alleen gaat hoeren als je misbruikt bent. De mythe van het geknakte meisje. Daar heb ik al over geschreven, dat ga ik niet nogeens herhalen.
Yvonne doet niet moeilijk over uitstappen. Ze weigert ook te doen alsof de stap heel moeilijk zou zijn, en ze gaat vrolijk mee met de coaching die ze krijgt om haar uitgaven in te krimpen. Daar hoort kleiner gaan wonen ook bij. Ze loopt er wel tegenaan dat ze zich nu 's middags verveelt, maar ze bezweert dat ze niet weer aan de slag gaat, omdat ze de coach en de rest van de mensen die haar steunen niet wil teleurstellen.
En blijft nadat de camera's weg zijn toch in hetzelfde huis wonen, met zelfs geld voor een nieuwe bank en een nieuw theetafeltje. Denk maar na.
We zien eventjes Anne, een M-F transgender die heel breekbaar overkomt. Die vertelt over hoe ze als puberjongen door mannen werd benaderd op een Sailor Moon forum, en bij het zoeken naar genegenheid tot seks met die mannen kwam. Jojanneke vroeg of ze gedwongen werd. Anne komt niet met een lekkerdere soundbite dan "zo voelde dat wel." Er wordt gesuggereerd dat dit prostitutie was, maar het ziet er allemaal te bijelkaargemonteerd uit om echt te weten wat het verhaal is.
Pablo komt ook aan de beurt, hij was schandknaap voor mannen toen hij jong was. Toen dacht hij er anders over, maar nu ziet hij het alsof het zijn lichaam en geest heeft verziekt. Wat dat inhoudt kan ik niet uit het programma halen, we krijgen alleen zijn emotionele schade te zien. De overtuiging dat hij iets kapotgemaakt heeft door te hoeren. En de programmamakers trekken hem daar natuurlijk gretig dieper in.
Dan een heel ander karakter, Lola. Lola werd voorgesteld als "koningin van de Wallen." Dat maakte me meteen argwanend, want ik heb nog nooit van haar gehoord. Toen ik hoorde dat ze al bijna dertig jaar op de Wallen werkt, werd ik nòg wantrouwender, want dan hebben we tegelijk op de Wallen gestaan. Maar ja, kende ik iedereen die daar werkte dan? En Lola is zó duidelijk een hoer, dat was bepaald niet fake.
Lola is een werkbijtje, die naast haar hoofdinkomen op de Wallen ook pruiken maakt, tekent, en bijklust in de bouw. Een stoer wijf, dat wel. Wat ze dan met Jojanneke wil, dat was me de hele tijd een heel groot vraagteken. Lola is geen emotioneel onstabiel iemand die zoekt naar erkenning en een podium om zich publiek te laten zuiveren van associatie met het hoerenleven. Wat moet ze hier?
Ze gaat een beetje mee met Jojanneke, maar verder dan beleefd meepraten wordt het niet. Ook als het programma een "ervaringsdeskundige" als coach voor haar regelt, zit ze meer een beetje ongelovig te kijken dan dat ze erin meegaat. Die ervaringsdeskundige komt ook niet over als iemand die echt ooit gehoerd heeft. Ik verdenk het programma ervan dat ze één van de nep-ex-hoeren van het Scharlaken Koord hebben laten opdraven, al kan ik dat niet bewijzen.
Er gebeurt dus ook in dit persoonlijke arcje niet heel veel. Eigenlijk is het net zo nietszeggend als de andere arcjes. Lola stopt uiteindelijk wel, maar door naar Curacao te verkassen. Of ze daar hetzelfde werk weer oppakt wordt maar vermeden door het programma, want ze moeten toch íéts van een succes proberen te verkopen. Ik zou wel een biertje met Lola willen doen.
De undercover-stukjes dan. Jojanneke zet een cardate op, en heeft Frits Rouvoet bij zich om de hoer op de nepdate te overvallen en te confronteren. Geen toestemming, geen waarschuwing, geen klasse, geen stijl, maar ook verder zit er nogal een luchtje aan het item. Ik ken cardates. Zo ben ik ooit begonnen. Ik ken veel meiden die afentoe weleens cardates doen. En deze cardate is ráár.
In het bos afspreken met je chauffeur bij je die het woord voert is héél ongebruikelijk. Wat je normaal doet is je door je klant op laten pikken, en in zijn auto naar de afwerkplek rijden. Die afwerkplek, daar kom je héél snel achter met je eerste paar ervaringen, moet aan een paar voorwaarden voldoen. Hij moet vanaf de weg onzichtbaar zijn, je moet een ondergrond hebben waar je geen ongelukken van krijgt, en je moet het er kennen. Dat is hier alledrie dus totaal niet.
Ook de prijslijst is niet marktconform. Hij lijkt gewoon uit de duim gezogen. Niet alleen is hij te onduidelijk, de verhoudingen tussen de prijzen zijn ook raar. Sowieso is dat niet iets wat je pas aan de bosrand nogeens gaat onderhandelen, dat moet al duidelijk zijn. Wat de funktie van de man is, kan ik al helemaal niet bepalen. Nou ja, behalve als het geen echte hoer met haar chauffeur is.
Waar het namelijk heel erg op lijkt, is op van die swingerkoppels die het wel geil vinden om een beetje een hoerenfantasie uit te leven. Die nemen het dus ook helemaal niet serieus, die doen maar wat, en dat soort onprofessioneel gekloot is niet omdat het wèrkt, maar omdat ze het geil vinden. Het gaat dan niet om de transaktie, maar om de seksuele spanning die ze uit het idee van de morsigheid halen.
De nepklant en de hoer gaan een klein stukje van de weg af, en ze zijn nog nieteens goed en wel het bos in of daar komen Jojanneke, Frits, en de cameraploeg. De hoer schrikt zich een hoedje, en denkt eerst aan politie. Daar zat ze eerder ook al aan te denken, maar het is heel duidelijk dat ze niet professioneel werkt, anders wist ze al dat politie niet zo werkt, en dat je met vragen of iemand een smeris is, helemaal niets kan ontdekken. Daar mogen ze immers over liegen.
Frits staat te prediken zoals ik hem totaal niet ken. Normaal is hij een schichtig mannetje dat niets durft. Hij heeft niet terug van vragen, hij heeft niet terug van antwoorden, en hij wil het vooral bij zijn eigen preek houden. Hoe ver hij zich hier uit zijn schulp waagt is een nieuwe Frits voor mij. Maar ja, met een paniekende meid en een hele cameraploeg die er staat om hem te verheerlijken komt hij er wel.
De hoer wil graag praten, wordt ons verzekerd. Wìl ze dat, of staat ze wanhopig te proberen niet aan de schandpaal te komen? We krijgen het gebruikelijke lulverhaaltje over schulden, al is dat nog ongeloofwaardiger dan normaal omdat ze zulke lage omzetten zou draaien op deze manier dat ze beter ergens kan gaan schoonmaken. Maar voor het programma is het hapklare brokken natuurlijk.
Er wordt gejubeld dat de hoer achteraf met Frits in kontakt is over hulp en een opleiding, en dat haar advertentie verdwenen is. Die advertentie zal na zo'n ervaring best weg zijn, maar de claim dat ze met Frits doorwil vind ik wat moeilijker te geloven. Die timmert nu al decennia aan de weg, en zijn projectjes haken zowat allemaal na korte tijd af. Het handjevol dat hij heeft begeleid bij een echte uitstap ging voor het overgrootste deel ook weer terug aan het werk. Wel heel toevallig dat het nu net één van die zeldzame gevalletjes zou zijn waar alles volgens plan gaat.
Later in de serie kijken we naar de rechtsgang. Er zijn wat beelden van het gerechtshof Breda, waar een rechter een klant van een minderjarige hoer ondervraagt, en wat soundbites van de OvJ. Het geeft de wereldvreemdheid van die mensen goed aan, en hoe makkelijk ze drogredeneringen gebruiken. De drogredenering van het hellend vlak wordt door de OvJ gebruikt, door te zeggen dat iemand die aan de legale kant van een grens gaat zitten, daarmee het risico neemt over die grens te gaan.
De rechter laat zien hoe wereldvreemd ze is door te vragen waarom de klant niet naar het identiteitsbewijs van de hoer heeft gevraagd. Ik hoop voor hem dat hij dat niet eerlijk heeft beantwoord, want in het verleden is het resultaat daarvan geweest dat er strenger werd gestraft. Het hypocriete eraan is nogwel dat dit als iets juists en goeds wordt gebracht in hetzelfde programma waar het item van Mia laat zien hoeveel ellende ervan komt als je identiteit uitlekt.
Meteen daarna gaan we door naar een interview met Saskia Belleman. Die meldt wèl dat ze steeds meer zaken ziet van mannen die terechtstaan voor seks met een minderjarige hoer, maar níét dat dat gebeurd is nadat de politie daar flink op is gaan inzetten, en zijn best doet zoveel mogelijk klanten op te pakken. En daar zelfs, zoals bij de Valkenburgse zaak, het ingrijpen voor uitstelt om de vangst onwetende klanten te vergroten.
Belleman geeft aan dat ze het onbegrijpelijk vindt dat de klanten worden veroordeeld tot een dag zitten plus een forse taakstraf. Terwijl ze ze zèlf typeert als "brave huisvaders" die je niet zou zien als een crimineel. De rechters houden "toch" rekening met de omstandigheden en het leven van de dader. Dat een rechtbankverslaggever daar zo over praat vertelt wel iets over de bizarre normen die ze accepteert als het over prostitutie gaat.
Weer een undercover-item: Medewerker Sofie doet zich voor als minderjarige prostituee op een grote advertentiesite. Nou ja, zo adverteert ze niet, ze adverteert als "jong" en vertelt de klant pas aan de telefoon dat ze zeventien zou zijn. Wat het programma je niet vertelt, maar de klanten wel weten, is dat die grote sites al heel lang de leeftijd van de adverteersters controleren. Dus dat die weten dat het geile onzinpraat is.
Volgens de voice-over, die framende stem die de kijker nooit betwijfelt ookal doet hij dat wel met de interviews die hij ziet, zegt dat er een enorme markt voor tieners is. De meiden die als tiener hebben gewerkt zeggen iets heel anders, maar daar luistert niemand naar. Klanten hebben geen idee, en daar heb ik al een heel stukje over geschreven. Toen KSP nog op Twitter zat, had ze een leuke thread waar ze foto's van meiden plaatste en mannen de leeftijd moesten raden. Dat ging niet best, ze zaten er decennia naast in beide richtingen.
Een ander stukje voice-over beweert dat mannen de risico's van het bezoek aan een minderjarige durven te nemen omdat de pakkans klein is, en de straffen laag, ondanks de desastreuze gevolgen voor het slachtoffer. De pakkans is niet laag, als je kijkt naar hoe snel een minderjarige tegenwoordig opgepakt wordt, de klanten worden met enorme inzet van middelen opgespoord, de straffen zijn juist buitenproportioneel hoog, en het is voor een minderjarige ook geen desastreus iets om betaald te worden voor seks.
Neptiener Sofie krijgt heel veel reakties. Veel meer dan je zou verwachten als je die sites kent. Ik ben best benieuwd hoe er geadverteerd is, want ik denk dat dit geen zuivere koffie is geweest. Als ze al niet gewoon liegen over hoeveel reakties ze heeft gekregen, want dit programma staat er qua geloofwaardigheid niet best voor. Veel mannen haken af als ze zegt dat ze minderjarig is. Jojanneke framet dat onmiddellijk als dat ze bang zouden zijn voor politie of "pedo-jagers." Want dat het hun eigen grenzen zijn, dat moeten we niet mogen denken.
Er blijven er "genoeg" over die het geen enkel probleem vinden dat ze "te jong" is. Vanaf zestien mag je je laten gebruiken, pas vanaf achttien mag je er een centje aan overhouden. Of die "genoeg" mannen echt denken dat ze minderjarig is, daar kan je vraagtekens bij zetten, als je kijkt naar hoe de strik wordt gezet. Er wordt moeite gedaan om haar "bekentenis" dat ze minderjarig is ongeloofwaardig te maken. Vandaar ook belletjes om te kijken of ze echt is.
Met de mannen die niet afhaken wordt een date gemaakt, en Jojanneke neemt plaats in een afwerkkamer vol camera's. De voorbereiding wordt spannend in beeld gebracht. Bijvoorbeeld wanneer een man met een platte pet op tegen Jojanneke bevelend zegt: "Da's de regel: teveel risico, afnokken!" en zij gedwee instemt. De suggestie is natuurlijk dat de klanten gevaarlijke naarlingen zijn die gewelddadig kunnen worden.
Het eerste waar ik aan dacht toen ik de platte pet, de regisseur van dit programma dus, dat zag doen: Die hangt. Niet alleen is de misleidende inrichting, netzoals een "bodyguard-type" 8 punten, maar we hebben hier temaken met iemand die bevelend naar de vrouw is, geld aan haar verdient, terwijl ze zelf haar klanten niet regelt, en haar werkregels voor haar bepaalt. Er zijn mannen voor minder veroordeeld voor mensenhandel. Als het om hoeren ging dan hè? Niet om mensen die het recht eerlijk behandelt.
De mannen die naar de kamer komen worden door Jojanneke verrast en geconfronteerd. Ze stelt ze vragen. Het zijn er in totaal drie of vier. Ondanks alle camera's en de voorbereide kamer komt het allemaal erg slecht in beeld. Er wordt bovendien héél veel in geknipt, en we zien maar een paar aftandse soundbites. Wat is er allemaal uitgeknipt? Ik raad dat het vooral opmerkingen zijn dat ze niet echt geloofden in het minderjarigen-verhaal. En dat is dan alles. Een natte scheet.
Het zou geen Jojanneke-serie zijn als er niet ook over pooiers gepraat wordt. Via een website wordt een "pooier" benaderd die zijn diensten aanbiedt. Je kan hem beter een koppelbaas noemen, want daar lijkt hij meer op. Hij lijkt gewoon zaken te willen doen, stelt zich niet pooierig naar Sofie op, en als die zegt dat ze zeventien is, reageert hij lauw. Dat is dom, maar heel veel van die "faciliteerders" hebben geen idee hoe strafbaar ze zijn, omdat ze denken dat prostitutie langs dezelfde juridische lat wordt gelegd als andere bezigheden. Maar ja, in de pers zijn de opgepakte koppelbazen altijd dwingende gewelddadige monsters, en daar herkent hij zich natuurlijk niet in.
Die koppelbaas gelooft haar waarschijnlijk ook nieteens. Luister maar naar de toon waarmee hij hoont dat een zeventienjarige niet met zoveel kontanten rondloopt als Sofie per ongeluk aan hem laat zien. Weer kan je je serieus afvragen of het programma zijn best doet om hem niet in het minderjarigen-verhaal te laten geloven. In elk geval gaat het item nergens heen, en komt het niet verder dan laten zien dat hij niet weet waar hij over praat. Een minderjarige wordt niet hoogstens uit haar hotelkamer gezet als de politie haar pakt, wàt ze ook zegt. Dus hij is onwetend, of hij gelooft haar gelul niet.
Na die koppelbaas komt er nog een andere man aan het woord die als pooier naar voren wordt geschoven. Dat is Carlos, en die vertelt hoe hij meisjes stalkte en chanteerde. In hoeverre dat iets met prostitutie temaken had blijft gek genoeg zonder uitleg. Wat ook heel vreemd is, is dat hij veroordeeld is voor onttrekking aan het ouderlijk gezag en geweldpleging, en níét voor mensenhandel, wat bij prostitutie een slam-dunk zou zijn geweest. Wéér een ongeloofwaardig verhaal.
Politieman Alex doet zijn verhaal. En demonstreert weer wat een slechte bron van informatie de politie is. Hij beweert dat de pooier "niet meer" de man met de knuppel is, maar nu de jongen met de vlotte babbel. Alsof je een negentiende-eeuws pamflet over Blanke Slavinnen leest. Hij vertelt dat meisjes van veertien binnen drie weken in de prostitutie kunnen zitten. Wat uit zo'n verhaal komt dat ze nooit hebben kunnen bewijzen. En wéér horen we een nep-verbaasde opmerking dat die mannen niet eens bedenken om naar een identiteitsbewijs te vragen.
Een segmentje gaat over twee mensen die in een tuinschuurtje achter laptopjes zitten mee te lezen op forums op het Dark Web. Daar ben ik niet thuis, maar dat is een stuk van het internet waar je nog anoniem kan blijven. Daar vlucht iedereen heen die die anonimiteit nodigheeft, van Oeigoerse dissidenten tot drugshandelaars, van Turkse mensenrechtenaktivisten tot hackers, van doomsday-gekkies tot kinderporno-freaks, van hoeren tot onderzoeksjournalisten, van klokkenluiders tot spionnen. Maar volgens Jojanneke kan je het definiëren als "het anonieme deel van het internet waar kindermisbruik wordt aangemoedigd."
De twee in het tuinschuurtje vormen samen het CPRC (child protection research center), wat een afsplitsing of dochter of zusje of hernaming of zoiets is van Watch, het samenwerkingsverband van reddingsindustriebedrijven Terre des Hommes, Fier, ECPAT en het OM. Die eerste drie toko's zijn telkens dezelfde mensen met telkens ongeveer hetzelfde wat ze doen, maar er zit telkens een andere BV of stichting achter en telkens een ander naamkaartje op. Het is net een louche import/exportbedrijf.
Ik ben niet thuis op het dark web. Ik heb er weleens gekeken, maar het is mijn scene niet. Ik probeer het publiek te bereiken, en dat doe je daar niet. Dat je daar de forums hebt waarin smerige misdaden worden besproken geloof ik wel, dat is immers de enige plaats waar dat kan. En dat er een forum zal zijn waar goorlappen bespreken hoe ze kinderen misbruiken geloof ik ook wel.
De helft van het CPRC die Lianne heet, laat Jojanneke wat erge dingen zien. Wij zien niets, zelfs geen tekst, zelfs niet geblurd. We zien alleen de reaktie van Jojanneke, die we geacht worden over te nemen. Er bestaat kindermisbruik, er bestaan smeerlappen die daar smerige verhalen van op internet kalken, en deze lui lezen dat de hele dag mee. Geloof ik nog wel, ondanks de geloofwaardigheid van de rest van het programma.
Maar wat heeft dat te zoeken in een programma over uit de prostitutie gaan?
Ja, het ligt voor de hand, Jojanneke wil dat mensen prostitutie en seksueel kindermisbruik als hetzelfde zien, of in ieder geval het in elkaar gaan laten overlopen. Daar draait immers het hele programma om. Doen alsof de uitzonderingen de regel zijn, en al-dan-niet bestaande excessen de norm maken. Guilt by association gebruiken om mensen te laten denken dat onze belangen als gewone hoeren maar opzij moeten worden geschoven omdat dat niet telt in vergelijking met al die enorme misstanden.
Natuurlijk komt Warner ten Kate aan het woord. Hij is de Nederlandse heksenjager-generaal als het om de hoeren gaat, en hij windt er geen doekjes om dat het hoerenbeleid normgevend is, en niet als doel heeft om eerlijk of schadeverminderend te zijn. Hij houdt vast aan zijn fantasiebeelden over enorme dwang en misstanden, ondanks al zijn consequent gefaalde razzia's. De waarheid telt niet voor die man, alleen zijn moraliteit. Het OM he?
Een andere OM'er, Daphne van der Zwaan, wordt ingeleid door de voice-over die zegt dat de politie, uit frustratie met het gemak waarmee klanten met jonge meiden hun gang kunnen gaan, lokprofielen inzetten. Ik vind het onbegijpelijk dat ze het zo brengt, want als je dan iets helemaal uit je duim zuigt, waarom zuig je dan iets uit je duim waardoor het zo kinderachtig en kleinzielig gemotiveerd lijkt?
Het is namelijk niet waar. Die lokprofielen zijn geboren bij de reddingsindustrie, om seks-chatters te kunnen pesten en te doen alsof ze wat produktiefs doen. In het buitenland liep dat echter telkens stuk tegen wetten die het uitlokken van misdrijven verbieden, maar in Nederland kon het in de reprise omdat de rechtsstaat hier wat betreft privacy en burgerrechten de afgelopen decennia nogal uitgehold is.
Het werd door de reddingsindustrie een tijdje geprobeerd, maar het resultaat was niet al te best. Toen zijn ze gaan lobbyen om meer te mogen en serieuzer te worden genomen door de rechtspraak, en dat was een spekkie naar het bekkie van de moralistische stromingen in justitie en politie. Dat werd dus een samenwerkingsverband. Daar zitten nog juridische haken en ogen aan, want eigenlijk klopt deze handelwijze niet met de wet en rechtsprincipes, maar de rechters hebben wel vaker laten zien dat ze daar niet moeilijk over doen als het onderwerp in de media al is berecht.
OvJ Daphne van der Zwaan presenteert het proefballonnetje live op een beamer op de muur, en geeft wat kommentaar waarbij we niet leesbaar in beeld krijgen wat die mannen nou allemaal schrijven naar dat nepprofiel. En al helemaal niet wat het nepprofiel terugschrijft. Heel geheimzinnig, maar we zullen danmaar moeten geloven dat daar niets vreemds gebeurt, en de afkeurende kommentaren helemaal terecht zijn.
Van der Zwaan geeft ook nog even haar mening over prostitutie, en dat is nogal afkeurend. Want ze heeft, als OvJ die dus alleen temaken heeft met mensen die in een strafrechtelijke zaak terecht zijn gekomen, van de payboys die ze door de mangel trekt gehoord dat het allemaal niet zo rooskleurig was als ze dachten. Wat denk je dan dat een OM'er te horen krijgt? Snapt ze echt de selection bias hier niet? Of wìl ze die gewoon niet snappen?
Jojanneke gebruikt de scoop van het proefballonnetje om toch nog íéts opmerkelijks in haar programma te hebben, en het OM gebruikt Jojanneke voor een media-offensief om druk op de rechters uit te oefenen. Als die weten dat het juichend op TV is geweest, hebben die meer de neiging mee te gaan met het OM en minder de neiging naar de rechtstechnische smerigheden te kijken. Een koehandeltje.
De volgende dag al wordt een man opgepakt om als offerlam voor het proefballonnetje te dienen. Hij moet de jurisprudentie gaan maken, dus het OM zet groots in. Hij wordt vervolgd voor mensenhandel, omdat hij het nepprofiel een ruimte en het werven van klanten aanbood. Als je je afvraagt of dat al mensenhandel is: ja, veel minder leidt al tot veroordeling voor mensenhandel. De vraag is alleen of de rechter meegaat in die aanklacht als het gaat om uitgelokte mensenhandel jegens een niet bestaand persoon.
En dat was het dan, drie uur TV met voornamelijk vuller, dingen die nergens heengaan, ongeloofwaardige zwamverhalen en nul bewijs. Plus een scoop over een verdere afbrokkeling van de Nederlandse rechtsbescherming. Want je denkt toch niet dat dit soort uitlokking beperkt blijft tot hoerenjagen, als het eenmaal jurisprudentie is?
De research is gedaan door Jojanneke en opperkalkoen Renate van der Zee, wat aan de toon en de inhoud al duidelijk te zien is. Verder bedankt ze een rijtje reddingsbedrijfjes, en verder geen enkele bron: CPRC, Waterpas coaching, Fier Frieslan, terres de hommes, Bright Fame, Scharlaken Koord, en stichting Share Network.
Nou zitten er vast al mensen met hun vingers op de toetsen om me bestraffend kommentaar te geven dat het niet terres de hommes is, maar Terre des Hommes. Mijn geloofwaardigheid is immers behoorlijk minder als ik nieteens fatsoenlijk op kan schrijven hoe zo'n toko heet. Maar ik heb dit direkt overgetypt uit de aftiteling van het programma. Ze zijn met hun aftiteling namelijk net zo zorgvuldig als met de inhoud.
De meeste mensen die dit soort programma's kijken, doen dat voor de outrage porn en de misery porn. Die worden aardig bediend. Mensen die kijken omdat ze het een interessant onderwerp vinden, zullen zich aan het eind afvragen waarom die coaching-, opvang- en uitstapprojecten altijd zo slecht presteren, en de "hervictimisatie" zo hoog ligt, als het echt zo succesvol werkt als in dit programma wordt beweerd.
En de mensen die iets van de prostitutie en uitstappen weten, die zien gewoon een grote dikke drol van Jojanneke, die aan alle kanten stinkt en je een beetje onpasselijk maakt. Het is niet meer dan dat. Een grote massa suggestieve verwarring, zonder inhoud, zonder bewijs, zonder een greintje integriteit of eerlijkheid.