Antwoord op: Ik was eerst positief over prostitutie, maar...

Er zijn nu en dan mensen, haast altijd in de massamedia, die horrorverhalen vertellen over sekswerk, en die dat brengen als een soort ontdekkingstocht. Vroeger waren ze vrijheid blijheid, geloofden ze in de gezonde prostitutie, maar nu hebben ze een wandeling over de Wallen gemaakt waar ze meisjes door pooiers in elkaar gebeukt zagen worden, hebben van zedenagenten gehoord hoe het ècht is, of kwamen in kontakt met slachtoffertjes van Fier of Bright Fame, en nu zijn ze bekeerd.

Als je dat hoort of leest, is het tijd voor een flinke korrel zout.

Ik ken deze verhalen al heel lang, en lang voordat ik ze over sekswerk hoorde. Je komt ze namelijk heel veel tegen in Evangelische bladen. Dan gaat het over een verstokte atheïst die God haatte, en zich van het geloof af had gewend. Die had alle atheïstische boeken gelezen, soms ook echt de atheïstische satansbijbel, en had veel atheïstische vrienden. Hij was ervan overtuigd dat hij God niet hoefde te dienen, en dat hij niet onder God stond.

Maar dan is er toch een grote leegte in je leven, en ookal vertelt de atheïst zichzelf dat hij voldoening vindt in het wereldlijke, is dat toch niet zo. En op een dag kwam hij dan een foldertje tegen tussen de post, of iemand op straat zei: "Jezus houdt van je," of hij vond een Bijbel in zijn hotelkamer, en toen vielen hem de schellen van de ogen. Hij werd vervuld door het Licht, en hij begon de Bijbel te bestuderen en werd overtuigd Christen.

Dat verhaal maakt altijd indruk. Niet alleen als het om Christen worden gaat, maar dus ook bij mensen die tegen prostitutie zijn bekeerd, of wat dan ook. Het is een verhaal dat mensen iets doet, en meeslepend is. Ookal is het meestal, als je een beetje gaat kijken of het klopt, eigenlijk nooit waar. Of de verhalen nou gaan over Jezus vinden of over een afkeer krijgen van sekswerk.

Veel van de "bekeerlingen" zijn danook mensen die uit een evangelisch nest komen. En de kanalen waardoor ze hun verhalen vertellen zijn vaak Christelijke bladen en omroepen. Binnen de Christelijke wereld zijn mensen het gewend, en staan ervoor open. Daarbuiten zijn mensen er minder aan gewend, en laten zich beetnemen omdat ze niet gewend zijn om op die manier te worden geleid. Maar mensen die er vaker aan zijn blootgesteld, gaan het wel zien.

De verhalen zijn meestal onhandig gemaakt. Iemand die een beetje gaat kijken wat er echt verteld wordt, komt al snel rare kronkels tegen, en kan zien dat er dingen bij elkaar zijn gefantaseerd. Dat is minder duidelijk voor mensen die geen achtergrondkennis hebben, maar meestal vertrouwen de "bekeerlingen" zo op het bekeerling-effekt dat ze erop rekenen dat niemand echt gaat kijken of het wel klopt.

Er ìs namelijk een bekeerling-effekt dat achter deze rare manier van verhalen vertellen zit. Mensen luisteren anders naar bekeerlingen, en een verhaal over een bekering klinkt veel overtuigender dan het zou moeten zijn, als je alleen naar de argumenten zou luisteren die de bekeerling zogenaamd hebben overtuigd. Leg volgende keer dat je een bekeringsverhaal hoort maareens de echte argumenten naast elkaar.

Bekeerlingen vertellen een verhaal. Mensen leven zich in in verhalen, en gaan er emotioneel in mee. Het maakt niet uit hoe geloofwaardig het verhaal is, of wat de hoofdrolspeler beweegt, want de emotie is wat er de lezer beïnvloedt. Het is een pakkend verhaal, je loopt het pad mee met iemand die een nieuw inzicht heeft gekregen. Jij wil wel weten wat dat inzicht is, en nieuwsgierig dat je bent leef je je in.

Een ander aspect is dat een bekeerling bij beide kanten van de discussie serieus genomen wordt. Voor mensen aan de bekeerde kant is hij iemand die naar hun is overgestapt, voor de verlaten kant is hij iemand die ooit één van "ons" was, en dus iemand was waarmee je echt samen kon zijn, en die dus iemand is met wie je je kan identificeren. En omdat je hem serieus neemt, neem je dus ook serieuzer dat wat hem overtuigde, ook jou kan overtuigen.

Je hebt er ook een kant aan dat hij niet uit hoeft te leggen wat jouw kant van het verhaal is, want de bekeerling wàs daar al, en het was niet genoeg om bij jouw kant te blijven. Alle redenen om aan de kant die hij verlaten had te blijven, zijn niet overtuigend. En dat demonstreert hij door over te stappen. Hij heeft beide kanten gezien, en hij heeft heel overtuigend gekozen voor zijn bekering.

Bij prostitutie komt er nog wat bij kijken dat je bij evangelische bekeerlingen niet hebt. Weinig mensen snappen iets van prostitutie, en er gaan allemaal verhalen rond. Als je hoer bent, heb je in elk geval dat jij wèl weet wat er aan de hand is. Als je hoeren als mensen ziet, zie je ze dus ook meteen als mensen die goed ingelicht zijn over wat hun werk inhoudt. En de tegenstanders van sekswerk hebben dat niet. Tot ze zeggen dat ze dat wel wáren, maar zijn bekeerd.

Niet alleen hebben ze dan dezelfde geloofwaardigheid als jij, ze hebben méér geloofwaardigheid. Want zij hebben de grote overstap gemaakt. En dat is iets waar mensen vanzelf waarde in zien. Mensen weten heel goed dat het heel moeilijk is om toe te geven dat je op het verkeerde paard hebt gewed en van gedachte, laat staan van rol, te veranderen. Dus iemand die dat doet moet wel héle goede redenen hebben gehad. En het is een verhaal, geen betoog, dus je gaat er niet tegenin.

En dat je mensen hebt die hele goede redenen hebben om over te stappen, laten mensen die dat niet doen eruitzien alsof ze eigenlijk ookwel die overstap zouden moeten maken, om diezelfde redenen, maar zich ervoor verstoppen omdat ze niet toe willen geven dat ze foutzitten. In de evangelische wereld is dat het idee dat atheïsten wel wéten dat God eigenlijk hun Heer is, maar het niet wìllen zien. In wereldse dingen is het hetzelfde idee, maar herken je het niet zo snel.

Je hebt er ook een kant aan dat mensen graag laten zien dat ze door het stof moesten gaan voor hun bekering. Dat laat zien hoe nederig je wel niet bent. Opscheppen over hoe nederig je bent vind ik altijd iets hypocriets hebben. Het wordt heel veel gebruikt door dit soort bekeerlingen en nepbekeerlingen, om respect op te wekken door te doen alsof ze iets opbiechten wat zó moeilijk voor ze is om te bekennen.

Dus het bekeerling-effekt is best sterk, en best lichtverteerbaar. Geen wonder dat die verhalen zo populair zijn. Maar tegelijk zijn ze meestal ook gewoon niet waar. Als je gaat zoeken, kom je eigenlijk altijd tegen dat de zogenaamde bekeerling altijd al geloofde wat hij nu gelooft.