Antwoord op: De regels van het debat

Vandaag weer een breed antwoordstukje, ik ga weer antwoord geven op een heleboel dingen tegelijk die eigenlijk allemaal scheuten uit dezelfde wortel zijn. Deze keer is het eigenlijk nieteens iets wat alleen over de hoererij gaat, maar wat je overal ziet waar er "maatschappelijk debat" is, en wat overal ervoor zorgt dat je geen steek verder komt, hoe goed je argumenten ook zijn.

Het gaat vandaag om de regels van het debat. Bij maatschappelijke debatten, vooral als die worden gevoerd met politici, ambtenaren of andere mensen die vinden dat ze de maatschappij aan het "maken" zijn, kan je niet gewoon in discussie gaan. Je kan wel proberen om op je eigen manier je standpunten naar voren te brengen, maar dan moet je héél sterk in je schoenen staan. Want je loopt heel snel aan tegen de regels van het debat.

Die regels kom je in allerlei vormen tegen. Waar ik in dit stukje opinga, zijn de regels die worden gebruikt om het inhoudelijke gesprek te ontwijken. Het wordt veel te saai om die allemaal op te noemen, maar ik denk dat iedereen wel begrijpt waar ik het over heb als ik met een lijstje voorbeelden kom.

Het gaat om opmerkingen als: Ik kan op dit medium niet de diepte ingaan. Ik heb al gepraat met andere mensen van "jouw kant" dus dat ga ik niet met jou nog eens bespreken. Je mening hierover kan ik niet serieus nemen, want je hebt belangen. Of hij telt niet omdat je er te dichtbij staat. Als je je anonimiteit niet opgeeft kan ik niet inhoudelijk met je in discussie. Je taalgebruik is tendentieus.

Je schrijft te lang. Je schrijft te kort. Je bent te kort door de bocht, je gebruikt zoveel nuances dat je de bomen door het bos niet meer ziet. Dat je met één logisch argument de fundamenten onder mijn betoog uithaalt is "te makkelijk." Je schrijft in de ik-vorm, of je zou het eigenlijk bij jezelf moeten houden. Het is te vroeg. Het is te laat. Je bent onduidelijk, ook als er niets aangewezen kan worden wat niet kraakhelder is. En vooral telkens: dit debat moet niet publiek gevoerd worden, kom maar in een achterkamertje praten.

Altijd ligt het aan jou. Als jij maar geen hoer was, dan kon ze met je praten. Als jij maar in Vrij Nederland schreef, dan hadden we een fair speelveld. Je schrijft een blog, en dat geeft je teveel of te weinig invloed. Als jij niet zo hardvochtig was om gefundeerd aan te geven dat haar argumenten onwaar zijn had ze wel met je gepraat. Als jij je aangesloten had bij een vakvereniging had je een platform, want argumenten zonder platform tellen niet. Omdat jij bent wie je bent, hoeft ze niet je argumenten te beantwoorden. En altijd moet je belijden, want anders is het mis.

Het wordt allemaal wat explicieter als je met een argument komt waar ze zich in verslikken, want dan komen er regeltjes tevoorschijn om het gesprek af te kappen. Dan krijg je weer "we gaan het niet eens worden," of nemen ze opeens aanstoot aan je taalgebruik, wordt het een afkapreden dat je jezelf hoer hebt genoemd, of is het oneerlijk dat je aanwijst dat precies dezelfde aanpak die ze nu ophemelen eerder een fiasco is geworden. Waarom dat oneerlijk is, dat blijft ongezegd.

Bij hoererij is het een echte uitkomst voor de tegenstanders dat sekswerk met seks temaken heeft. Seks is namelijk vies, eng, en over seks praten is eigenlijk zo'n beetje schelden voor veel mensen. Dus als je neuken voor geld gewoon neuken voor geld noemt, dan ben je heel grof in de mond geweest en kunnen ze doen alsof je een potje aan het schelden bent, en dat komt ze goed uit om niet op je in te hoeven gaan.

Maar het gaat ook subtieler. Vooral ervaren politici, ambtenaren en mediamensen ontsporen graag handig en alsof het de normaalste zaak van de wereld is de discussie, tot hij over iets gaat wat geen kwaad kan voor hun doelen. Als jij dan probeert om discussie te voeren over waar jij mee aankwam, zeggen ze van jou dat je het niet meer over het onderwerp van het gesprek hebt.

Die nemen je vaak bij de neus als je je nog niet vaak genoeg gebrand hebt. Soms zijn ze heel brutaal, en zeggen ze meteen al dat voordat jouw onderwerp gaat tellen, er éérst een ander onderwerp opgelost moet zijn. Die kennen we wel, praten over rechten voor hoeren is altijd eerst al die verschrikkelijke mensenhandel aanpakken, want dat is nu eenmaal belangrijker. En dan zijn hoerenrechten opeens niet meer in het gesprek, en moet je tégen rechten voor arme slachtoffertjes pleiten.

Als je je laat strikken, dan. En dat is heel makkelijk gebeurd als je probeert om constructief te zijn, en samen ergens te komen. Daar heb ik kortgeleden al over geschreven. Het heeft natuurlijk ook geen zin om dan maar nergens compromissen mee te sluiten, want dan ben je weer een dwarsligger, en dan heb je weer een regel van het debat overschreden, want als je nergens mee wil toegeven "komen we niet verder."

Iets wat volgens de regels van het debat kennelijk wèl altijd mag, is drogredeneringen gebruiken. De petitio principi's, de ad populums, de ad verecundiams en appeals to consequence vliegen om je oren. En als je er wat van zegt doen ze vermoeid, want dan ben je bezig met technische details die "er niet toe doen." Als ze al begrijpen hoe een drogreden werkt, en dat het iets is wat het argument ongeldig maakt.

Dat kan zo expliciet zijn dat ze letterlijk tegen je zeggen dat als je niet met hun standpunt instemt er geen discussie mogelijk is, of dat ze niet in discussie gaan met mensen met jouw standpunt. Meestal gevolgd dat ze best willen discussiëren, "maar niet zo." Het rare is dat mensen die toekijken daar eigenlijk nooit van schrikken, en het behandelen als de normaalste zaak van de wereld.

Het komt eropneer dat de andere kant zich in de rol van een rechter heeft gezet, waar jij je zaak maar tegen moet pleiten. En tegelijk is die persoon ook de advocaat van de andere kant. Hun kant heeft immers de macht, heeft de publieke opinie aan zijn kant, dus jij moet al het overtuigen maar doen, en zij beslissen wel of het goed genoeg is. En zij bepalen dus de regels van het gesprek, en jij niet.

Dat gaat bij gesprekken in het openbaar zo subtiel als ze kunnen, en dat is best geoefend subtiel bij politici, mediamensen of ambtenaren, maar soms kan het ze ook niet schelen wie het ziet en vliegt de "jij moet" en "jij mag niet" je om de oren, en hoor je vaak dingen als "je kan mij niet overtuigen dat..." in het gesprek komen om maar af te kunnen sluiten wat ze niet goed zien gaan.

Er zijn meiden, zoals ik, die dat niet meer pikken. Daar wordt dan door de andere kant heel moeilijk, en vaak ook heel zielig over gedaan. Dan wordt er geklaagd over de toon van het debat, en doen ze alsof je heel onaardig en oneerlijk bent omdat je je niet aan de regeltjes houdt. Als je gewoon nette logica gebruikt, en als je beleefd blijft, hebben ze weinig om je echt mee te kijk te zetten, maar verzinnen ze wel regeltjes waarom ze niet meer hoeven te praten met je.

Dan krijg je huilerige dingen als "Je keek vanaf het begin al niet positief tegen ons wetsvoorstel aan", of "als je niet aanneemt dat we juist voor jullie belangen opkomen kunnen we helaas niet praten." of "Als je niet van me aan wil nemen dat ik weet waar ik het over heb, dan heeft de discussie ook geen zin." of "Als je zo confrontatief omgaat met het onderwerp heb je het onderwerp eigenlijk uit het oog verloren." en allemaal andere vormen van "ik ben gekwetst doordat jij niet lief, nederig en zachtaardig genoeg met me praat, dus ik mag doen alsof je niet bestaat."

En dit is een antwoordstukje, dus hier geef ik antwoord op:

Als je dit doet, noem het dan geen debat. Het is geen discussie als je je best aan het doen bent om het inhoudelijke gesprek te vermijden. Als je echt argumenten had deed je dit niet, en kwam je rond uit voor je overtuiging. Dan was je niet bang voor wat nuchterheid uit het vak. Als je het nodig hebt om regeltjes over het debat te gebruiken om je zin te krijgen, zegt dat heel wat over hoe weinig je in de sterkte van je standpunt gelooft.