Nieuwsuur en Baekelandplein

Ik hou het haast niet bij, er komt steeds maar nieuw nieuws. En ik ben dan saai en herhalend, maar dat komt omdat de media ook saai en herhalend blijven. Ik heb dan ook getwijfeld of ik deze keer wel wat zou schrijven, maar Bouche had wat voor me uitgezocht, dus dan vind ik het wel de moeite waard. Er is weereens meer nieuws over de verdenkingen over misstanden in de prostitutie dan ik aankan.

Eerst maar eens Nieuwsuur. Ze hadden een reportage genaamd "naar de bron van mensenhandel" over de Hongaarse Roma, die in Nederland komen. Dat had interessant kunnen zijn, als ze het vooral hadden gehouden bij de omstandigheden van die mensen, maar de prostitutie is makkelijk scoren. Het wordt dus een emotioneel verhaal zonder dat er echt veel kritisch wordt gekeken.

Ik ga niet alles behandelen. Daar ben ik net weer ingetrapt en ik heb een stukje verwijderd dat al drie keer zolang was als mijn gewone stukjes. Je kan het beste zelf kijken, dan zie je wel hoe happig de presentator is om het op te kloppen, en hoe ziek die officier van justitie is die praat over wat hij ervan vindt.

De verklaringen van de Roma-meisjes over dat ze op de Wallen voor twintig Euro werken vind ik ongeloofwaardig. Dat soort prijzen kom je op Hookers dus niet tegen. In mijn tijd was het ook niet zo. Ze zitten zielig te doen. De media likken het kritiekloos op. Er wordt zelfs gedaan alsof je als Roma-meisje extra dom bent, en makkelijk te beïnvloeden. Ik snap best dat ze met zo'n houding niet veel verdienen.

Ik heb navraag gedaan bij mijn oost-europese kennissen over de Roma en hun aanwezigheid in Nederland, maar helaas kreeg ik alleen maar racistisch getinte denkbeelden. "Zigeuners doen alles voor geld, behalve werken" was het vriendelijkste wat ze te zeggen hadden. Ik heb dus helaas geen achtergrond daarover gevonden, maar ik begrijp wel dat het beeld van de verschoppelingen klopt. Ze zijn bekend als dat ze grof tegen de meiden zijn, en onder de prijs werken, zelfs vanaf een Oostblok-meid bekeken.

Het interview van de presentator met de officier van justitie staat bol met spierballentaal. Hij weet hoe schrijnend het is om als Hongaarse hier te werken. "Geweld neem ik aan," zegt de presentator, en natuurlijk haakt de officier eropin. En elkaar opjutten over hoe erg het is. Er wordt schaamteloos dwang en afpersing doorelkaargehaald.

De razzia's in de Doublet en het Baekelandplein worden genoemd, en dat noemt de officier van justitie "zeer succesvolle acties die ook bewijzen dat de mensenhandel volop aanwezig is, mensenhandel, moderne slavernij, volop is het in deze maatschappij aanwezig." Hij gooit er nog een dreigement naar de pooiers achteraan. Maar die acties hebben géén aangiftes opgeleverd en alleen maar "signalen." Er is wel de eerste veroordeling binnen, daar ga ik zo over door.

Volgens de presentator waren er volgens CoMensHa drieëntwintig procent meer meldingen, hij pakt het zo in dat het lijkt dat dat aangeeft dat dat de prostitutie betreft. Dat is niet waar, kijk zelf maar. Deze gelikte emotionele brochure is het jaarverslag van CoMensHa, dat alles wat iedere instantie maar als kleinste signaal over mogelijke mensenhandel aangeeft, bij de cijfers optelt. Zo maakt CoMensHa zich belangrijk lijken, maar zo maken ze hun cijfers juist waardeloos. En zelfs deze vage cijfers moeten nog door Nieuwsuur worden opgeklopt. De stijging kwam voor een groot deel door uitbuiting in de landbouw, maar dat vertelt Nieuwsuur niet. De sensatie moet zo groot mogelijk zijn. Liegen is het.

Er wordt wel kritisch gekeken in het programma. Niet als het indianenverhaal wordt verteld over een meisje dat op straat wordt gedrogeerd, en bewusteloos naar het buitenland wordt ontvoerd en daar aan het werk gaat. Maar ze slaan best een kritische toon aan op de Hongaarse politieman die nog ouderwets vindt dat er geen dwang is, als het vrijwillig gaat. Het wordt door het programma als een probleem gezien, als het meisje het zelf wil.

Warner ten Kate vindt ook niet dat het zin heeft om het vanuit het perspectief van de meisjes te bekijken, en daar laat hij wel duidelijk ziet waar het om gaat. Hij is geïnteresseerd in de mensenhandel in de prostitútie, zegt hij zelf al. Elke soort van mensenhandel die gepaard gaat met dit soort fenomenen. De presentator vraagt of het niet lastig is dat prostitutie een legaal beroep is. Hoe ziek ben je dan.

De vrouwen doen geen aangifte, want die kiezen er zelf voor, en dat is volgens ten Kate ook de reden dat de strafmaat nu verhoogd wordt. Volgens Bouche is de logika achter die uitspraak, dat bij hogere maximale straffen de politie meer zelf initiatief mag nemen ook als het "slachtoffer" het daar helemaal niet mee eens is.

Aan het eind is de klap op de vuurpijl, dat ten Kate de affaire Sjaban Baran nog eens opnoemt, om aan te geven dat dat een succèsverhaal is! Hij vindt dat de veroordeling van Sjaban voor de hoge raad een signaal is dat zulke mensen hun straf niet ontlopen. Nou, één van de opvallendste psychopaten van het pooiersvolkje, die jarenlang zijn gan kon gaan, zonder dat de politie één vinger uitsteekt om je te helpen, wordt gearresteerd, laten ze lopen, verdwijnt naar Turkije, en wordt nu járen later officieel onomkeerbaar veroordeeld. Hij denkt echt dat de hoeren daarom geven. En dat ze minder bang voor hun pooier hoeven te zijn want heel misschien wordt hij wel ooit een keer opgepakt en jaren en jaren later ècht veroordeeld.

Wat we nodig hebben, meneer ten Kate, is niet dat er af en toe iemand wordt veroordeeld voor het helpen met het papierwerk, maar vooral dat we erop kunnen rekenen dat pooiers en andere stalkers door de politie worden opgeruimd zodra we bellen. Dat gebeurt nu niet. Al krijgt zo'n pooier maar telkens een zet en moet hij doorlopen, dat zou al helpen. Maar dat gebeurt dus niet.

De toon van het programma is neerbuigend, praten over vrouwen verkopen, de opbrengst van haar lichaam, en meer zo van dat slachtoffergepraat. Dat toontje gaat echt wel aan je knagen. Je wordt als een soort domme pop afgebeeld, onmondig, dom, manipuleerbaar, een karikatuur van een mens, zwak en zielig, en wachtend op een redder. Dat vind ik een belediging, het is ook gewoon helemaal niet waar. Ik vind het wel een goeie manier om te laten zien hoe ziek de media èn justitie over prostitutie denken.

Het tweede van vandaag is iets wat ik las in het Eindhovens Dagblad en in de Telegraaf. Lees het artikeltje maar, er is door de razzia op het Baekelandplein iemand gepakt voor het iemand de prostitutie in dwingen. Op rechtspraak.nl staat het nèt ietsje anders, maar als je echt een beter beeld wil krijgen, dan lees je het vonnis.

Uit het vonnis blijkt bijvoorbeeld dat de vrouw eerst hier aan het werk ging in de prostitutie, en pas later met de verdachte een relatie aanging. In die relatie hield ze volgens haar èn hem eerst stil wat ze deed, maar dat geloven de rechters niet. Daarna werd hij haar bikker. Dat is geen mooie relatie geweest, en dat is helaas iets waar hoeren zich vaak bij neerleggen. Daar schrijf ik nog wel een apart stukje over.

De verdachte en het slachtoffer vinden allebei dat ze een liefdesrelatie hebben, maar de rechtbank vindt van niet. Hij heeft immers haar bedreigd en een bloedneus geslagen. Dat is heel fout natuurlijk, maar ik vind het wel ver gaan om dan te zeggen dat er geen liefdesrelatie is. Hij kon zijn handjes niet thuishouden, en daarvoor mag hij van mij best de cel in.

Wat in de krant wordt gesuggereerd, dat het aan het licht kwam door de razzia, klopt helemaal niet. Het is iemand van de raamverhuur geweest die de politie had gemeld dat hij geen goed gevoel had bij het slachtoffer. Dat was meer dan een half jaar vóór de razzia al. Tijdens de razzia is de verdachte wel opgepakt, maar toen was hij al lang in de gaten gehouden, en werd zijn telefoon ook al afgeluisterd.

Het wordt de verdachte aangerekend, dat hij samen met het slachtoffer van Bulgarije naar Nederland heeft gereisd. Dat is natuurlijk vooral belangrijk voor 273f lid 3, het beruchte lid waarvoor noch dwang, noch uitbuiting noodzakelijk is. Kennelijk is meereizen al genoeg om te kwalificeren als meenemen. Dat het slachtoffer al voor deze reis in Nederland flink in de prostitutie werkte, en dit na de reis gewoon voortzette, wordt niet als belangrijk gezien.

De verdachte liegt over dat hij niets weet van het werk van zijn vriendin, maar dat kan ik me wel voorstellen als je ziet hoe hard de Nederlandse politie probeert om je te pakken als je wat met een prostituee hebt. Hij kan best ook over andere dingen liegen, maar ik vind dat er wel erg makkelijk wordt gegrepen naar het cliché van de manipulatieve criminele pooier. De vrouw zelf deed geen aangifte, en heeft zich niet tegen hem uitgesproken. Waarom vullen we dat dan voor haar in?

Het slachtoffer in deze zaak deelt haar positie met vele expats in Nederland. Geen kennis van de Nederlandse taal, een beperkte of niet-bestaande sociale kring, en iemand die de zaken voor hem of haar regelt. Toch wordt dit in deze context alleen als teken van mensenhandel gezien. Een Amerikaanse accountant, die voor een merger naar Nederland komt om hier de boeken in te zien, kent ook niemand, spreekt de taal niet, en zal het adres van zijn hotel ook niet zomaar op kunnen dreunen. Zijn financiën worden via een bedrijfscreditcard afgewikkeld, en het geld voor zijn werk wordt in zijn land van herkomst uitgekeerd. Wordt hij ook "gered" door een hijgerige overheid? Nee, want er komt geen seks bij kijken.

Tenslotte is er nog het punt van het witwassen, waarvoor verdachte ook is veroordeeld. Dit witwassen hield in dat hij het geld verdiend met de prostitutie heeft omgezet of voorhanden heeft gehad. Witwassen is tegenwoordig een handig extraatje dat bij veel misdrijven er nog even aan vast wordt geplakt, voor dat beetje extra verdachtmaking en dat beetje extra straf. De wet hieromtrent is in de jaren steeds verder verruimd. De oorspronkelijke grond, namelijk het strafbaar stellen van het legitimiseren van opbrengsten uit misdaad, bedoeld om niet-daders voor hun aandeel in het profijtelijk maken van de misdaad strafbaar te maken, is uit het oog verloren. Zelfs zou men in dezen kunnen stellen dat het voor verdachte helemaal niet klip en klaar was dat zijn handelen een misdrijf was, en dat hij derhalve niet aan het witwassen was. De rechters gaan hier een beetje makkelijk overheen.

Hier is dus een trieste zaak, van een prostituee die haar onafhankelijkheid voor een relatie heeft opgegeven. Ze wordt onder druk gezet veel te verdienen door haar vriend, die zijn handen niet thuishoudt als het hem niet bevalt. Dat laatste is iets waarvoor hij zonder meer straf verdient. De rest van het verhaal is echter minder eenduidig dan het op het eerste gezicht voorkomt. Als wij niet meteen naar het cliché van de hersenspoelende pooier grijpen, kan het verhaal op basis van deze gegevens nog alle kanten op. En zonder medewerking van het slachtoffer zou het moeilijker moeten zijn om bewezen aan te nemen dat er sprake is van zulke grove schendingen als waarvoor 273f lid 1 bedoeld is. Is zij nu zoveel beter af, als haar vriend achter de tralies verdwijnt? Zij heeft geen aangifte gedaan, en toont geen wil om hem te straffen. Nu is ze alleen. Zelfs al is ze misschien beter af dan met een opvliegend stuk tuig, moeten wij dat voor haar beslissen?

Denk ook eens in hoe anders de zaak eruit zou hebben gezien als het niet om prositutie had gehandeld. Als ze paprika's was gaan plukken, of juriste was geweest, en ze zou zo'n relatie hebben gehad, zou er dan nog steeds zo gemotiveerd naar een stok om mee te slaan zijn gezocht? We weten het antwoord wel, denk ik. Als de genderrollen zouden zijn omgedraaid, zou er dan van vervolging sprake zijn geweest? Ook daarop ligt het antwoord voor de hand.

Deze zaak is weer een illustratie van de pijnlijke ongelijkheid waarmede de prostitutie en de prostituees dagelijks bejegend worden. Weg is de terughoudendheid die vonnissen in de regel zo typeert, weg is de zorgvuldige onderbouwing van schuld, de zaak wordt in de mal der verwachtingen gepropt. Een twijfelachtige wet die op een twijfelachtige manier van toepassing wordt verklaard, is helaas schering en inslag in mensenhandelzaken.

Het is weer veel te lang geworden. Lees mijn koppelingen maar, dan zie je denk ik zelf wel al die dingen, waarvan ik denk: dat moet ik ook nog even opschrijven. Ik hoop dat het een beetje een leesbaar stukje is. Ik heb het zo neergezet, en voor mijn meeste stukjes redacteer ik toch nog wel flink. Maar met het nieuws kan je niettelang wachten.