Antwoord op: De ik-vorm

Als mensen naar mijn blog verwijzen, krijgen ze daar vaak negatieve reacties op heb ik gemerkt. De belangrijkste is dat het maar een blog is, maar je hoort ook vaak dat ik iemand met belangen ben, of dat ik het te mooi voorstel. Of natuurlijk dat ik naïef ben, of een Witte Raaf, ga maar door. Eentje die ik ook weleens hoor, en die me laatst nogal opviel was dat mijn blogje geen zeggingskracht had omdat ik schrijf in de ik-vorm.

In boeken en kranten wordt veel geschreven alsof de schrijver aanhaalt wat algemeen bekend is. Het ìs zo, het blijkt dat, het is bekend dat, enzovoorts. Dan doen ze alsof ze neutraal zijn, en alsof ze een soort afstandelijke autoriteit zijn die dingen schrijft waar geen discussie over bestaat. Hun eigen standpunt doet er niet toe, suggereren ze, dit is een objectieve behandeling.

Zo doe ik dat niet. Ik schrijf duidelijk op waar dingen vandaankomen, wat ik heb gezien, wat ik veel of weinig hoor, welke dingen ik stevig heb uitgezocht en wat ik alleenmaar dènk. Ik vind dat eerlijker. Dan weet je tenminste wat je krijgt, en waarvandaan ik het schrijf. Dan kan je zelf bedenken hoeveel gewicht je wil geven aan de dingen die ik zelf bedenk, en hoeveel aan de dingen die ik met andere bronnen heb verzameld.

Denk maar niet dat die boekenschrijvers en krantenmensen neutraler zijn dan ik. Die hebben allemaal netzogoed menselijke zwaktes. Die begrijpen niet alles, die weten niet alles, die hebben hun eigen voorkeuren en vooroordelen, en dat komt netzogoed in hun stukjes terecht als in de mijne. Alleen zijn ze er niet eerlijk over, en kennen ze het kunstje om het zo te schrijven dat het niet meer klinkt naar iemands verhaal, maar naar een soort droge objectieve werkelijkheid.

Het is een soort foutje in de menselijke geest om dingen die zo zijn geschreven makkelijker te geloven. Als je niet de persoon herkent in de stem, als je niet persoonlijk wordt aangesproken door iemand die je kan zien als een persoon met een eigen perspectief, dan geloof je makkelijker dat het schrijfsel objectief is. Daarvoor hoeft die persoon alleen autoritair, deftig, afstandelijk en onge-emotioneerd te klinken. Als een preker in een ivoren toren.

Er zijn dus ook mensen die me vragen om die persoonlijke vorm te laten gaan, en zo te gaan schrijven als die mensen in hun ivoren torens. Dan is wat ik schrijf makkelijker als autoriteit te gebruiken. Daar heb ik wel over nagedacht, maar ik doe het niet. Dan ben ik alleenmaar bezig om op dezelfde manier die fout in de menselijke geest te gebruiken, en dan ben ik niet zo eerlijk bezig als ik nu ben.

Maar vooral omdat ik denk dat het helemaal niet uitmaakt. Mensen die van mijn stukjes afhaken omdat ze vinden dat ik me teveel in mijn stukje afteken als sprekend persoon, en niet als een soort Hemelse stem, die wìllen iets vinden om af te haken. Die zijn op zoek naar een reden om niet serieus te hoeven nemen wat ik schrijf, omdat ze dat niet lekker zit. Die vinden wel wat anders. Dus daar ga ik het niet voor doen.