Mars voor beschaving

Dit is een stukje wat ik eigenlijk maandag wou schrijven, maar ik deed het toch maar niet. Maar het zit me dwars, dus ik zet het maar neer, ook al vind ik dat het eigenlijk niet op mijn blogje past. Ik schreef dit toen ik hoorde over de mars voor beschaving, omdat me dat niet lekker liet voelen.

Ik ben kunstenares geweest. Ik heb daar opleidingen en cursussen voor gedaan, en ik heb er mijn geld mee verdiend. Ik doe het nu niet meer, maar ik zag het ooit als wat ik de rest van mijn leven ging doen. Het was echt heel serieus voor me, en ik voel me nog steeds wel een kunstenares. Ik deed wat installaties, maar ik ging vooral voor sculpturen. Dat was ook waar ik mijn passie had.

Ik verdiende er best goed mee, vooral toen ik doorkreeg hoe je het moet verkopen. De kopers hebben geen idee van kunst, die doen vooral duur. Als je geheimzinnig en sexy doet, gaat de prijs flink omhoog. Als je de man liet denken dat hij met je naar bed kon als hij je kunst kocht, liep je binnen. Daar verdiende ik een flinke duit mee.

Maar als ik mijn kunst gewoon aan een handelaar verkocht, was het ook zó verkocht. Want ik maakte opvallende dingen, die leuk waren om naar te kijken, en om te voelen. Het nodigde je uit. Ik maakte kunst die wat deed, en die niet gewoon apart staat te zijn in een vitrine. Zonder de dingen eromheen verkocht ik het voor veel minder geld, maar daar gaat het niet om. Ik had ervan kunnen leven.

Ik gaf niet alles op wat ik verkocht, want in de kunst gaat het toch heel vaak zwart. Op die manier kon ik nog van de WIK gebruikmaken. Eigenlijk had ik niet voor de WIK in aanmerking moeten komen, omdat ik nooit de kunstacademie heb afgemaakt, maar het lukte me toch, via mijn vader. Ik weet niet hoe die dat heeft gedaan. Ik heb dus ook subsidie gekregen!

Zonder die subsidie had ik wat minder lekker geleefd, maar dan was ik misschien ook wat verantwoordelijker geweest. Als ik nu geen zin had deed ik gewoon niets, toch geld genoeg. Ik zorgde gewoon dat ik een soort LAT-flirt had met kunsthandelaars die werden benaderd voor grote bouwprojecten, die verplicht zijn om kunst te kopen, en dan kreeg ik een budget om iets te maken wat hij aan ze kwijtkon. Je kan dat ook als gesubsidieerd zien.

Ik zat best in een kunstwereldje. Ik was nooit beroemd, daar moet je geluk voor hebben. Je hoeft er niet echt goed voor te zijn, ga maar naar een museum. Je moet toevallig in de mode zijn. Ik had wel contact met mensen die hoog aangeschreven staan. Daar ging ik ook weleens kijken, ze zijn vaak erg hoovaardig en hebben graag publiek.

Om kort te gaan, ik heb dus best ervaring met de kunstkliek, en ik heb er zelf mijn brood mee verdiend. En wat er nu wordt gedaan met die mars voor beschaving slaat nèrgens op! Ik ben ook heel verbaasd hoe sympathiek de media erover zijn, want er wordt klakkeloos overgenomen dat de kunstsector zo onder druk staat.

De kunstsector bestaat vooral vanwege gesubsidieerde freubelaars, die niet wèrken, maar kunstenaartje spelen. Als je als kunstenaar wil werken, maak je dingen die je kan verkopen. Al dat gezeur over dat je je kunst authentiek wil houden, is dat je gewoon je niet wil aanpassen, en vindt dat je het maar gewoon moet krijgen. Ik maakte ook onverkoopbare dingen omdat ik ze leuk en bijzonder vond, maar ik verdiende wel mijn brood door ook andere dingen te maken.

In het theaterwereldje, in de Nederlandse film en op TV zie je telkens dezelfde acteurs. Is dat echt het beste wat Nederland te bieden heeft? Natuurlijk niet, er zijn veel meer getalenteerde acteurs, maar die komen niet aan de bak omdat ze niet bij het old boys network horen. Er is bij films een klein groepje mensen die alle subsidie opvreten, en er komt minder diversiteit door, niet méér.

De dans is ook een vreemd wereldje dat op subsidie draait. Dansers zijn geweldig knap met wat ze doen, maar ze zijn werkeloos òf ze verdienen goed in een subsidiemolen. De dans is iets wat heel duur betaald wordt, als je een balletkaartje wil kopen ben je fortuinen kwijt. En wie wil moderne dans zien? Het is hoovaardij die alleen bestaat door subsidie, want ze dansen allang niet meer voor het publiek, maar daar willen ze de verantwoordelijkheid niet voor nemen.

Het kan ook anders, van den Ende en de Mol hebben succesvolle dans en theater opgezet. Natuurlijk gaat daar ook veel subsidie heen, maar die doen het wèl voor het publiek, en dat merk je aan de inkomsten. Zij nemen het wel serieus, en de andere producenten niet. Dat is de reden dat je wèl hoort van de commerciële musicals, en niet van de moderne balletten.

Voor opera, en klassieke muziek, maak ik wel graag een uitzondering. Dat gaat om het behouden van de cultuur die we niet meer terug kunnen krijgen als het uitsterft. Bovendien hebben die mensen een enorme opleiding nodig. Ik vind het wel nuttig dat we dat behouden. Het moet er zijn, en we maken er telkens toch wel kennis mee. Er zijn veel muziekstukken die we vaak in de achtergrond horen, die de basis zijn van onze muziekcultuur. Ze worden niet geplugd en gepusht door de industrie omdat er door de wetten geen geld inzit om dat te doen, dus ik vind subsidie daar wèl op zijn plaats. Maar die mensen nemen dan ook genoegen met een hongerloontje, als je kijkt naar hoeveel ze moeten studeren.

Performance art en installaties, die zijn vaak apart voor het apart, en er zit echt niet veel werk aan vast. Ik deed het omdat het supermakkelijk verdienen is. Je bent er ook niet veel geld aan kwijt, dus wat heb je dan voor subsidie nodig? De onkosten zijn minder dan je denkt. Je hebt gewoon bijna geen drempel.

Kunst doe je niet omdat je gesubsidieerd wordt, je doet het omdat het in je bloed zit. Je wordt kunstenaar als je goed genoeg bent om het ook te verkopen, zodat je het zelf kan financieren. En ik doe het daarom nogweleens, ook al is het iets waardoor ik nu tijd en dus geld kwijtben! Kunst vindt wel een manier.

De mensen die hier op mars gaan, willen dat hun hobby wordt gefinancierd. Ze willen een bruisende kunstwereld waar ze nietteveel werk of geld aan kwijtzijn. De theatergroepen hebben geen superluxe theater nodig, je kan ook een andere hal huren voor je voorstellingen. Dat doen veel amateurgroepen toch al. Muziekgroepen oefenen toch al vaak thuis. Het is niet echt nodig om grote voorzieningen te hebben.

Al zouden de voorzieningen verdwijnen, dan verdwijnt de meeste kunst niet. Het wordt alleen harder werk om zelf dingen te regelen, maar dat kan best. Het is toch al goed te doen. Misschien zorgt het voor wat nederigheid, dat kan geen kwaad met al die ego's. In de kunstwereld zijn er veelteveel mensen die dikdoen, en als je zelf voor je brood moet werken gaat dat er misschien wel een beetje uit.

En die voorzieningen verdwijnen niet zomaar. De bezuinigingen zijn nietzogroot. Ik heb gelezen dat we teruggaan naar het nivo van tweeduizendvijf, en toen hadden we een levende, bruisende kunstwereld met alle voorzieningen die je kon wensen. Ze willen dus niet alles gaan slopen, het wordt alleen de bezuiniging doorvoeren die we overal hebben. Bezuinigen in het onderwijs gaat zelfs al verder. En dat is onze toekomst.

De kunst wordt gesponsord, mensen die erin werken krijgen meer voordeeltjes dan mensen in andere soorten werk. Zonder dat het een goeie reden heeft. Dat is waarom het goed is om erin te gaan snijden. Kunstenaars zijn niet belangrijker dan gewone mensen, en ze doen iets wat voor veel mensen een hobby is. We zijn niet beter, dus we hoeven niet een streepje voor te krijgen op mensen die ander werk doen.

Deze mars vind ik misplaatst, en het maakt alleen maar het beeld van de verwende arrogante kunstenaar sterker voor mij. Kunst draagt bij aan de samenleving, natuurlijk. Maar het moet wel de moeite waard zijn. Als je kunst maakt die niemand wil, en die jij alleen maar mooi vindt, waarom moet iedereen je dan tòch betalen?

Ik zie wat ik nu doe in de prostitutie ook wel als kunst. Ik lever bij elke klant een kunststukje af. Soms is het kunst met de kleine k, soms met de grote K. Maar wat ik doe wordt betaald door de klant. En die is dan blij met wat hij krijgt. Dat is lang niet altijd zo in de kunst, dan hadden we ook geen subsidie meer nodig.

Misschien is het ook wel jaloezie, want de overstap van de kunst naar de prostitutie was voor mij heel hard. Het was niet meer preferente huisvesting met een studio, maar uitzetting. Het was bij de Belasting niet meer "we begrijpen wel dat het zo gaat in de kunstwereld, maak je maar niet zo druk", maar een naheffing van meer dan een ton. Het was niet meer speciaal kunstenaarskrediet, maar gewoon geen rekening bij de bank kunnen openen. Het was niet meer met de haakse slijper werken in de tuin, en dat ze dat maar van me moesten pikken, maar een pb krijgen voor werken zonder vergunning. Geen gratis reclame op borden op het treinstation, maar geheimhouden omdat je anders telkens nieuwe ramen in je auto moet laten zetten. Niet meer vrijstelling van alles wat de gemeente doet, zoals belastingen of sollicitatieplicht, maar vergunningen, leges en procedures voor alles.

De kunst heeft het niet moeilijk, ze zijn verwend!