Antwoord op: De excessen de norm maken

Dit stukje begon als één stukje, werd toen twee en drie stukjes, toen voegde ik er weer twee bijelkaar, en daarna kwam de derde ook weer terug. En om er toch maar weer één stukje van te maken, moest ik het herschrijven. Dit is een lastig stukje geweest, en ik denk dat je dat er ookwel in terugleest. Het is wat rommeliger dan ik het zou willen, maar zo is het nou eenmaal gegaan. Ik moet er ook mijn statisticus en Bouche voor bedanken!

Er zijn verschillende dingen die ik in dit stukje behandel, maar ze hebben wel allemaal wat gemeen. Namelijk, dat het erom gaat dat abnormale toestanden worden gebruikt om het beeld over de hele prostitutie te maken. Dat is nietzo moeilijk, want er is enorme media-aandacht voor alle indianenverhalen over prostitutie, zonderdat er wordt gekeken naar wat er nou waar is of wat nou erbijverzonnen is.

We hebben het allemaal vaak genoeg gehoord. Uitspraken als "Prostitutie en mensenhandel zijn onlosmakelijk verweven" of "Waar prostitutie is heb je gedwongen prostitutie" of "Als je prostitutie toestaat, krijg je misstanden die daarbij horen" of "Weer een voorbeeld van hoe vol met misstanden de prostitutie zit" of "we hebben niets tegen prostitutie, alleen tegen de criminaliteit die het met zich meebrengt" of wel duizend andere soorten uitspraken.

Het komt allemaal neer op één fout die al die uitspraken en ideeën laat ontstaan, namelijk dat je een kloppend beeld van de prostitutie krijgt door te kijken naar de uitwassen waar we de hele tijd over horen. Het extreme is iets waar mensen van gehoord hebben, dus dat gebruiken ze alsof het het normale plaatje is, hoe prostitutie inzichzelf ìs. Zonderdat je kijkt naar wat er nou echt gebeurt, en wat er nou echt klopt.

En dat is natuurlijk je reinste onzin.

Je bedenkt niet dat iedereen met een fiets in het schuurtje aan de doping zit omdat je Lance Armstrong in de krant hebt zien staan. Je denkt niet dat het elke dag stormt en regent omdat je een weerwaarschuwing van het KNMI hebt gezien. Je denkt niet dat ziekenhuizen doodsfabrieken zijn als er een keer iets over een medische fout in de pers komt. Maar dat is alleen omdat je een breder idee hebt over die onderwerpen, en zelf ziet hoe het echt zit.

Het is iets menselijks. De loterij-industrie bestaat omdat mensen denken dat de excessen veel vaker voorkomen dan de normale uitkomst. We wéten allemaal dat er maar één iemand die hoofdprijs krijgt, en de rest hun inleg kwijt is. Maar toch spelen miljoenen mensen in loterijen, omdat ze voelen dat de kans veel groter is dan hij echt is. Mensen zien spectaculaire dingen als veel groter en veel waarschijnlijker dan ze zijn.

Dit is een heel bekende logica-fout, en hij heet de spotlight fallacy. Die houdt in dat je dingen die flink in het nieuws komen, als een groter deel van de wereld gaat zien dan ze echt zijn. Bovendien springt de media bovenop nieuws dat eerder groot is opgeblazen, om hun succes te herhalen. Je ziet dus heel veel van het spectaculaire afwijkende, en bijna niets van wat de dagelijkse normaliteit is.

Ook confirmation bias speelt een rol. Dat is dat mensen makkelijker iets aannemen dat toch al in het plaatje past wat ze hebben. Vooral als dat hoort bij een comfortabel denkbeeld. Hoe vaker mensen dingen horen, hoe meer ze op hun gemak zijn om te geloven dat het zo is, en hoe meer ze een hekel krijgen aan ideeën die dat tegenspreken. En hoe simpeler iets in te voelen is, hoe sneller mensen vóélen dat het waar is.

Maar die redenen om het zo te denken, of meer, om het zo te vóélen, hebben helemaal niets temaken met of het ook zo ìs. Mensen baseren hun mening juist niet op grondige onderzoekingen, maar juist op wat ze aangesproken heeft, en dat zijn prikkelende verhalen. En geen verhaal is prikkelender dan een indianenverhaal. Als het gewoon ging om fictie, was er verder niets aan de hand. Maar het gaat om een werkelijkheid, die heel anders is dan zijn excessen.

Het is onzinnig om excessen op te rekken en te doen alsof ze de norm zijn. Als iedereen kon zien dat dat was wat er gebeurt, was er weinig om uit te leggen, want dan zagen mensen wel snel in dat ze niet logisch bezigwaren. Helaas is er zoveel onzin over prostitutie in de media, dat het helemaal niet zo duidelijk is dat dat is wat er aan de hand is in de ideeën over onze business.

Om te beginnen krijgen de meeste mensen alléén hun informatie, en vaak ook gewoon hun mening, uit de media. Hoeren en hun klanten hebben een zwaar stigma te dragen, en komen daarom liever niet naar buiten met hun eigen ervaringen, en hebben ook niet het idee dat ze zicht hebben op de hele business, omdat het vanwege dat stigma geen sociaal wereldje is. Dat is het nooit geweest, en dat is de laatste jaren erger geworden.

Mensen hebben echt het idee dat de media ze een eerlijk plaatje laat zien. Goed, als je met ze praat zèggen ze wel dat je alles op TV met een korreltje zout moet nemen, maar dat korreltje zout némen ze dan weer niet. Kritisch media gebruiken is voor de meeste mensen niet meer dan een programma kiezen wat ze vertelt wat ze willen horen. Als je kritiek hebt op hoe zorgvuldig de media met het nieuws omspringen zijn de meeste mensen toch geschokt.

De media laten je alleen verhalen zien waarvan ze denken dat het zal verkopen. Je hebt weleens een echte journalist ertussen zitten die probeert om te laten zien hoe het echt is, maar dat is zeldzaam, daar moet je niet op rekenen. De hoofdtoon is altijd sensatie, en over prostituees kan je àlles beweren, want die zijn toch gestigmatiseerd, niemand die je aanpakt omdat je onzin verkoopt.

Als er nieuws in de kranten moet, komt er nooit tussen te staan dat het best goed gaat met het zelfreinigen van de business. Je hoort nooit dat steeds meer meiden geen louche mannen meer nodighebben om aan het werk te kunnen in de legaliteit, omdat ze tegenwoordig door hoeren die hier al zitten worden geholpen. Dat is geen nieuws, want het is niet spannend.

Wat je hoort is de zestienjarige die dacht dat ze kon gaan hoeren, en tegen de lamp is gelopen. Dat wordt dan eerst door de politie opgeblazen, daarna door het OM, omdat die alles wat onder de achttien is automatisch gedwongen noemen in de pers, en de journalist die het persberichtje in zijn kolomruimte moet persen knipt het bij zodat het het spannendst klinkt. Je hoort alleen de wildste verhalen over de wildste excessen.

Voorzover die excessen bestáán, dan! Want hoe vaak hebben we wel niet gezien dat verhalen van Maria Mosterd, Maria Genova, Patricia Perquin, Renate van der Zee, Evelynn Valois, Sarah Forsyth of Jojanneke van den Berge worden geloofd als het Evangelie door de massamedia, ookal staan al die publicaties vol met fouten en onmogelijkheden, ookal zijn sommige zelfs in de massamedia al doorgeprikt?

Nietbestaande excessen oprekken tot de norm is helaas heel gewoon geworden. En mensen vechten met hand en tand om dat niet te hoeven zien. Het is voor ons nog lastiger als wèl bestaande excessen worden opgerekt tot de norm. Neem Sjaban nou, dat liet wel zien hoe machteloos de overheid is tegen echte pooiers en criminelen. Sjaban was verreweg de grootste goorlap die we ooit hebben gezien, maar alsnog teisterde hij een klein stukje van de prostitutie. Hij was geen voorbeeld van hoe het algemeen is. Dat dat zo is, willen mensen niet zien.

Als je probeert uit te leggen dat de prostitutie helemaal niet vol met criminaliteit zit, komen mensen altijd aan met gevallen uit de pers, en vaak Sjaban. Geen mens ontkent dat Sjaban een klootzak was die de smerigste dingen uithaalde, maar mensen willen maar niet begrijpen dat hij een uitspatting was, en er een veel grotere wereld was dan die ene bende die zo hun gang kon gaan. Voor hun ogen is Sjaban netzogroot als de duizenden vrouwen die dagelijks hoeren.

Maar het allerlastigste is de niet-zo bestaande excessen. Een voorbeeld is de Valkenburgse zedenzaak. Daar is een zestienjarig meisje van haar werkplek getrokken door de politie, en dat is echt gebeurd. Maar niet zoals het in de pers kwam, waar het meteen dwang was, en enorme aantallen klanten, en heftige verhalen over geweld en vernietigde levens. Dat blijkt nergens uit, dat wordt alleen áángenomen!

Bij die niet-zo bestaande excessen vooral kom je snel in een Vals Dilemma. Dan kunnen mensen alleen begrijpen dat je zegt dat er helemaal niets is gebeurd, of dat het zo gebeurd is als in de media. Dat zijn de twee hokjes, en als je aangeeft dat alletwee die hokjes fout zijn, en er een derde ding aan de hand is, denken ze alleen dat je eromheendraait. Een grote reden daarvoor is dat de discussie voor ons om feiten gaat, en voor buitenstaanders vaak toch om gevoel.

Laat helemáál maar zitten als mensen gaan bedenken hoe zo'n exces, waar of niet, gewèrkt moet hebben. Daar worden de raarste verhalen over psychische afhankelijkheid en occulte toverdwang bij verzonnen, en grif geloofd. De meest kinderachtige sprookjes worden serieus genomen in de media, en je vindt het overal terug bij opgewonden mensen die vinden dat er wat moet worden gedaan, maar van toeten noch blazen weten over wat er aan de hand is.

Doordat dit allemaal gebeurt zijn er bepaalde ideeën over de prostitutie die je telkens terughoort, en die tegen ons worden gebruikt. En altevaak hoor je die ideeën uit de monden van mensen die heel veel beter zouden kunnen en moeten weten. Soms is het gewoon domheid, maar veel vaker zijn het ideeën waar heel veel uren aan gewerkt is, en die zorgvuldig worden gebruikt om mensen te misleiden over ons werk.

Verweven
Er is bijvoorbeeld het idee van verwevenheid. Je hoort hem vaak letterlijk, dat de wereld van de prostitutie verweven is met criminaliteit, misstanden, mensenhandel, uitbuiting of watdanook. Ze gebruiken het oprekken van de excessen om te doen alsof je met prostitutie eigenlijk altijd ook te maken hebt met ellende. Alsof je overal waar je prostitutie hebt, misstanden tegenkomt omdat die helemaal erdoorheen gewoekerd zijn.

Als er wordt gepraat over verwevenheid doen ze dat omdat ze een reden willen geven om prostitutie maar over één kam te scheren met misstanden. Of vaker, omdat ze willen voorkomen dat ze argumenten serieus moeten nemen over dat je prostitutie niet hetzelfde moet behandelen als de misstanden waar de hele tijd de kranten mee volstaan. En omdat ze het verweven noemen, kunnen ze verder doen alsof de prostitutie en misstanden gewoon één ding zijn.

Het is natuurlijk gewoon niet waar. De meeste hoeren krijgen alleen afentoe een roddel te horen over misbruik, uitbuiting of dwang, en komen het zelf nooit tegen. En de meeste van die roddels blijken nogal opgeblazen, want ik heb elke roddel die ik de afgelopen jaren hoorde nagetrokken, en het eindigt altijd met een hoop gebakken lucht die ontsnapt als je prikt in het verhaal.

Dat gebeurt ook als de politie hetzelfde doet. Die gaan dolenthousiast elke roddel achterna, en lopen telkens dood als de dader, de misdaad of het slachtoffer niet blijken te bestaan. Ondanks al hun razzia's en gesoebat om van een mug een olifant te maken krijgen ze het niet voorelkaar om iets anders te kunnen laten zien dan een handjevol excessen, die flink moeten worden opgepompt voordat ze nieuwswaardig zijn.

Er ìs niet genoeg misbruik, dwang en uitbuiting om het met de hele business in contact te brengen, laat staan dat het genoeg is om met elkaar verweven te worden. Behalve als je de definities van misbruik, dwang en uitbuiting enorm uitbreidt, om alles er maar onder te laten vallen, en dat is danook precies waar de overheid nu al jaren mee bezig is. Want die willen dit concept maar wat graag kunnen gebruiken om prostitutie op te ruimen.

Onvermijdelijk
Deze is er eentje die je veel hoort bij mensen die een argument moeten hebben om te beweren dat je prostitutie moet bestrijden omdat de prostitutie "schoonmaken" niet kan. Het hoort er nou eenmaal bij. Het is als malaria in Afrika, het is als snot bij kleine kinderen, het is als stress bij ondernemers, je wil niet dat het erbijhoort, maar het komt er nou eenmaal altijd bij.

Ze beweren dat wàt je ook doet, prostitutie altijd met misstanden komt. En dat je dus wel kan proberen wat te doen aan misstanden, maar dat zolang er prostitutie is, het gewoon dweilen is met de kraan open. Soms letterlijk zo, met die woorden. Geef het maar op, al je goeie bedoelingen, want misstanden zijn onvermijdelijk met prostitutie, en je krijgt altijd mensenhandel, moderne slavernij als je ons niet verbiedt.

De toon is altijd gelaten, en het klinkt alsof ze met tegenzin toegeven dat ze machteloos staan. Het klinkt nederig, en alsof ze moeten toegeven aan de realiteit. Dat maakt dat ze geloofwaardig klinken. Het wordt achteloos aangenomen als iets wat gewoon zo is, en vooral als het van mensen van het OM en de politie komt, wordt het gezien als iets waar je niet eens vragen over hóórt te stellen.

Je hoeft maar een beetje gehoerd te hebben om te zien dat er helemaal geen reden is om te denken dat het er onvermijdelijk bijhoort. De meeste meiden overkomt namelijk helemaal niets. En als je wat overkomt is het meestal de overheid die bezig is met jou gebruiken voor hun waanideeën. En dat is alleen onvermijdelijk zolang de overheid het prostitutiebeleid overlaat aan hoerenhaters.

Er is ook niets aan prostitutie dat misstanden veroorzaakt, of uitlokt. We doen sekswerk, en dat is gewoon dienstverlening. Het enige verschil met alle andere dienstverlening is dat we seks hebben, en van seks komt ook geen misstand. Maar we hebben wel het stigma, en daar komt alle ellende van. En doen alsof het aan het sekswerk ligt, versterkt dat stigma alleenmaar.

Oorzaak
Laat ik dan meteen ookmaar even ingaan op wat ik in het vorige paragraafje zei: er is niets aan prostitutie dat misstanden veroorzaakt. Er zijn wel heel veel gevoelens over dat prostitutie gevaarlijk en eng is, en de fantasieën over prostitutie hebben ook telkens geweld en enge mannen zoals pooiers erin, maar al die dingen zijn niet nodig voor prostitutie, en als je ze er niet bijdwingt, komen ze er niet vanzelf bij.

Pooiers krijgen je niet te pakken, als je er één wil moet je met ze samenwerken omdat er anders niets van komt. Dat is iets wat je ontdekt als je echt gaat kijken hoe pooierrelaties werken. Pooiers worden aantrekkelijk als ze dingen voor je kunnen doen omdat die voor jou niet makkelijk zijn. Dat is waarom sommige minderjarige meiden graag een pooier zoeken. Als die de vrijheid hadden lieten veel meer die links liggen.

Het idee dat misstanden horen bij prostitutie komt als je diep genoeg doorgraaft meestal vanaf het idee dat niemand het werk leuk vindt, niemand ervan droomt als meisje, we het niet lekker vinden, meiden het werk ingehaald moeten worden omdat ze zelf niet willen, dus dat er wel een sinistere reden moet zijn om te hoereren. Dus omdat mensen te kortzichtig zijn om te zien dat wij er gewoon anders over denken, en vooral vóélen, dan zij.

We doen gewoon sekswerk, en dat is gewoon werk. We seksen met de klanten, en van die seks komt dan niet geweld en misstanden. We worden betaald, en de klant èn de hoer vinden dat een goeie deal, dus daar komt ook geen geweld of misstand van. Zolang we niet door de overheid in de hoek worden gewerkt, en door de samenleving niet gestigmatiseerd, is er ook niets dat ons kwetsbaar maakt voor opportunisten. En daar ligt het probleem.

Die stigmatisering en die overheidsrepressie wordt juist goedgepraat met praatjes over dat we in een criminogene business werken, en dat er zoveel misstanden bij prostitutie horen. Mensen die investeren in die stigmatisering hebben dat al jaren als de belangrijkste argumenten voor wat ze doen. Zelfs al is het niet echt de reden dat ze doen wat ze doen. Mensen die die praatjes verkopen, zijn bezig om het omgekeerde te doen van wat ze zeggen te willen.

Het ene ìs het ander
Deze hoor je vooral uit de hoek van de radfems. Hij gaat ongeveer zo: Je kan hoererij en de misstanden niet scheiden, en apart bekijken, want ze zijn elkaar gewoon. Prostitutie ìs de misstanden. Natuurlijk valt dat idee kapot als je kritische vragen begint te stellen, en wordt het dan spelen met woorden als patriarchie, mannenmaatschappij en seksisme, maar zover komt het in de pers al niet, want je stelt geen kritische vragen aan feministen. Dat zou meisjes plagen zijn, en dat mag niet.

Je hoort deze haast alleenmaar als de sprekers zeker weten dat ze geen antwoord gaan krijgen. Het is een kwetsbaar argument, en daar houden ze rekening mee. Dat bewaren ze dus meestal voor Jinek-achtige programma's waar er maar één kant van het verhaal aan het woord komt, of incrowd-lezingen als Andere Kijk Op Prostitutie. Hij heeft minder kracht dan de andere ideeën in dit lijstje, en hij komt alleen langs omdat het zo dicht bij hun harten ligt.

Moet ik deze echt uitleggen? Er is een verschil tussen gedwongen worden tot seks omdat iemand je geld wil opstrijken, en zelf besluiten om te neuken omdat je er geld mee wil verdienen. Doen alsof we onmogelijk die keus kunnen maken is onzinnig. Doen alsof seksen opeens je ziel en lichaam sloopt als je geld ervoor krijgt is ook onzinnig. Doen alsof seksen voor geld niet kan zonderdat je er vanalles aan misbruik bij toverslag bijkrijgt ook.

De samenzweringstheorie
Ik ben altijd verbaasd over hoe populair deze is. Je hoort hem onder andere van de politie, het OM, de zieligheidsindustrie, de Nationaal Rapporteur, en politici. Hij wordt best makkelijk geloofd. Het zijn geen korte zinnetjes waar het in wordt uitgelegd, maar het zijn veel verhalen waar "het topje van de ijsberg" in voorkomt. Het gaat om een heel vreemd idee.

Kort gezegd gaat het om het idee dat er een grote ondergrondse wereld is van georganiseerde misdaad die door toverpooierij en monsterlijk bruut doch onzichtbaar geweld de façade van een gezonde prostitutiesector overeind houdt, en dat die façade slechts dient om de werkelijkheid, namelijk een wereld van melancholische marteling en leed à la Victor Hugo, te verhullen. Deze verhulling zou zijn om te voorkomen dat de overheid ingrijpt in de prostitutie om deze gedrochtelijke misstanden een halt toe te roepen. De belangen van deze georganiseerde misdaadsyndicaten, voldoende voor deze feilloos uitgevoerde theaterproductie door duizenden, zijn gelegen in de putatieve opbrengsten van een sekswerkbranche die nagenoeg volledig in hun handen is. De adembenemende omvang van zo'n veronderstelde onderneming wordt zo min mogelijk belicht, de onvindbare infrastructuur doodgezwegen, de telkenmale op feitelijke onjuistheden strandende verklaringen van angebliche slachtoffers vergoelijkt door te zeggen dat de teneur blijft kloppen omdat deze verhalen slechts één voorbeeld uit ontelbare zijn. De paar anekdotes die bruikbaar zijn ter ondersteuning van dit theater, al of niet zuiver, en nooit zorgvuldig gecontroleerd, worden voorgesteld als boodschappen van mensen die de spitsroeden van de sinistere ondergrondse pooiernetwerken hebben gelopen om ons met gevaar voor lijf en leden te waarschuwen voor deze onzichtbare moloch. De excessen worden aldus geframed als de enige zuivere waarneming die door de dikke deken van obfuscatie heen komt.

Dat slaat natuurlijk nergens op. In de koppelingen in de vorige paragraaf staat al voor een paar dingen uitgelegd waarom dat zo is, en dan zie je meteen waarom deze antwoordstukjes zo nuttig zijn! Het is een idee dat wordt gebruikt om te kunnen verklaren waarom, ondanks al die uitstapprogramma's, razzia's, hulpverlening, hersenspoelbedrijfjes, gemeentelijke en politiecontroles, registraties en sluitingen, er nog steeds zo weinig dwang wordt gevonden.

Als er geen onverwoestbare criminele machine is, zou dat namelijk betekenen dat die hele dwang, waar het hele denkbeeld om draait, er gewoon niet ìs, en dan moeten mensen hun comfortabele denkbeeld verlaten. Dat willen ze niet. Dat je die criminele machine nergens kan vinden, betekent dan maar dat andere mensen moeten worden aangepakt om die criminelen een hak te zetten. Daar gaat het immers om.

Ze denken er ook liever niet over na dat als je al die meiden gedwongen in de prostitutie zou hebben, dat die ook niet nergens vandaankomen, en nergens heengaan. Hun familie merkt wel dat er dingen niet kloppen. Het gaat niet om onvindbare vrouwen die geen identiteit hebben. Als er een loverboy-affaire voor de rechter komt, gaat het steevast over meiden die al ellenlange voorgeschiedenissen in de dossiers van hulpverlening, politie en Jeugdzorg hebben.

Ik ga het afronden, want de grote dingen zijn al gezegd en anders ga ik weer zo door over alle kleine details die mensen toch al zelf konden bedenken als ze hier wat meer van weten, en die de mensen die het nu nog niet snappen, toch niet nodighebben. Je ziet wel hoe het gebruiken van de oprekking van de excessen eigenlijk nergens op slaat, en heel onwaar en schadelijk is.

Mensen die deze manier van beeldvormen over ons gebruiken, doen dat om te benadrukken wat zij willen dat jij denkt over de hoererij. Netzoals bij alle andere vormpjes van het basisidee dat je de excessen op kan rekken, is het hier om een karikatuur maken van de prostitutie. En met karikaturen neem je de extremen. En een karikatuur is nooit een eerlijke manier om te laten zien wat je karikaturiseert, maar alleen een makkelijk herkenbare.

De mensen die al deze verschillende uitspraken verzinnen, zijn bezig om iets recht te praten wat krom is. Die zijn aan het bedenken hoe ze ons allemaal kunnen laten opdraaien voor wat een enkeling alofniet heeft gedaan. Er zijn ook mensen die het gewoon napraten, en die dan wel eerlijk weergeven wat ze denken, ookal hebben ze nooit gekeken of dat wel klopt. Helaas zijn die netzo schadelijk. Want gif dat je verspreidt omdat je niet beter weet, blijft gif.