Praten met een mensenhandelaar

Dit stukje ligt al een jaar op de plank, ik heb telkens met mijn geldmannetje touwgetrokken om het te mogen publiceren. Dit heeft ervoor gezorgd dat het een beetje kunstmatig kan klinken, want ik heb het niet spontaan in één keer opgeschreven. Ik heb het denk ik wel vijf keer opnieuw geschreven, en er is een hoop in verwijderd.

N is een poosje weggeweest vorig jaar, en toen ze weer in Nederland terugkwam had ik op de eerste dag al meteen een afspraak met haar. Ze had Nederland best gemist, dat merkte ik wel. We hebben lekker bijgekletst in een café, vooral over haar nieuwe werk en dat ze tòch het wel een beetje miste. Ze werd bijna dromerig toen ik vertelde over hoe het met mijn werk ging. Het is wel een beetje vreemd, want vroeger was ze altijd aan het zeggen dat ze iets anders ging doen als ze iets vond wat beter betaalde.

Ze is gewoon een leuk mens, dus we konden leuk praten en voor ik het wist was het avond, en had ik al ietsteveel gedronken. Zij drinkt als een tempelier, en ik hou haar niet bij. Dat is niet erg, maar na een uitje met haar ben ik wel altijd dronken. Het wordt dus vaak later dan ik wou, want het is gezellig en ik let dan niet meer op de tijd. Deze keer ging het natuurlijk net zo.

We hadden het heel lang gehad over haar nieuwe werk, want zij is dus opgehouden met de prostitutie. Ze werd ook te snel oud om op dezelfde manier door te kunnen gaan. Ze heeft het gedaan met haar schoonheid, niet door de kwaliteit van de seks. Dan moet je prijs omlaag als je wat ouder wordt, en zij werkte via websites met heel veel beauties uit het oosten van Europa. Als je daar niet meer tussen kan staan, moet je een hele nieuwe manier vinden.

Zij is dus in de organisatie gaan zitten, meisjes werven om hier te komen werken. Dan begeleidt ze ze hier, en daar verdient ze haar geld mee. Ze vertelde erover met zo'n zin erin, die je ziet bij mensen die echt blij zijn met hun werk. Ze heeft een boel moeten leren over hoe je mensen voor je laat werken, maar ze vindt het erg leuk om te doen. Ik zat te luisteren, met een heel raar gevoel in mijn buik. Ze beschrijft namelijk wel mensenhandel.

Opeens stopte ze, terwijl ze aan het praten was, en riep keihard "Hee, baby!" naar iemand die net het café binnenkwam. Ik ken haar niet zo, meestal is ze best in zichzelf gekeerd. Ik was best verbaasd, en ik dacht eigenlijk dat ze een oude klant had gezien. Ze gedroeg zich als een raammeid die het er dik oplegt. Ik zat met mijn mond vol tanden, en dat ging niet over toen ze zei dat ze ook met haar exploitant had afgesproken.

Ik had altijd zo'n beeld bij die exploitanten van grote, donkere blanke mannen in maatpakken, met pistolen in hun jasje, dure juwelen, en een intimiderende manier van doen. Deze man paste daar helemaal niet bij. Hij was kleiner dan zij, en had grijze haren tussen zijn blonde haar zitten. Zijn haar zag eruit alsof hij het allemaal recht naar beneden kamde, het wipte op aan de randen, er zat geen model in. Hij had bleke ogen en een verdrietige uitdrukking. Hij droeg een overhemd waar de kraag van een beetje aan het rafelen was, en de trui die hij erover had zat vol pillen. Hij zag eruit als een man die nog geen vlieg kwaad kan doen.

Op dat moment wist ik niet wat ik moest doen. Ik was erg verbaasd, en ook wel nieuwsgierig, maar eigenlijk wil ik niet gezien worden met mensen uit de grijze of illegale soorten prostitutie. Voor ik het weet hebben ze me weer gepakt, en ik weet niet wat ze nu weer met me gaan doen. Maar N en haar exploitant zagen er zo gewoon en klein uit met zijn tweeën, dat ik het heel onwerkelijk moest vinden om bang te worden. Ik was te nieuwsgierig om weg te lopen, en het zou ook heel onbeleefd zijn geweest natuurlijk.

Het bleef vooral een gesprek tussen mij en N, hij luisterde vooral, en soms zei hij wat in het Nederlands. Hij sprak het niet zo goed, maar volgens mij verstond hij het wel. Als ik hem wat vroeg, haalde hij elke keer zijn schouders op, en na een paar tellen zei hij dan soms wat. Als we op hem hadden gewacht, hadden we de hele avond stil gedronken. Hij was niet echt ongezellig, maar gewoon heel stil. Als ik hem wat vroeg zei hij wel wat.

N kroop zo'n beetje op schoot bij hem. Ze was niet meer flirterig, ìk vond haar zelfs sletterig. Hij was er niet zo mee bezig, heel raar. Zelfs als een man er niet opingaat, zit hij meestal toch wel met zo'n arrogante glimlach op zijn smoel. Deze vent deed alsof het hem niets deed. Dat vond ik wel raar, want van N had ik wel gehoord dat ze het geregeld met hem doet. Dan is er toch wel iets wat hem zou moeten prikkelen.

De hele avond heeft hij bittertjes weg zitten werken. N ging telkens naar de bar om nieuwe te halen, en dan was er even een stilte, die ik dan opvulde door hem wat te vragen over die business van ze. Aan het eind van de avond ging ik naar huis, en in de metro zat ik met mijn dronken kop na te denken over wat ik er nou van moest denken. Ik had ook wel vooroordelen over hoe dat werkt.

Één van de eerste dingen die ik vroeg, was of hij bij de maffia was. Eerst haalde hij zijn schouders op, en toen legde hij uit dat hij niet bij de maffia hoort, maar dat je in de Oekraïne niets voormekaarkrijgt als je de goede mensen niet kent. Daar hoort bij dat je dingen alleen maar kan regelen door zaken te doen met de maffia. Ik vond dat een beetje makkelijk, maar hij legde wel uit dat er heel veel onmogelijk wordt gemaakt door de maffia om op andere manieren te doen. Een beetje zoals hier en de overheid.

Ik vroeg hem hoe het dan gaat, en hij en N vertelden dat ze in de Oekraïne advertenties zetten om meisjes aan te trekken. Ze kunnen geen advertenties voor prostitutie in de krant of Oekraïense internetpagina's zetten, omdat dat daar illegaal is. Het wordt er veel gedaan, en de overheid grijpt niet vaak in, maar als je het niet verborgen houdt, kom je in de problemen. Ze adverteren dus met vage termen over veel geld verdienen in het Westen. Iedereen weet dan wel dat het om prostitutie gaat.

Ervaren meisjes die al prostitueren kunnen wel naar je toekomen, maar de exploitant deed daar moeilijk over. N legde uit dat de Oekraïense overheid jacht maakt op meisjes, behalve als een pooier de ambtenaren heeft omgekocht. Veel fulltime werkende meisjes werken dus voor een pooier met banden met de maffia. Als je die mee wil nemen naar Nederland, moet je de pooier eerst afkopen. Dan kan je beter gewoon een meisje zonder banden zoeken. Het duurt anders jaren voordat je de afkoop terug hebt verdiend.

Volgens N is Nederland heel aantrekkelijk voor de meisjes die een korte tijd veel geld willen verdienen met prostitutie. We zijn volgens haar een duur land, dus we geven er veel geld aan uit zonder te protesteren. De eisen die aan prostituees worden gesteld door de klanten zijn in Nederland ook erg laag, volgens haar vanwege de preutse Nederlandse vrouwen. Bovendien verdwijnt zo'n meisje na een poos terug naar huis, en die kan het niet schelen wat ze voor reputatie hier krijgt, want die laat ze toch achter als ze teruggaat.

Ik voelde wel dat ik moest doorvragen over die opmerkingen over preutse Nederlandse vrouwen, want daar wil ik wel het fijne van weten. Ik ben het er best mee eens dat Nederlandse vrouwen preuts zijn, maar ik vroeg me af of dat dan wel beter zat in Oekraïne. N hield gewoon vol, maar haar exploitant legde uit dat je hier in Nederland seks hebt omdat je een klik hebt, terwijl vrouwen in Oekraïne veel vaker gewoon tussendoor seks hebben. Ik was geïnteresseerd om te weten of ze dan ook meer ervan bakken in bed, maar dat vonden ze van niet.

Hij legde zijn werk uit als een soort uitzendburo, maar met die uitleg was ik niet echt tevreden. Want hij trekt die meisjes aan terwijl dat tegen de wet is, en hier werken ze voor hèm. Ik vroeg waarom hij dat zo deed. Hij legde toen uit dat hij aan paspoorten komt voor die meisjes, en alle papieren toestanden regelt. Dat is een heel werk. Hij moet overal smeergeld aan betalen, vooral aan de maffia. Die perst hem ook nog een beetje af, omdat ze hem de hand boven zijn hoofd houden.

Als die meisjes dan hier komen, wil hij dat ze voor hem blijven werken, omdat hij anders nooit zijn geld terugkrijgt, en ook geen winst maakt. Hij zorgt voor klanten en bescherming, en zij dragen geld af. Hij vindt zichzelf geen slechte pooier, want zijn percentages vindt hij best laag. N zat toen te knikken, dus het zal wel. Ik vroeg hem naar geweld en opsluiten van meisjes, en dat wuifde hij weg. Hij zei dat hij het niet deed, maar hij ontkende ook niet dat andere dat wel konden doen.

Hij vond niet dat hij de meisjes gebruikte. Volgens hem had hij een zaak opgezet, en verdienden ze gewoon aan elkaar. Toen ik zei dat ik dat moeilijk kon geloven, omdat hij tòch wel dingen doet om ze in zijn macht te houden, zoals hun paspoort bewaren, werd hij een beetje geïrriteerd. Hij vroeg me of ik dan maar op de eerlijkheid van een meisje moest vertrouwen, als hij veel werk en geld had geïnvesteerd om haar naar hier te halen. Daar had ik niet echt een antwoord op, en ik wou ook geen ruzie maken.

Zo'n klein mannetje kon ik me niet voorstellen als iemand die een boel vrouwen aankan, dus ik vroeg hem hoeveel meisjes hij had werken. Hij haalde zijn schouders op, dacht even na, en zei toen dat het er meestal zes of zeven zijn, maar nu had hij er maar vier. Er waren er namelijk een paar weggelopen, en die werkten nu voor zichzelf. Hij was er nogal zuur over. De klanten worden maar minder en minder, en dat voelt hij veel meer dan ik. Ik heb mijn vaste klantjes, maar zij moeten het van aanloop hebben.

Vanaf het moment dat ik had gehoord wie hij was, had ik me erop voorbereid om niet door hem gepaaid te worden. Ik wou niet in zijn wereldje verdwijnen. Ik had de hele tijd gespannen zitten opletten dat ik me niet zou laten inpalmen. Dat werd heel irritant, omdat hij niet de kleinste interesse in me liet zien. Toen heb ik maar een grapje gemaakt dat hij me niet had geprobeerd te versieren voor zijn bedrijf, en hij maakte toen de opmerking dat ik niet zo bij hen paste.

Dat heb ik even zo gelaten, we hadden het ergens anders over, maar ik voelde me beledigd. Was ik niet goed genoeg dan? Dus na een paar minuutjes heb ik het hem gewoon gevraagd. Ik kan dat soort dingen niet laten liggen. Hij legde toen uit dat hij voor het vervoer en de mogelijkheden voor zo'n meisje zorgt, en dat ik dat niet nodig had. Dus hij had niets om me te bieden, en dan had ik ook geen reden om voor hem te werken.

Dat is natuurlijk veel beter dan te horen dat ik te lelijk was, maar ik vond het raar om het zo te horen. Ik had alleen maar ervaring met de ramenpooiers, die proberen om je af te persen zonder dat ze ècht iets voor je doen.

Ik vroeg aan N hoe het met geld gaat. Die meisjes hebben best een afhankelijke relatie met de exploitant, en ik verwachtte dus dat het best kon zijn dat ze geen geld overhielden van hun werk. Het antwoord was best ingewikkeld. Het meisje komt hier namelijk met een schuld bij de exploitant, omdat ze voor haar overtocht moet betalen. Dat bedrag moet ze betalen uit haar eigen deel. Omdat ze werkt in het bedrijf van de exploitant gaat er namelijk ook een deel van haar inkomsten naar het bedrijf. Bij N en haar exploitant was dat vijfendertig procent, maar N had eerder gewerkt bij een bedrijf waar het zestig procent was. Ze betalen dan geen belasting, dus ze houden wel wat over.

Het werd ingewikkeld, omdat de meeste meisjes werken voor thuis. Ze willen hier nietteveel uitgeven, en ze wonen hier samen in armoe om veel over te houden voor als ze teruggaan. Het geld sturen doen ze ook via de exploitant, dus hier hebben ze dan niets in handen. Bij de Western Union loop je toch het risico dat er wat gemeld wordt, en dan ben je het kwijt door de witwas-wetten. N haalde chaggerijnig uit naar haar vorige exploitant, die haar geld niet wou vrijgeven nadat ze ruzie met hem had gehad. Nu regelt ze het beter.

Er zijn ook vreemde verhalen die N wel wist over hoe moeilijk het kon zijn om af te betalen. Ze had gehoord van een collegaatje, die een klant had die verliefd op haar was. Zij moest nog achtduizend Euro afbetalen voor haar reis, en de klant had dat geleend om haar in één keer vrij te kopen. Toen ze het geld aan haar exploitant had gegeven, had hij er eerst zijn zestig procent vanaf gehaald, want hij vond dat het gewoon verdiensten waren! Ze was dus nog steeds niet vrij. Dat kan allemaal in dat wereldje, je staat erg zwak.

N's exploitant had het allemaal een beetje aangehoord, en hij kwam toen ook wel met verhalen over hoe meisjes verdwijnen als ze in Nederland een kringetje klanten hebben, en nooit meer terug te vinden zijn. Dan is hij bedrogen, en ziet hij niets van zijn investering terug. Hij heeft soms ook alleen valse verhalen over haar achtergrond, dus hij kan haar niet eens vinden als ze teruggaat naar de Oekraïne. Tegenwoordig controleert hij de achtergrond zoveel mogelijk, maar sommige meisjes zijn slim.

Ze vonden wat ze deden niet te vergelijken met de Roemeense en Bulgaarse pooiers. Het is namelijk voor die meisjes gewoon mogelijk om hier te werken, vanwege de EU. De Oekraïners hebben echt hulp nodig om over de grenzen te komen. Ze vinden de Bulgaren en Roemenen maar nare zaakjes doen. Die hebben alleen maar afpersing om de meisjes aan zich te binden. Ik begrijp wel dat ze het anders vinden, maar voor mij is het verschil niet zo duidelijk te zien.

Het begon namelijk hetzelfde. In de jaren negentig werkte ik nog niet, maar ik heb genoeg gehoord over hoe het toen was. Toen was Hongarije, Roemenië en Bulgarije nog niet bij de EU, en hadden de meisjes ook smokkelaars nodig om naar hier te komen. Nu zijn de regels wat soepeler, ook al is het speciaal voor hoeren natuurlijk wel anders geregeld met de werkwetten.

Het was duidelijk dat de grootste bedreiging voor zijn handeltje was dat de wetten versoepeld werden, zodat de buitenlandse meisjes gewoon aan de slag kunnen zonder dat ze door het regel-doolhof heen moeten komen. Dan is zijn bestaansrecht weg. Hij had zich daar eerder wel zorgen over gemaakt.

Ik heb hem gevraagd wat hij vond van de nieuwe wet. Hij was goed op de hoogte, en hij zei dat hij het een goede ontwikkeling vond. Voor de meisjes wordt het moeilijker om weg te lopen, want ze kunnen niet zomaar hun eigen toko op poten krijgen. Hij had zelf de zaken nu al klaar om gewoon meteen door te kunnen bij de invoering van de wet. Voor hem is het een oplossing.

Ik kreeg wat meer moed van de vermouth, en ik heb ook wat kritisch gevraagd over penoze-praktijken om de meisjes te laten gehoorzamen. Eerst ontkende hij alles dat er zulke dingen gebeurden, maar na een pittige discussie gaf hij wel toe dat meisjes die niet aan hun verplichtingen voldoen flink onder druk worden gezet. Ze zijn allemaal illegaal, dus je kan niet iemand voor de rechter slepen, en dus wordt er dan veel met geweld gedreigd, en soms worden die dreigementen ook waargemaakt.

Hij wou niets loslaten of hij dat zelf ook had gedaan, dus ik verdenk hem wel ervan, maar de dingen die hij noemde dat andere smokkelaars wel hadden gedaan, waren bijvoorbeeld de kamer opzeggen, werkkleding stelen, of de meid aangeven bij de politie als illegaal meisje.

De meisjes namen dan wraak door te zeggen dat ze gedwongen werden, en zo zaten ze elkaar af te troeven. Maar de meisjes trekken aan het kortste eind, want als je eenmaal geklikt hebt, vindt zo'n meisje nooit meer een smokkelaar die haar mee wil nemen.

Toen ik hem vroeg of hij niet gewoon geweld gebruikte vroeg hij beledigd of ik dacht dat hij een Zigeuner was. Hij is dus nog een racist ook. Hij beweerde dat alleen de slechte mensenhandelaren geweld gebruiken, want dat was toch alleen maar dom. Als het meisje stress had, had je handel geen toekomst. Dat kan ik ook wel begrijpen.

Het was interessant, maar ik heb er vooral een ingewikkelder idee van gekregen. Er is dus gewoon meer aan de hand dan gewoon arme meisjes uitbuiten. Dat is niet wat het moeilijk maakt, maar ik weet nou niet meer wat ik ervan moet vinden. Hoe verkeerd is het nou, om een vrouw de kans te geven hier in de prostitutie te werken, maar in ruil voor zo'n afhankelijke positie? Dat alles zo duister is geregeld vind ik ook maar niets, maar ik begrijp dat ze ook geen keus hebben.

En zo georganiseerd was het ook al niet als ik dacht. Hij was geen deel van een netwerk, ook al betaalde hij wel aan de Oekraïense maffia, en volgens hem zijn het bijna allemaal familiebedrijfjes. Sjaban Baran kon zo groot worden door al die broers en neven vond hij. We hebben nog wat geroddeld over hoeveel de PKK nou te maken had met die groep. Ik vind het maar apenkool.

We hebben de avond afgesloten met lekker kankeren op de Oekraïense dating industry, daar waren we tenminste allemaal niet blij mee. Bruidjes over laten komen is ook een vorm van prostitutie, vind ik. En die wordt expres vermengd met liefde, en dat maakt het allemaal minder eerlijk.

EDIT:
EDIT: En kijk nou nog maar eens met dit allemaal in je achterhoofd naar een filmpje zoals dit: