Dubbele brief naar de Tweede Kamer

Ik heb maar weer een e-mail naar de leden van de Tweede Kamer gestuurd. Ik heb er een hard hoofd in, want de Tweede Kamer is niet bepaald geïnteresseerd in wat er nou echt aan de hand is. Die zijn bij de kiezer aan het scoren, en de harde aanpak scoort lekker bij de kiezer. Bovendien geloven ze allemaal zo erg in de mythologie over prostitutie, dat ze alleenmaar luisteren naar lobbyisten van de zieligheidsindustrie, de radfems en de Christenmoralisten.

Het moet een kort briefje zijn, want ze lezen niet als het langer is dan een mini-stukje. En het heeft geen zin om ze uit te leggen dat de pooiers geen gevaar zijn, maar de vervolgingsdrang en wegpesterijen van de overheid juist wel. Dat krijg je er niet in bij mensen die hun carrière willen maken van de overheid hun ding laten doen. Je kan ze niet op hun verantwoordelijkheid aanspreken, want die schuiven ze af.

Sowieso heb ik eerder al geprobeerd om persoonlijk kontakt te hebben met politici, en je wordt gewoon genegeerd of voorgelogen. Er waren er in de Eerste Kamer een paar die wèl kritisch waren over wat er werd geloofd, en wat er werd gedaan, maar Nanneke Quik-Schuijt, Marijke Scholten en Kees de Lange, onze grote voorvechters in de Eerste Kamer, zijn allemaal de Kamer uit. En ik hou mijn hart vast voor wat er ze gaat vervangen.

Eerder was er een briljante andere hoer, die kon overtuigen omdat ze heel goed begreep hoe het spel werd gespeeld, en hoe de wetten werkten, en die heeft veel voorelkaar gekregen. Ik heb van verschillende kanten gehoord dat die het ookal opgegeven heeft. Er is tegenwoordig wel aktivisme van Proud, en die hebben ook een brief geschreven, maar wat die precies zeggen begrijp ik nieteens echt. Er gaat veel steun weg, en er komt veel onzekers bij.

Maar ik moet het toch doen. Al was het maar zodat ze later niet kunnen zeggen dat ze er nooit wat van hebben geweten. Misschien laten ze me wel zien dat ik te pessimistisch ben, en met al die ellende die de overheid op ons gooit te cynisch ben geworden. Misschien is er ruimte voor verbetering nou Teeven en Opstelten weg zijn. Ik hoop het maar, maar eerlijk gezegd heb ik er geen echt vertrouwen in. Het lukt gewoon niet als je zoveel leert over wat er in de overheid gebeurt.

Dit is de zoveelste versie. Het is van mijn pen, maar ik heb er veel van aan mijn helpers overgelaten, want ik heb eerst hele boze schrijfsels gemaakt, en politici hebben zo'n ego dat ze daar verontwaardigd van worden, en niet meer lezen wat er staat. Het grootste probleem is de redeloze haatcampagnes en pogroms door de overheid om onafhankelijk werkende meiden in de ellende te trappen, maar dat zouden ze nooit geloven. Ik praat tegen gelovigen van de mensenhandelmythologie. Ik moet dus ontwijken wat ècht het probleem is, en het alleen over bijzaken hebben. Dat inspireert me niet.

Ik heb er ook maar geen koppelingen ingezet. Die werden vorige keer toch nooit geklikt, en het is weer een hoop extra werk.

EDIT: De datum van twaalf oktober had ik van de website van de Tweede Kamer. Die koppeling is intussen verdwenen, en de agenda die ik gebruikte blijkt niet te hebben geklopt. De echte data zijn op donderdag de vijftiende voor de wet klantcriminalisering, en de WRP volgens deze koppeling op twee november, ookal wordt er op maandagen niet vergaderd, of volgens deze op drie, vier of vijf november, volgens deze koppeling in de week erna, of volgens de telefoniste van de voorlichting op vijf november. Hoe iemand weet waar hij aantoe is in die hele Tweede Kamer vind ik moeilijk te begrijpen.


Geacht kamerlid,

Op twaalf oktober worden in plenair debat twee wetten besproken die mij als sekswerker, en met mij veel van mijn collega's, veel zorgen baart. Het gaat dan om de novelle WRP (Wet Regulering Prostitutie en Bestrijding Misstanden Seksbranche) [33885] en om de Wet strafbaarstelling misbruik prostitué(e)s die slachtoffer zijn van mensenhandel [34091]. Deze twee wetten worden gepresenteerd als verbeteringen voor de mensen die in de seksbranche werkzaam zijn, maar doen eigenlijk het omgekeerde.

Wet Regulering Prostitutie en Bestrijding Misstanden Seksbranche
De WRP heet misstanden in de prostitutie te bestrijden en de positie van de sekswerker te verbeteren. De eerste versie van deze wet sneuvelde echter in de Eerste Kamer omdat de minister niet duidelijk kon maken welke daadwerkelijke positieve uitwerkingen van de wet konden worden verwacht, terwijl er zowel qua uitwerking als juridisch te veel aan schortte om het te accepteren als wet.

Als eerste wil ik opmerken dat een onderdeel van het oorspronkelijke wetsvoorstel, namelijk de centrale registratie van prostituees, op basis van mensenrechtenoverwegingen is geschrapt. In de novelle wordt echter via de centrale registratie van dezelfde gegevens en méér, benodigd voor het verkrijgen en behouden van vergunningen, deze zelfde registratie onderhands opnieuw voorgesteld. Dit verdient aandacht.

Ten tweede wordt door de keuze van definities in het wetsvoorstel elke prostituee, van de workaholic achter een raam op de Wallen tot de huismoeder die eens per twee maanden een klantje heeft, tot 'seksbedrijf' verklaard en daarmee impliciet vergunningplichtig gemaakt. In de MvT stelt de minister weliswaar dat het thuiswerken door éénpitters niet vergunningplichtig zou hoeven zijn, maar daar wordt geen waarborg voor in de wet gesteld.

Het ontbreken van die waarborg probeerde de minister te rechtvaardigen door te stellen dat hij de gemeenten die nu al thuiswerkende éénpitters bestrijden niet wilde hinderen. Daarmee laat hij ons aan ons lot over ten opzichte van gemeenten die met de wet in de hand de onafhankelijke vrouwen willen bestrijden, maatregelen die volgens de MvT niet onder de doelstellingen van de wet vallen. Hij maakt ons vogelvrij.

Ontbreken van waarborgen is een thema dat telkens terugkeert in de WRP. De gehele wet bestaat alleen uit complete verplichting van èlke sekswerker om een gemeentelijke vergunning te verkrijgen of voor een vergunde baas te gaan werken, waarbij de wet voorschrijft dat in sommige gevallen er geen vergunning màg worden afgegeven, en er vooral veel handvatten zijn voor de gemeente om een vergunning te mógen weigeren.

Uberhaupt is er ruimte om prostitutie volledig te illegaliseren binnen een gemeente. De hoeveelheid vergunningen mag arbitrair worden gesteld, en met vaag beroep op leefbaarheid of openbare orde mag zelfs een nul-beleid worden gevoerd. Dat dit geen vergezochte ideeën zijn kan al worden gezien door te kijken naar Utrecht, dat de gehele aanloopsector heeft vernietigd, Amsterdam, dat met gestage sloop van de Wallen bezig is, en Den Haag, dat zich al jaren beraadt op het uitroeien van haar prostitutiestraatjes.

Er zijn geen waarborgen waarop de prostituee zich kan beroepen om een vergunning af te kunnen dwingen. De regels zijn aan de verbodskant open, gemeenten mogen alles in het geweer brengen om een prostituee het werken onmogelijk te maken. Aan de vrije kant is de wet gesloten: de gemeenten mogen geen toegankelijker beleid voeren dan in de wet beschreven is. In de wet ligt geen ènkel recht voor sekswerkers besloten.

In het bijzonder zijn de jonge meiden in de problemen. Meerderjarige vrouwen van onder de éénentwintig jaar, de befaamde werkstudentes, worden niet alleen uitgesloten van het krijgen van een vergunning, maar hun werk wordt verboden, en hun klanten geobjectiveerd (dus: of ze nu weten dat ze "te jong" is of niet) strafbaar gesteld, met een strafbedreiging tot een jaar hechtenis.

Er is veel in te brengen tegen het infantiliseren van meerderjarige prostituees. We staan vrouwen toe naar believen seksueel aktief te zijn vanaf hun zestiende, geld te verdienen vanaf jonger dan dat, maar die twee dingen mogen ze met deze wet pas verenigen als ze éénentwintig zijn. Volwassenen worden in hun autonomie en verantwoordelijkheid alleen beperkt als er zwaarwegend belang, meestal voor derden, meeweegt. Sekswerk is niets meer dan seksuele dienstverlening. Zonder mystiek onderbuikgevoel is er niets wat deze betutteling kan dragen.

De praktijk is nu al, voordat deze WRP met haar instrumentarium voor het afwijzen van vergunningen in werking is, dat gemeenten de vergunningen beperken tot een zeer klein aantal gevestigde exploitanten, waar lang niet elke sekswerker terechtkan. De tendens, sinds de opheffing van het bordeelverbod in het jaar 2000 regulering mogelijk maakte, is er juist één van uitsterfbeleid geworden. Het aantal bedrijven slinkt jaarlijks.

Nieuwe bedrijven maken geen kans. Zelfs nu er nog vrijheid is om het in verschillende gemeenten te proberen, is de ervaring telkens dezelfde: Men betaalt duizenden Euro's leges per aanvraag, wacht vaak de maximale tijd die de wet toestaat voordat er antwoord moet komen, en krijgt dan te horen dat er beschikt is geen vergunning af te geven. Men moet zich dus maar schikken naar een exploitant en diens uit schaarste voortvloeiende macht, of illegaal gaan werken.

Ik zou in detail kunnen gaan, en de vele fouten in dit wetsvoorstel expliciet uit kunnen leggen. Daartoe ben ik ook zonder meer bereid. Als u interesse hebt in de achtergronden lever ik u overzichtelijk uitgelegd een beschouwing uit de praktijk, per artikel gespecificeerd. Ik ontvang graag uw aanvrage voor zo'n uitleg, waarbij u zich ook kunt beperken tot de elementen die uw bijzondere aandacht hebben.

De voornaamste boodschap over de WRP is echter: Deze wet criminaliseert nodeloos duizenden mensen. Zelfs memsen die legaal wìllen werken zullen niet legaal kùnnen werken. Dit alles zonder dat zij enige schade of lijden veroorzaken, en in een activiteit die met wederzijdse instemming en wederzijdse baat wordt beoefend. De WRP bevat geen enkel element dat misstanden bestrijdt, noch enig element dat sekswerkers een verbeterde rechtspositie biedt.

Zelfs als u tot de betreurenswaardig grote groep behoort die de rechten van sekswerkers zeer ondergeschikt vindt aan de strijd tegen misstanden in de prostitutie, zou deze wet u niet moeten bekoren. Hij voegt namelijk niets toe aan de strijd tegen misstanden. Weliswaar wemelt het voorstel van de handvatten om prostitutie te bestrijden, en beoefenaars, ondersteuners en cliëntele te straffen, vernederen en benadelen, maar daarmee is geen slachtoffer van misstanden geholpen.

Een hypothetisch slachtoffer van dwang of uitbuiting, die overigens nu al door 273f Sr strafrechtelijk wordt beschermd, zou immers als legaal werkende sekswerker in precies dezelfde situatie zijn als voor de invoering van de WRP, en de illegaal werkende prostituee zou zich illegaal weten, en derhalve minder bereid zijn zich te openbaren. Hetzelfde geldt in meerdere mate voor klanten en faciliteerders, die zich met deze wet zelfs expliciet strafbaar weten, en dus een grote drempel moeten bestijgen om over misstanden naar buiten te treden. Meer doet deze wet niet.

De WRP bestrijdt geen misstanden, verbetert de positie van de sekswerker niet, beperkt de mogelijkheden van de sekswerker om mobiel te zijn en uit afhankelijkheid van vergunde exploitanten te komen, registreert privégegevens op wijzen die door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zijn afgekeurd, en concentreert zich slechts op het eenvoudig en zonder verdere onderbouwing of verantwoording beperken of verdrijven van legale prostitutie door gemeenten.

Wet strafbaarstelling misbruik prostitué(e)s die slachtoffer zijn van mensenhandel
Dit wetsvoorstel is een monstrum. Zoals het voorstel door de schrijvers in de media naar voren is gebracht, klinkt het logisch en sympathiek. Iemand die willens en wetens een slachtoffer van gedwongen prostitutie misbruikt, moet strafbaar zijn. Tenminste, als hij niet schrikt en het alsnog meldt, zodat ze gered kan worden. Het is een bizarre zaak dat dat nog niet zo is.

Tenminste, het zou een bizarre zaak zijn. Want wat er in de media naar voren is gebracht, strookt niet met de werkelijkheid, zowel de praktische als de juridische. Als je seks hebt met iemand die niet wil, is dat verkrachting. Als je voordeel haalt uit een slachtoffer van mensenhandel, bijvoorbeeld omdat kan worden gezegd dat de prijs lager zou zijn, ben je mensenhandelaar. Daar is geen gat te dichten.

Wat deze wet wèl doet, is straffen als Justitie vindt dat je had moeten vermoeden dat er sprake was van iets in de buurt van mensenhandel. En Justitie is héél snel met dingen aanwijzingen van mensenhandel noemen. En anders de Memorie van Toelichting wel. Bedenk dat mensenhandel, dat het juridische ankerpunt van de wet is, niet synoniem is aan gedwongen prostitutie. In sommige leden wordt dwang zelfs expliciet irrelevant geacht.

In de MvT zien we dat de grenzen die voor het vermoeden worden gelegd, verontrustend laag zijn. Zo is het al voldoende om een klant strafrechtelijk te dwingen om misstanden te vermoeden, als zijn dienstverlener bijvoorbeeld achteraf werkt, in een schuur, of kelderbox. Dat slaat mooi aan bij de fantasiebeelden die men heeft over armoedig verval en dwang, dus lijkt het logisch. Behalve als je sekswerker bent, en nergens anders terechtkan door 'ketenaanpak' en het 'barrièremodel'. In feite zijn meiden in kelderboxen vaak de onafhankelijke werkers.

Het internet is een belangrijk onderdeel van de economie geworden, en dat geldt ook voor sekswerk. Er zijn advertentiepagina's en recensiesites waar men contacten kan opdoen. Die laatste worden in de MvT expliciet als 'louche kanaal' aangemerkt, waarbij de klant mensenhandel moet vermoeden, en anders strafbaar is. In geen enkele andere branche zou men recensiesites zien als een louche kanaal waar iedere recensie een aanwijzing voor mensenhandel is.

In de media is er door dhr. Segers, de initiatiefnemer van het wetsvoorstel waar de beide anderen zich bij aangesloten hebben, gesteld dat er voor de klant niets aan de hand is als hij maar melding maakt van zijn vermoedens. Het valt op dat van een dergelijke voorziening nergens een waarborg in het wetsvoorstel te vinden is. Wederom een opvallend verschil tussen de inhoud van de wet en hoe hij is gepresenteerd.

Zelfs de raad voor de rechtspraak, die de verhalen over massale misstanden in de prostitutie vol overtuiging onderschrijft, en gul initiatieven om deze spookachtige vijand te bestrijden verwelkomt, krabde zich achter de oren over de breedte en de vaagheid van de bepalingen in dit wetsvoorstel. Het is zeer zeldzaam dat de RvdR zich op het standpunt stelt dat de rechter tevéél bewegingsruimte krijgt.

Het idee dat de klant moet worden aangepakt om mensenhandel te stoppen is bovendien vergezocht. Klanten veroorzaken geen mensenhandel. Mensenhandelaren doen de mensenhandel, en laten dat niet aan de klant zien. Klanten hebben geen vraag naar verhandelde mensen, hebben er geen baat bij, en zouden het niet eens willen als er voor hen wel voordeel aan was. Daar hoeft geen extra zwaard van Damocles boven te worden gehangen.

Er wordt geschermd met een vergelijking met schuldheling. Deze faalt: de omstandigheden bij heling zijn al gedekt doordat er voordeel uit de misdaad, in dit geval mensenhandel, wordt getrokken. Dit maakt de klant mensenhandelaar. Zelfs het argument dat de mensenhandel zou opdrogen als er geen prostituanten waren die diensten af konden nemen faalt. Het zal de mensenhandelaar een zorg zijn hoe zijn slachtoffers geld verdienen. Als ze niet in het sekswerk terecht zouden kunnen, zijn er vele andere vormen van uitbuiting in de economie.

De winst van de wet zou liggen in bewustwording bij de klanten dat ze een plicht hebben om te melden als er iets mis is bij een sekswerker, en/of slachtoffers van mensenhandel te ontwijken met hun klandizie. Afgezien van het feit dat het vreemd is om mensen 'bewust te maken' door ze met straf te bedreigen, is het bovendien een absurd idee. Haast elke klant zoekt persoonlijk contact met de sekswerker die hij bezoekt, en draagt haar een warm hart toe.

Klanten zijn geen brute monsters die het meisje als voorwerp behandelen, en waar slechts wat in die houten kop doordringt als men hem met gevangenisstraf bedreigt. Klanten zijn normale mannen, die vatbaar zijn voor alle manieren waarop men mensen overtuigt. Ze zijn welwillend, zelfs als ze dagelijks kunnen zien dat er overdreven wordt met hoeveel misstanden er zijn. Sterker nog, door ze zo af te schilderen als monsters denken veruit de meesten dat deze wet alleen over monsters gaat, en hen niet zal raken. Vandaar dat er zo weinig reuring komt uit de hoek van de prostituant.

Deze wet is een reactie op het falen van Justitie om grote hoeveelheden misstanden in de seksbranche 'op te lossen' of zelfs maar op te sporen. Alle uitgesproken vermoedens en schattingen blijken ondanks de steeds draconischer aanpak, de steeds lossere wetten en de steeds lagere bewijsdrempels bij lange na niet in de verwachte mate bewaarheid te worden. In plaats van het beraden op de vermoedens, wordt nu getracht een makkelijker doelwit te straffen, zelfs als dat doelwit met het ontstaan en bestaan van het vermoedde delict geen oorzakelijk verband heeft.

Als welkom bijverschijnsel, als het niet het voornaamste oogmerk is, ziet men hier ook gelegenheid om de klant in een staat van "Fear, Uncertainty and Doubt" te brengen, en aldus de sekswerkbranche schade toe te brengen. De bewegingen achter dit wetsvoorstel vindt men namelijk in de maatschappelijke stromingen die sekswerk afkeuren, en willen bestrijden of laten verdwijnen. Het verstoren van de gemoedstoestand van het klantenbestand is veel makkelijker dan bij de sekswerkers, met hun professionele kijk op het werk.

Ik hoop dat ik met dit schrijven mijn weerstand, die door vele van mijn collega's wordt gedeeld, duidelijk uiteen heb gezet. Ik hoop dat u de beide wetsvoorstellen met een kritisch oog zult bekijken. Als u verdiepende informatie over één of beide wetsvoorstellen zoekt, houd ik mij aanbevolen om toelichting te geven, en antwoord op enige vragen. Nu ik nog mondig kan zijn, zonder me impliciet als crimineel kenbaar te maken omdat de WRP is ingevoerd.

Hoogachtend,

Zondares (pseudoniem)